به گزارش خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)، پنجمین جلسه از سلسله وبینارهای فراملی «خواندن دیجیتال و ادبیات الکترونیک» با عنوان «خواندن دیجیتال؛ پیوندهای اجتماعی و پیامدهای فرهنگی» به دبیری هما یزدانی، کارشناس پژوهش نهاد  امروز چهارشنبه ۳۰ شهریورماه ساعت 13 به صورت آنلاین برگزارشد. در این نشست ماریان ولف (Maryanne Wolf)، استاد دانشکده آموزش و علوم اطلاعات دانشگاه UCLA و متخصص نارساخوانی و سوادآموزی و سیامک محبوب، دکترای علم اطلاعات و دانش‌شناسی از دانشگاه خوارزمی و استادیار گروه علوم داده و هوش مصنوعی سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران سخنرانی کردند.
 
ولف، استاد دانشکده آموزش و علوم اطلاعات دانشگاه UCLA و متخصص نارساخوانی و سوادآموزی گفت: افراد با هر پس‌زمینه‌ای که  از کتاب، کتابخانه، والدین و معلم خود دارند، می‌توانند درباره فرهنگ دیجیتال با هم صحبت کنند. این فرهنگ تاثیرات اجتماعی و فرهنگی و سیاسی زیادی دارد. خوشحالم که این فناوری، امکان ارتباط و طرح سوال را برای مخاطبان در جهان فراهم کرده است.
 
وی با بیان اینکه در کشور من میان تعداد کتاب‌های خوانده شده در زمان‌های مختلف، تفاوت معناداری وجود دارد و خواندن امری بسیار محوری است، اظهار کرد: خواندن  ویژگی‌های دارد و باید بدانیم خواندن و مطالعه عمیق باید بتواند تحلیل انتقادی، عنصر همدلی، تامل و تفکر را در شما پرورش دهد.
 
 این استاد دانشکده آموزش و علوم اطلاعات دانشگاه UCLA و متخصص نارساخوانی و سوادآموزی گفت: منابع  دنیای دیجیتال بر تحلیل انتقادی تامل و همدلی و  یادگیری افراد تاثیر گذار است. به نظر من سواد؛ مغز زندگی هر فرد را تشکیل می‌دهد و افراد فارغ از اینکه در چه نظام آموزشی و نوشتاری رشد کرده باشند، هوشمند‌تر از افرادی هستند که امکان سواد‌آموزی پیدا نکردند. آن‌ها نمی‌توانند به اندازه بقیه هوشمند باشند.
 
وی درباره این موضوع که با فرهنگ دیجیتال چه اتفاقی برای ما رخ می‌دهد، عنوان کرد: فرهنگ و دنیای دیجیتال مزایا و معایبی برای کاربران دارد. مزیت این دنیا این است که اعضای جامعه بشری در همه جهان می‌توانند به آموزش‌های مختلف دسترسی پیدا کنند و این فناوری خاصیت دسترس‌پذیر بودن را برای همه فراهم کرده است.
 
 ولف که در این نشست در قالب یک ویدیو ضبط شده سخن می‌گفت، درباره کاستی‌ها و معایب فرهنگ دیجیتال نیز اظهار کرد: واقعا نمی‌توانیم از معایب بگویم بهتر است از تفاوت ها سخن بگویم. در واقع صنعت چاپ از  دنیای دیجیتال سطحی‌تر نیست و فقط میان آن‌ها تفاوت‌هایی وجود دارد که فهم آن‌ها برای افراد متمایز می‌کند. 
 
 این استاد دانشکده آموزش و علوم اطلاعات دانشگاه UCLA و متخصص نارساخوانی و سوادآموزی با تاکید بر اینکه مغر انسان برای خواندن ساخته نشده است،گفت: باید بدانیم مغز انسان برای خواندن ساخته نشده مغز می‌تواند انواع مدارهای جدید و البته انعطاف‌پذیر را بسازد. مهم نیست انسان به چه زبانی مسلط است یا در کدام کشور زندگی می‌کند.

وی افزود: کودکان در ابتدای آموزش زبان؛ مدارهای مغزی جدیدی می‌سازند، این مدارها بازتاب نحوه آموزش و نحوه خواندن آن‌ها را بازتاب می‌دهد و با هر آموزش؛ یک مدار مغری ابتدایی شکل می‌گیرد. در فرآیند مطالعه عمیق، مدارهای مغزی، پیچیده‌‌تر می‌شود و بر عمق مطالعه و دانش شما تاثیر می‌گذارد. مطالعه عمیق به اتصال مدارهای سخت و بیشتر شدن آن‌ها کمک می‌کند.
 
 این استاد دانشکده آموزش و علوم اطلاعات دانشگاه UCLA و متخصص نارساخوانی و سوادآموزی با بیان اینکه کسانی که امکان سواد‌آموزی دارند، می‌توانند به مدارهای مغزی خود یافته‌های جدیدی را اضافه کنند، گفت: آن‌ها می‌توانند برای توانمندی‌های قدیم خود قدم برداشته آن‌ها را با یافته‌های جدید مقایسه کنند و به سمت فهمیدن دیگران پیش بروند. همدلی یکی از مهم‌ترین قصه‌های خوانشگر‌شدن شماست و شما با هر پس‌زمینه‌ای که از کتاب، کتابخانه و والدین دارید؛ می‌‌توانید، فاکتور همدلی را در خود افزایش دهید.
 
ماریان ولف (Maryanne Wolf ) اظهار کرد: دنیای دیجیتال انسان‌ها را بمباران اطلاعاتی می‌کند، فرصت تامل و تفکر را از او می‌گیرد و او را با انبوهی از اطلاعات گمراه کننده روبه رو می‌کند در این دنیا مخاطبان و کاربران اغلب سراغ منابع آشنا می‌روند، چون زمانی برای تامل و تحلیل ندارند، در صورتی که تفکر انتقادی در این دنیا به ما کمک می‌کند اطلاعات گذشته با اطلاعات جدید مقایسه کنیم تا درستی آنچه را خوانده‌ایم درک کنیم.
 
وی افزود: آدم‌ها  در درون خود توانایی بهترین اندیشه‌ها را دارند به شرطی که فرصتی برای تامل داشته باشند. در مطالعه عمیق باید بیندیشیم و حتی فراتر از اندیشه مولف پیش برویم. برای شکل دادن به یک جامعه خوب باید به زندگی، فعالیت و تولید ارزش داد.
 
 این استاد دانشکده آموزش و علوم اطلاعات دانشگاه UCLA و متخصص نارساخوانی و سوادآموزی درباره چگونگی استفاده از فناوری دیجیتال و دور ماندن از تبعات دشوار آن گفت: متاسفانه نتایج تحقیقات روانشناسان جهانی و مسیر توسعه نشان می‌دهد در دنیای دیجیتال با خوانندگان سطحی مواجه هستیم  که اغلب ظاهر یک مطلب را می‌خوانند و این مساله باعث می‌شود، کمتر بتوانیم در اندیشه‌های دیگران غوطه‌ور شویم و حتی حافظه آن‌ها کمتر شود. 
 
محبوب، استادیار گروه علوم داده و هوش مصنوعی سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران  نیز در این نشست درباره دوگانه‌های خواندن در دنیای دیجیتال و متن کاغذی و تبعات آن در زندگی انسان‌ها  سخن گفت و ادامه داد: عمل خواندن خودش اثرات فرهنگی و اجتماعی دارد؛ البته در این زمینه دو دیدگاه وجود دارد اول کسانی معتقدند خواندن امری اجتماعی است و دوم افرادی که می‌گویند؛ خواندن امری ضد‌اجتماعی است.
 
وی افزود: افرادی که خواندن را امری ضد‌اجتماعی می‌دانند استدلالشان این است که افراد با وارد شدن به یک محیط آرام ساکت و دور از جمعیت با تمرکز کتاب می‌خوانند و همین مساله باعثِ جدا شدن فرد از اجتماع می‌شود، اما افرادی که خواندن را یک مساله اجتماعی می‌‌‌دانند، معتقدند با خواندن یک کتاب یا یک متن فرد وارد دنیای نویسنده می‌شود  و خواننده در این مسیر تنها نیست و حتی در این مسیر فرد با خواندن یک کتاب به ویژه اگر رمان یا داستان باشد، با عناصر کتاب همذات‌پنداری می‌کند و همین مساله باعث ایجاد عنصر همدلی در خواننده می‌شود.

استادیار گروه علوم داده و هوش مصنوعی سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران در این نشست از دوگانه‌های دیگری مانند خواندن به‌مثابه یک امر اخلاقی و خواندن به‌عنوان یک مقوله غیر‌اخلاقی، دو گانه گسترده خوانی در مقابل متمرکز خوانی و همچنین از دوگانه خواندن بر اساس تنگاتنگ خوانی و پرسه زنی یعنی خواندن جلد تا جلد کتاب بر اساس ترتیب آنچه نویسنده نوشته یا انتخاب فصل‌ها یا قسمت‌های مورد علاقه به انتخاب خواننده اشاره کرد و درباره آن‌ها توضیحاتی ارائه کرد.
 
محبوب با اشاره به دوگانه‌هایی  مانند گزیده‌خوانی و تجربه خواندن و دوگانه‌ای به نام متن‌های معتبر و اصیل در مقابل متن‌های بی اعتبار  گفت :دو گانه‌های مانند دانش سلسه مراتبی و مشارکتی و تفاوت دیدگاه‌ کسانی که به قصه و اعتماد در بخش دانش اعتقاد دارند؛ از دوگانه‌های دگیر در دنیای خواندن هستند و  بهتر است خوانندگان آن‌ها را فارغ از موافق یا مخالف بودن، بشناسند. البته دو گانه متن دیجیتال شده و متن‌دیجیتالی و خواننده برازنده و خواننده کودک( یعنی توجه به خوانده به عنوان یک فرد‌توانمند و انتخاب‌گر و توجه به خواننده به عنوان یک فرد کودک و نیازمند راهنمایی و هدایت در کل مسیر خواندن) نیز از دوگانه‌‌های دیگری بود که این نشست درباره اش توضیحاتی ارائه شد.