حاشیهنگاری محمدمهدی عبدالهی از دیدار شاعران با مقام معظم رهبری؛
تأکید رهبری بر خلأ شعر آیینی در موضوع حضرت خدیجه(س)/ خيلى از آن رازها هنوز هم برملا نشده است
محمدمهدی عبدالهی، از شاعران آیینی و انقلاب اسلامی حاشیهای را درباره تجدید دیدار با مقام معظم رهبری پس از فراق سه ساله نوشته و در اختیار ایبنا قرار داده است.
غروب روز چهارشنبه ١٦فروردين ١٤٠٢مصادف با شب ميلاد امام حسن مجتبى(ع)، حوالى ساعت ١٧ به اتفاق دوست و برادر عزيزم فرزند بزرگوار دانشمند برجسته هستهاى(شهيد دكتر محسن فخرى زاده)، حامد فخرىزاده دم در بيت رهبرى رسيديم و آنجا با بسيارى از استادان و شاعران زبان فارسى از جمله عليرضا قزوه، يوسفعلى ميرشكاک، دكتر سنگرى، موسوى گرمارودى، قادر طهماسبى، محمدرضا سهرابىنژاد، حسين اسرافيلى، اميرى اسفندقه، رضا اسماعيلى، ناصر فيض، حامد عسكرى، سيدجواد شرافت، محمدمهدى شفيعى، مهدى دادمان و حسن صنوبرى سلام و احوالپرسى كرديم و جهت شروع مراسم وارد حسينيه امام خمينى(ره) شديم.
قرص ماه حدود بيست دقيقه قبل از اذان مغرب رؤيت شد و امين شعر انقلاب وارد شدند و ما هم در نزديکترين حالت ممكن به مقام معظم رهبرى به ايشان سلام داديم و عرض ادب خود را ابلاغ كرديم و با شعار صل على محمد ياور مهدى آمد به استقبال ايشان رفتيم.
يكى دو دقيقه سكوت حاكم شد اما بعد از آن چند نفر از شعراى عرب ايستادند و با زبان عربى به آقا عرض ادب كردند كه آقا فرمودند همه شاعرها كه عرب هستند و محفل لبريز خنده شد كه پس از آن استاد كلامى زنجانى بلند شد و شعرى آذرى به آقا تقديم كرد و مورد تحسين جمع قرار گرفت. يكى از شاعران بختيارى هم شعر خواند. خانم محنا اميرى هم رباعى خواند و آقا گفتند آفرين و در انتها خانم سيده فاطمه موسوى شعرى را به پيشگاه جبهه مقاومت و سردار دلها حاج قاسم سليمانى تقديم كرد كه چند بار مورد تحسين امين شعر انقلاب قرار گرفت كه در بيت آخر شعرشان « ما شهيديم در اين غائله عشق است گواه/ به همين زودىها قدسيم ان شاءالله» آقا هم فرمودند ان شاءالله.
يكى از شاعران از وسط جمع ناگهان گفت آقا من براى نامزدى خود انگشتر شما را به نامزدم قول دادم كه آقا فرمودند مگر امشب است گفت نه عيدفطر، آقا فرمودند پس هنوز وقت هست كه خنده حضار بلند شد و گفتند آخر جلسه به شما انگشتر را مىدهم.
استاد علىرضا قزوه هم كتاب شام ابد را تقديم آقا كرد كه در اين ميان صداى اذان از حسينيه امام خمينى(ره) بلند شد.
نماز جماعت به امامت ولى امر مسلمين جهان امام خامنهاى حفظه الله برگزار گرديد و زمان افطار فرارسيد كه شاعران را به سفرههاى افطارى هدايت مىكردند.
در سفره افطارى توفيق شد دقيقا در سفرهاى كه معظم له حضور داشتند نشستم و رييس فرهنگستان زبان و ادب پارسى دكتر حداد عادل و وزير محترم ارشاد دكتر اسماعيلى و دكتر عليرضا مختارپور و حجتالاسلام قمى، رييس سازمان تبليغات و مهدى دادمان، رييس حوزه هنرى، وحيد جليلى، استاد موسوى گرمارودى هم در آن سفره نشسته بودند.
بعد از اتمام افطار به آقا عرض كردم جانم فداى شما، خدا سايهتان را بر سرمان مستدام بدارد، عرضى دارم خدمتتان، آقا فرمودند بفرماييد، گفتم: چفيه دور گردنتان را مىخواهم كه معظم له دعايى خواندند و به بنده چفيه را دادند.
سلام فعالان فرهنگى و مجازى جبهه انقلاب را به ايشان ابلاغ كردم و حضرت آقا هم سلام گرم خودشان را فرمودند به ايشان برسانم.
نوبت به جلسه شعرخوانى بعد از افطار رسيد و اولين سالى بود كه بعد از جريان كرونا و سه سال دورى، حدود ٤٠ شاعر شعرخوانى كردند.
اميرى اسفندقه جلسه را با اجازه آقا و استاد قزوه شروع كرد كه البته در خلال برنامه استاد قزوه ايشان را در اجراى برنامه كمک مىكردند.
امسال دو بهار يعنى نوروز و رمضان دست در دست هم دادند كه شاعران در اين دهكده گرد هم بيايند و الحمدلله گشايش بعد از كرونا حاصل شد:
روز هجران و شب فرقت يار آخر شد
زدم اين فال و گذشت اختر و كار آخر شد
رهبر معظم انقلاب فرمودند بگذاريد همين اول جلسه نكتهاى را بگويم به آنهايى كه مىگويند فعل انجام شد غلط است و بايد گفت انجام گرفت. حافظ در همین غزل به خوبى نشان داده كه «انجام شد» فعل درستى است.
سپس اسفندقه با شعرى تقديم به امام حسن مجتبى(ع) با مطلع «از جانب خداى تعالى گزين شدى/ آيينهدار حسن جهانآفرين شدى» جلسه را ادامه داد و از اولين شاعر پيشكسوت دكتر گرمارودى دعوت به شعرخوانى كرد.
استاد موسوى گرمارودى شعری با مطلع «چنين است گويى كه با جامى خالى/ بر ساحلى صخرهاى پيش روى امواج ايستادهام» را خواند و نيز شعرى را تقديم به شهيد حججى كرد. آقا فرمودند: خوبه آفرين. منتها اين شعر نيمايى نيست. اين شبه چارپاره است. چون در شعر نيمايى تفاوت سيلابهاى مصارع يكى از اصول شعر نيمايى است. اينجا شما همه مصرعها را با يک اندازه آورديد البته خيلى خوب بود و ما هيچ اشكالى نداريم در تسميهاش حرف داريم فقط.
جانم فداى امين شعر انقلاب و نكتهسنجى ظريفش كه با دقت فراوان به بررسى نكات فنى و محتوايى اشعار مىپردازند.
نفر دوم فريد طهماسبى بود. فريد طهماسبى چند جملهاى ابتدا حرف زد. «من در اين مدت شعرهاى ناتمام زيادى سرودهام اما من شعر مركب بىسوار را شايد بيش از صدبار خواندم و هرجا مىرفتم ديگه خجالت مىكشم اما بعضى از اين حرفها حالا شعر بخوانيم بهتر است. من زياد اهل منبر نيستم». يک دفعه آقا به شوخى فرمودند «شعرتون از نثرتون بهتره» كه با خنده حضار روبهرو شد.
وی شعرى را به ايران تقديم كرد:
ايران سرفراز ايران سربلند
ايران پاكباز ايران هوشمند
هرچند داغدارى و هرچند خسته دل
هرچند سوگوارى و هرچند دردمند
تا دشمن حسود تو از خشم جان دهد
با دوستان سوته دل خود بگو بخند
آقا فرمودند: «خيلى خوب مثل هميشه شعرتان قرص و محكم و مضموندار و درست و بىحشو و اينها بود.»
نفر سوم استاد يوسفعلى ميرشكاک دعوت شد. گفت: يه سياه مشقه آقا، چكشكارى هم نشده، كار ديشبه، حضرت آقا ببخشيد» آقا فرمودند: «توليد ديشبه؟ خيلى خوب، نو و تازه و خوبه ديگه» كه ميرشكاک گفت: فداى شما آقا و شعرش را تقديم به حضرت زهرا خواند با مطلع:
دين و دنياى تو همان زهراست
از زمين بگذر آسمان زهراست
آقا فرمودند: ان شاءالله مورد رضاى حضرت زهرا قرار بگيرد هم شعرتان هم خودتان.
اميرى اسفندقه در اين قسمت ياد استاد غلامرضا شکوهى را هم زنده نگه داشت و غزل معروف «توان واژه كجا و مديح گفتن او/ قلم قنارى گنگى ست در سرودن او» را تا انتها خواند. آقا در اين قسمت از برنامه به شوخى فرمودند: «يكى از گرفتارىهاى اين جلسه حافظه خوب آقاى اسفندقه است» و كل جلسه لبريز از خنده شد.
زبان مادريم شعر بىنقاب من است
مهرداد مهرابى نیز شعرى را تقديم به كريم اهل بيت كرد با مطلع «شمشير تو در نيام گل كرد» كه آقا فرمودند: مطلع شعر و مقطع شعر تناسب زيادى دارد و مورد تحسين رهبرى قرار گرفت. خانم فائزه زرافشان شعرى را در مورد هويت زنانه خواند كه مخصوصا در مصراع «زبان مادريم شعر بىنقاب من است» آقا تكرار كردند و مورد تحسين قرار دادند.
نوبت به شعرخوانى حسين خزايى، شاعر كرمانشاهى رسيد كه شعرى اعتراضى براى اغتشاشات چند ماه گذشته خواند. «من از تو معترضتر هستم اما اعتراض اين نيست» آقا در انتها فرمودند «شما مضمون يک سخنرانى چند ساعته ما را در چند دقيقه بيان كرديد» كه مجددا محفل لبريز از خنده حضار شد. بعد فرمودند: «ان شاءالله كه در شعر گفتيد من معترضم، معترض نباشيد يعنى جورى بشه وضعيت كه امثال شما هيچ اعتراضى نداشته باشيد ضمنا سفرهتان هم از آن كوچكى يک خورده بيرون بياد»
تأکید رهبری به شعر سرودن برای حاج قاسم
بعد از شعرخوانى حسن زرنقى در مورد حاج قاسم كه آقا فرمودند «شعر سرودن در مورد حاج قاسم خيلى بجا و شايسته است» نوبت به عليرضا نورعلىپور رسيد كه گفت: براى من و همسرم كه تازه ازدواج كرديم دعاى خاص بفرماييد. آقا فرمودند خدا انشاءالله زندگیتان را شيرين كند و چند تا بچه خوب بهتون عنايت كنه. این شاعر، شعرى را به مادربزرگ تقديم كرد: «مادربزرگ عطر برنج شمال بود»آقا فرمود «چه كار خوبى كرديد برای مادربزرگ شعر گفتيد.»
رازهای برملا نشده
محمد خادم، شاعر اصفهانى شعرى را تقديم به شهيد فخرىزاده كرد. «شهادت را به نام كوچكش هر شب صدا كردى» و در قسمتى از شعر گفت «تو با خون خودت آن رازها را برملا كردى» كه آقا فرمودند «البته خيلى از آن رازها هنوز هم برملا نشده است». بعد فرمودند: «فخرىزاده رضوان الله عليه به معناى واقعى كلمه ايشان مخلص بود جور ديگر امثال فخرىزاده دريغ است و مايه افسوس مثل حاج قاسم ايشان بايد همين جور از دنيا مىرفت با شهادت».
نوبت به شعرخوانى افشين علا رسيد. آقا فرمودند: «شعرهاى مختلف شما براى من میرسد به مناسبتهاى مختلف، تقريبا همهشان خوب است».
دكتر حداد عادل شعر خواند و بلرام شكلا از هندوستان شعرى را با زبان فارسى تقديم به ايران كرد و احمد شهريار از پاكستان نيز غزلى خواند كه در انتها با اشاره به يكى از واژهها آقا فرمودند: «اين البته خيلى خوب جانيفتاده در اين شعر» و سيدجواد شرافت از قم نيز شعرخوانى كردند.
خلأ شعر آیینی
نوبت به محمود حبيبى كسبى رسيد كه شعرى را تقديم به حضرت خديجه كرد که آقا فرمودند: يكى از خلأهاى شعر آيينى ما شعر براى حضرت خديجه است.
غلامرضا كافى نیز شعر خواند و محمدحسين انصارىنژاد غزلى تقديم به اميرالمومنين(ع) كرد و بعد از مريم زندى نوبت به ليلا حسيننيا رسيد كه شعرى را براى وطن خواند «خدا كند كه بميرم وطن فروش نباشم» كه حضار و همچنين معظم له آن مصراع را تكرار كردند و آقا گفتند آفرين و شاعران ديگر شعرخوانى كردند.
مهدى جهاندار دو بيت خواند:
اين حسن كيست كه با صلح به جنگ آمده است
اين حسن كيست كه اين شيوه رندانه اوست
اين حسين كيست" كمى مشكل وزنى دارد
اين حسن كيست كه عالم همه ديوانه اوست
آقا فرمودند«اين حسين كيست ديگه جا افتاده و مصطلح است و عيبى ندارد».
بعد از مهدى جهاندار، همسرش زهرا سپهكار غزلى زنانه خواند تا نوبت به مهدى سيار رسيد. گفت: به خاطر حافظه خوب، يک رباعى به اين جلسه بدهكارم.
در ادامه رباب كلامى شعرى عاشقانه خواند و آقا آخر شعرخوانى وی را به استاد كلامى زنجانى صدا كردند و گفتند «الولد سرّ ابيه» كه استاد كلامى هم از جا بلند شدند و تشكر كردند.
بعد از شعرخوانى شاعر لبنانى، على حسين حمادى العاملى كه به زبان عربى شعر خواند و استاد زكريا اخلاقى همه سراپا گوش بوديم به سخنرانى امين شعر انقلاب.
پایان دلتنگی چند ساله
فرمودند: «دلمان برای این جلسه و برای شما دوستان عزیز و شعرای عزیز تنگ شده بود. الحمدلله خدای متعال تفضّل کرد و توانستیم یک بار دیگر این جمع را در اینجا ببینیم و از محصول فکر و دل و جان آنها که خیلی هم ارزشمند است، به معنای واقعی کلمه بهره ببریم و لذّت ببریم؛ یعنی لذّتی که انسان از شعر خوب میبرد، جزو برترین لذّتها است.»
ایشان حمایت غرب از ترور و کشتار جوانان مؤمن در خیابانهای تهران را مصداق دیگری از کذببودن ادعای طرفداری از حقوق بشر خواندند و فرمودند: «غربیها اساسا دشمن حقوق بشر هستند و حقوق بشر آنها را همه در داعش و زنده زنده سوزاندن یا غرقکردن انسانها یا در حمایت از منافقین و صدام یا در جنایات علیه غزه و فلسطین مشاهده کردهاند. در ادامه فرمودند که شناخت و پیشبینی عملکرد دشمن برای هنرمندان و بهویژه شاعران بسیار ضروری است.»
اهدای انگشتر
در انتهاى سخنرانى، آقا به آن شاعر جوانى كه از ايشان انگشتر خواسته بودند اشاره كردند و انگشترى را به وی دادند.
امیدوارم نهادهاى فرهنگى متولى امر با دقت و وسواس بيشتر، بيانات حكيمانه رهبرى را مورد بازبينى قرار داده و انشاءالله مشوق شاعران براى سرودن شعر در راستاى رهنمودها و منويات راهگشاى رهبرى براى ارتقاى شعر و زبان و ادب فارسى باشند و توصيههاى معظم له را در ديدارهاى بعدى تا حد امكان اجرايى کنند.
شاعران عزيز نيز جهت اداى احترام به امين شعر انقلاب و به شكرانه اين ديدار صميمانه آسمانى كه در نيمه ماه مبارک رمضان برایشان فراهم گرديده بود، سخنان رهبرى را به عنوان منشور كاربردى و نقشه راه خود در يكسال پيش رو قرار دهند تا بتوانند به اوج تعالى و پيشرفت در زمينه شعر و هنر انقلاب نائل گردند.
اينكه رهبرى با وجود مشغلههاى گسترده همچنان براى شعر و هنر انقلابى و ديدار با شاعران انقلاب زمان زيادى را صرف مىكنند حاكى از اهميت شعر و شاعران در نزد ايشان است و اين را بايد به فال نيک گرفت. قطعا در هر حوزهاى كه بيانات معظم له اجرايى شده است، شاهد شكوفايى آن بخش بوديم. به اميد آنكه همواره بتوانيم لبخند رضايت را بر لبان امين شعر انقلاب بنشانيم.
نظر شما