کتاب «سیری در ترانهسرایی فارسی از آغاز تا امروز» نوشته محمدامین محمدپور و علیاصغر باباصفری منتشر شد.
ترانهها بخشی از ادبیات عامه شمرده میشوند. فرهنگ عامیانه در زبان فارسی برابر با واژه فولکلور است که به مجموعه باورها، افسانهها، ترانهها و ننظایر آن گفته میَشود که بین مردم رایج است و به آن ادب شفاهی نیز میگویند. این ترانهها روح آزادی و سادگی مردم را بازتاب میدهند و وصفکننده جلوههای طبیعت و بیانگر تاریخ، فرهنگ و اندیشههای زنده و گویای مردمی هستند که احساسات خود را به صورت ساده و روشن بیان میکنند.
قدیمیترین آثار تدوینشده دوران آریاییها اوستا و ودا است. ودا شامل چهار کتاب ریگ ودا، ساماودا، یاجورودا و آثار واودا است که از این بین ریگودا که به معنی ستایش است بیش از هزار سرود را شامل میشود.
در نوشتههای هرودوت اشارهای به نیایشهای آوازگونه مغها بدون همراهی ساز وجود دارد. آواگارس، خنیاگر بزرگ دوره مادها از مشخصترین خوانندگان آن زمان است. با پیروی زرتشت، آدابورسوم و فرهنیگ نو در ایران پدیدآمد. در دین او بهترین و زیباترین نیایشها که نثار اهورامزدا، امشاسپندان، ایزدان و فرشتگان بزرگ میشود با سرودن همراه هستند:
با سرودی شناختهشده
که از کوششهای من است
به شما روی میکنم
ای مزدا
با دستهای بلندشده
با وجود گستردگی مخاطبان ترانه و تاثیرگذاری انکارناپذیر آن بر ذهن و دانش ادبی عامه مردم بهصورت جدی و در قالب پژوهش علمی، کمتر به این موضوع پرداخته شده است و تاکنون به طور فراگیر به انواع ترانهسرایی و طبقهبندی و تحلیل درونمایههای آن از جنبه ساختاری و محتوایی و تأثیر دگرگونیهای تاریخی، فرهنگی و اجتماعی بر آن از آغاز تا امروز پرداخته نشده است. پژوهش در این موضوع میتواند سبب شناخت هرچه بهتر ترانه و درونمایههای آن باشد.
در بخش نخست این کتاب به بیان کلیات تحقیق و در بخش دوم به مباحث ترانه و ترانهسرایی و ویژگیهای آن از گذشته تا امروز پرداخته شده است. در فصل پایانی، انواع ترانهها و تصنیفها از نظر کاربرد و درونمایه به روش تحلیل محتوا، بررسی و طبقهبندی شده و یافتههای پژوهش نشان میدهد که انواع ترانه از نظر درونمایه در 12بخش دستهبندی میشود و شامل ترانههای عاشقانه، شادی، کودکانه، سوگ، کار، عرفانی، دینی، آدابورسوم، سیاسی، سرگرمی، تبلیغاتی و ورزشی هستند.
انتشارات مروارید این اثر را در ۳۶۹ صفحه و قیمت ۲۵۰ هزار تومان راهی بازار کتاب کرده است.
نظر شما