سرویس مدیریت کتاب خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا): به نقل از هفته‌نامه پابلیشرز، امروز اگر از هر نویسنده یا ناشر بپرسید که نگرانی اصلی آن‌ها درباره هوش مصنوعی چیست، احتمالاً از حقوق چاپ صحبت می‌کنند. مهم‌ترین نگرانی آن‌ها این است که هوش مصنوعی با آثار دارای حق چاپ همانند هزاران کتاب، بدون اجازه یا پرداخت غرامت، آموزش داده می‌شود. بسیاری از نویسندگان و ناشران بر این باورند که این موضوع به نوعی سرقت و تقلب است.

نویسندگان و ناشران نگرانی‌های خود را درباره خدمات هوش مصنوعی و نتایج آن ابراز کرده‌اند؛ به‌عنوان مثال، بسیاری شنیده‌اند که خدمات هوش مصنوعی می‌تواند آثار را کلمه به کلمه بازتولید کند. از طرف دیگر، آن‌ها نگران هستند که خدمات هوش مصنوعی شامل کتاب‌ها و مقالاتی نیز می‌شود که مجوز ندارند و در رقابت با آثار موجود تولید شده و بازار را در دست می‌گیرند.

اما برای من جالب است که بسیاری از نویسندگان و ناشرانی که نسبت به این جریان معترض هستند خودشان نیز همان کار را انجام می‌دهند؛ چراکه تیترها و اخبار این موضوع را هر روز چک می‌کنند. براساس شمارش من تاکنون بیش از ده‌ها شکایت دسته جمعی مرتبط با کپی‌رایت علیه شرکت‌های هوش مصنوعی ثبت شده است. برخی از شکایت‌ها شامل شاکیان معروفی مانند مایکل چابون، سارا سیلورمن و نیویورک تایمز می‌شوند و این می‌تواند سناریوهای ترسناکی ارائه دهد.

برای مثال، وکلای تایمز در شکایت خود علیه OpenAI و مایکروسافت عنوان کرده‌اند که مدل‌های کسب‌وکار که از روزنامه‌نگاری با کیفیت حمایت می‌کردند از بین رفته‌اند و این موضوع زمینه‌ساز ایجاد توهم هوش مصنوعی و یک خلأ در روزنامه‌نگاری می‌شود که هیچ رایانه یا هوش مصنوعی نمی‌تواند آن را پُر کند.

مطمئناً اختلافات حقوقی درباره توسعه هوش مصنوعی یک تجارت جدی است. اما وقتی به این دادخواست‌ها فکر می‌کنیم، این جمله در ذهن متبادر می‌شود که «صحبت از عدالت نیست، صحبت از قانون است». سؤالات حقوقی که در حال حاضر درباره هوش مصنوعی ایجاد می‌شود کمتر درباره منصفانه بودن هوش مصنوعی است، بلکه بیشتر درباره استفاده منصفانه از آن است؛ موضوعی که فقط گاهی برای بسیاری از نویسندگان و ناشران، منصفانه است.

پیچیدگی‌های قانون کپی رایت بسیار زیاد است، دعوای قضایی و تجدیدنظرهای بعدی احتمالاً ماه‌ها یا سال‌ها طول می‌کشد که حتی این موج کنونی شکایت‌ها هم احتمالاً نتایج پیچیده‌ای به همراه خواهد داشت. به نظر من وقتی صحبت از هوش مصنوعی می‌شود، نمی‌توانید روی دادگاه‌ها برای دریافت جواب قطعی حساب کنید.

برای نویسندگان و ناشران مهم است که به فراتر از ترس‌های خود نگاه کنند و برای خود به دنبال فناوری باشند.

به‌عنوان مثال، تایمز در دادخواست خود ادعا می‌کند که توانسته بارها و بارها ChatGPT را وادار کند که تکه‌های بزرگی از متن مقالات خود را کلمه به کلمه بازگرداند. OpenAI با یک پست وبلاگی پاسخ داد که بازگرداندن اطلاعات از هوش مصنوعی یک اشکال نادر است و یادآوری کرد که تایمز از یک سری دستورات دستکاری شده برای رسیدن به نتیجه دلخواه خود استفاده کرده است.

چرا به این حساب‌های رقیب تکیه کنید درحالی که به راحتی می‌توانید خودتان آن را ببینید؟ سعی کنید از چت جی‌پی‌تی استفاده کنید و حتی شده یک پاراگراف از کتابتان را دوباره بازگردانید؛ مطمئناً شکست خواهید خورد و این اصلاً رایج نیست. در ماه نوامبر، یک قاضی فدرال ادعاهای حقوقی ارائه شده توسط گروهی از نویسندگان در یک دادخواست را رد کرد و خاطرنشان کرد که متن تولید شده توسط هوش مصنوعی «متا لیاما» نه کپی شده و نه شبیه متنی از کتاب‌های آن‌ها است.

در مواجهه با چنین فناوری به سرعت در حال پیشرفت و در دوران کاهش درآمد نویسندگان، قابل درک است که بسیاری از نویسندگان و ناشران احساس خطر کنند. آیا آن‌ها باید نگرانی‌هایی را که در عناوین امروز می‌بینند بپذیرند؟ یا باید به دنبال روشنگری فناوری باشند و آینده بالقوه درخشان هوش مصنوعی را بپذیرند؟ من هم به‌عنوان نویسنده و هم به‌عنوان ناشر گاهی با چنین سوالاتی روبه‌رو هستم.

باید با احتیاط ادامه بدهید؛ به‌عنوان یک نویسنده (غیرداستانی)، قصد دارم هوش مصنوعی را به‌عنوان یک ابزار کاوش کنم و از ایده‌پردازی تا متن نهایی، ازجمله کمک به تحقیق، ترجمه، حتی ایجاد کتاب‌های صوتی آن را بپذیرم. به‌عنوان یک ناشر، با خوشحالی با نویسندگانی که از هوش مصنوعی استفاده می‌کنند کار خواهم کرد اما از آن‌ها انتظار دارم که در توضیح دقیق نقش هوش مصنوعی در دست نوشته‌هایشان صداقت داشته باشند.

من در این ماه با علاقه درباره «ری کودان» یک نویسنده ژاپنی که برنده جایزه آکوتاگاوا برای بهترین اثر داستانی است خواندم، او یک نویسنده آینده‌دار است که یکی از معتبرترین جوایز ادبی ژاپن را برای کتاب «برج همدردی توکیو» دریافت کرده است. کودان اعتراف کرد که از چت جی پی تی برای نوشتن حدود ۵% از مطالبش استفاده کرده است. او گفت قصد دارد به استفاده از هوش مصنوعی ادامه دهد زیرا به خلاقیت او اجازه می‌دهد «خود را به‌طور کامل بیان کند». طبق گزارش CNN، کمیته جوایز آکوتاگاوا اعلام کرد که کتاب کودان عملاً بی‌عیب و نقص است.

معتقدم که استفاده از هوش مصنوعی به شیوه‌ای که کودان در پی گرفته است در طول زمان رایج‌تر می‌شود و بسیاری از نگرانی‌هایی که امروز با آن‌ها مواجه هستیم بی‌معنا خواهند شد. اما تا آن زمان، همه ما می‌توانیم با آزمون و خطا و درگیر شدن مستقیم با فناوری هوش مصنوعی یاد بگیریم، حتی اگر نگرانی‌های گسترده‌تر درباره توسعه آن را با علاقه و اضطراب رصد کنیم.