چاپ اول كتاب «بررسي تطبيقي تفسير آيات ولايت اهلبيت(ع) در ديدگاه فريقين» (كتاب دوم) تاليف حجتالاسلام دكتر فتحالله نجارزادگان از سوي پژوهشگاه حوزه و دانشگاه منتشر و روانه بازار نشر شد.
بر اساس مطالب كتاب، تفسير قرآن به دو نوع كلي تفسير تربيتي و تفسير موضوعي تقسيم ميشود و آنچه تاكنون مورد اهتمام مفسران فريقين بوده، همين دو نوع تفسير است كه هركدام نيز تقسيمبنديهاي خاص خود را دارند. نوع ديگر از تفسير كه تاكنون در حوزه تفسير قرآن (بهصورت مستقل) مغفول مانده، تفسير تطبيقي است. اين نوع تفسير به بررسي مقايسهاي ديدگاههاي شيعه و اهل سنت درباره تفسير قرآن ميپردازد.
هرچند در تفاسير اجتهادي هر دو فريق (در برابر تفاسير روايي يا بالمأثور) كم و بيش به بررسي و نقد ديدگاههاي يكديگر اشاره شده است _مانند تفسير الميزان، نوشته علامه طباطبايي از تفاسير شيعي و تفسير روحالمعاني نوشته آلوسي و المنار تاليف محمد رشيد رضا از تفاسير اهل سنت_ ليكن بررسي مستقل و همه جانبه با تنظيم منطقي مباحث، پيشينهاي در بين فريقين ندارد. ضرورت اين نوع تفسير در درك و ارزيابي درست از مباني و مفاهيم آيات از ديدگاههاي فريقين نهفته است كه آثاري درخشان در پي خواهد داشت از جمله:
الف) كشف نقاط قوت و ضعف فريقين در مباني تفسير و ديدگاههاي تفسيري.
ب) شناخت نقاط اشتراك و افتراق فريقين در مباني تفسير و مفاهيم تفسيري.
ج) مرزبندي دقيق از اختلافهاي مبنايي با تفاوتهاي بنايي و بررسي و نقد هركدام در جاي خود.
د) كشف اختلافهاي لفظي فريقين (كه حجم زيادي از اختلافها را به خود اختصاص داده) و اخراج آنها از دايره بحث.
هـ) محك زدن نقاط افتراق بر اساس مدارك و اصول پذيرفته شده نزد هر كدام از دو فريق.
و) برملا ساختن بسياري از داوريهاي ناآگاهانه و يا اتهامهاي متعصبانه.
ز) ارايه راهكارها براي برون رفت از اختلافها و اتهامها.
تفسير تطبيقي در دو حوزه «مباني» تفسير و «مفاهيم» آيات قرآن از ديدگاه فريقين خواهد بود. در (كتاب اول) حوزه مباني تفسير، اصول و پيش فرضهاي فريقين درباره تفسير قرآن در دو بخش مباني مشترك و مباني مختص بررسي شدهاند. در حوزه مفاهيم تفسيري، موضوعاتي از قرآن گزينش شدهاند كه اين گزينش بر اساس اولويتها و نيازهاست كه بخشي از آنها در تفاوت ديدگاههاي تفسيري شيعه و اهل سنت و بخشي در تفاوت ديدگاههاي شيعه با وهّابيان است.
اين كتاب، دومين كتاب از سلسله پژوهشهاي تفسير تطبيقي، مشتمل بر پنج فصل است. فصل اول درباره كليات و دربر دارنده مباحث «معناشناسي اصطلاح اهلبيت»، «طبقهبندي آيات پيرامون اهلبيت»، «سير كوتاه در پيشينه پژوهش» و «حكمت عدم تصريح نامه ائمه در قرآن» است. فصل دوم تا پنجم نيز به بررسي تطبيقي تفسير آيات ولايت (مائده، 55ـ56)، آيه اوليالامر (نساء59)، آيه تبليغ (مائده، 67) و آيه اكمال (مائده، 3) پرداخته و براي هر يك، فصل جداگانهاي گشوده است. مباحث مقدماتي، كشف نقاط مشترك فريقين، بررسي و ارزيابي ديدگاه شيعه و سني بهطور جداگانه بر اساس ادله هركدام از دو فرقه و نيز بررسي و نقد مناقشهها و ترديدها درباره ديدگاه مورد پذيرش، محتواي هركدام از اين فصول را سامان دادهاند. مولف در اين فصول تنها به بررسي تطبيقي تفسير آيات، درباره حق ولايت اهلبيت(ع) (با ابعاد گوناگون آن) در سطح ظواهر آيات (در برابر سطوح بطوني قرآن) اكتفا كرده است.
از منابع مورد استناد مولف در تدوين اين اثر ميتوان كتابهاي قرآن كريم، نهجالبلاغه، شرح نهجالبلاغه ابن ابيالحديد، الاستيعاب في بيانالاسباب، المعجمالوسيط، بلاغاتالنساء، كتابالسنة، الكامل فيالتاريخ، الفصولالمهمه في معرفةالائمة، الموطاء، عمدة عيون صحاحالاخبار في مناقب امامالابرار، كتاب خصائصالوحيالمبين، تاريخالرسل والملوك، لسانالميزان، وفياتالاعيان، جمهرةاللغة، الطبقاتالكبري، السيرةالنبوية، المحكم، الاماليالخميسية، متشابهالقرآن و مختلفة، مناقب آل ابيطالب، سعدالسعود، كتابالولاية، مجملاللغة، معجم مقايساللغة، تأويل مشكلالقرآن، لسانالعرب، كشفالغمة في معرفةالائمة، الكامل المنير في اثبات ولاية اميرالمومنين(ع)، تفسير مفردات الفاظالقرآن، الغدير، روششناسي تفسير قرآن، معالمالتنزيل، انوارالتنزيل و اسرارالتأويل، احقاقالحق، المقاصد و دهها عنوان كتاب ديگر را نام برد.
در انتهاي اين اثر، نمايهاي از آيات، روايات، كتابها و نام معصومان(ع) درج شده است.
چاپ اول كتاب «بررسي تطبيق تفسير آيات ولايت اهلبيت(ع) در ديدگاه فريقين» (كتاب دوم) در شمارگان 2000 نسخه، 254 صفحه و بهاي 25000 ريال راهي بازار نشر شد.
نظر شما