به گزارش خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)، افراشی در ابتدا درباره کارکردها و اهداف این جایزه گفت: در درجه اول، فیلم‌های سینمایی ایرانی برگزیده از نظر کاربرد زبان فارسی و دیگر کاربردهای فراگیرتر زبان در مفهوم کلی آن، هدف این فرآیند داوری قرار دارد.

وی به وجود آمدن فیلم و سینما را نتیجه تعامل نظام‌های نشانه‌ای متفاوت که یکی از این نظام‌ها زبان است، دانست و افزود: نقش نظام نشانه‌ای زبان نه تنها به عنوان جزیی از ساختار فیلم اهمیت دارد بلکه هم به لحاظ فرم و هم به لحاظ محتوا می‌تواند تاثیر شگرفی بر مخاطب بگذارد.

این زبانشناس ادامه داد: امروزه اهمیت جایگاه زبان و مشاوره‌های زبان‌شناختی برای دست‌اندرکاران عرصه‌های سینما، تئاتر، بازی‌های رایانه‌ای و تبلیغات در کنار سایر عرصه‌ها در همه دنیا مشخص است و به طور عملی این همکاری میان زبان‌شناسان و هنرمندان روی می‌دهد. از جمله زبان‌شناسان نامدار می‌توان از «رومن یاکوبسن» نام برد.

رئیس انجمن زبان‌شناسی ایران، جایزه فارسینما را نمادی برای برجسته‌سازی نقش زبان در سینما عنوان کرد و گفت: برای این نقش دست‌کم دو بعد می‌توان در نظر گرفت؛ یکی ارتقای عملکرد نظام نشانه‌ای زبان در فیلم و دیگر، ارائه الگویی زبانی به مخاطب که نه تنها ارتباط از طریق آن به‌خوبی انجام می‌شود بلکه چون زبان آینه تفکر است اذهان مخاطبان را نیز درگیر می‌کند.

وی در این باره ادامه داد: فارسی‌سینما باید به عنوان یک نماد تقدیر سینمایی جایگاه خود را بیابد تا از این طریق اهمیت نظام نشانه‌ای زبان، به‌ویژه زبان فارسی، نزد سینماگران برجسته شود.

این استاد دانشگاه بر لزوم برگزاری پیش‌نشست‌های فارسی‌سینما با حضور سینماگران و زبان‌شناسان و تحلیل فیلم‌نامه‌ها و فیلم‌ها تأکید و بیان کرد: برگزاری این نشست‌ها برای دستیابی به یک زبان مشترک میان سینماگران و زبان‌شناسان می‌تواند این فرآیند را هموارتر کند و فارسی‌سینما را نه فقط در ساحت یک جایزه بلکه به مثابه مسیری برای پیوند سینما و زبان متجلی کند.

نویسنده کتاب «استعاره و شناخت»، بر پیوند سینماگران و زبان‌شناسان در ایران تأکید کرد و گفت: این پیوند می‌تواند به نقطه شروعی برای ایجاد چنین ارتباط میان رشته‌ای و عملی بین زبان‌شناسی و موسیقی و ترانه‌سرایی و زبان‌شناسی و نمایش نیز بینجامد. به همین دلیل جای دارد که همه ما درباره این موضوع تعمق کنیم که چگونه ممکن است در فرهنگ ایرانی که دو رکن اصلی از ارکان آن هنر و زبان است، این دو، مسیرهایی را با هم طی کنند.

نویسنده کتاب «مبانی معناشناسی شناختی»، فارسی‌سینما را به‌ویژه برای کشور و جامعه چندزبانه و چندین گویشی ما حائز اهمیت دانست و افزود: زبان یکی از مهم‌ترین مولفه‌های هویت ملی در ایران است و پاسداشت زبان فارسی، پاسداشت هویت و تمدن دیرپای ایرانی اسلامی است.

وی تاکید کرد: توجه به رابطه زبان و سینما توجه به این نکته است که فیلم فقط یک داستان نیست که تنها با زبان روایت می‌شود. زبان نه تنها یکی از نظام‌های نشانه‌ای در ساختار فیلم است، بلکه حتی در شرایطی که زبان به ظاهر در برخی فیلم‌ها کم‌رنگ می‌شود، ولی موضوع ترجمه بین‌نشانه‌ای که امری زبانی است و نیز ساحت استعاری زبان، بقای نظام نشانه‌ای زبان را در فیلم تداوم می‌بخشد.

افراشی درباره فیلم‌های برگزیده از دیدگاه زبانی گفت: از آنجا که فارسی‌سینما محصول رای و نظر جمعی بود به نام فیلم مشخصی اشاره نمی‌کنم و به ذکر این نکته بسنده می‌کنم که سینماگران ما به زبان بی‌توجه نیستند ولی پرداختن آنها به زبان از نوع شمی و مانند یک کاربر عادی زبان است درحالی‌که امروزه ابزارها و نظریه‌ها و پیکره‌های داده‌های زبانی در حوزه علم زبان‌شناسی کاملاً مشخص و روشمند است و به‌ویژه در ایران زبان‌شناسی علمی پیشرو در علوم انسانی و حوزه‌های میان‌رشته‌ای به شمار می‌آید. با این پشتوانه استفاده روشمند از فرم و محتوا و استعاره‌های شناختی می‌تواند هم برای سینماگران یاری‌رسان باشد و هم به حفظ زبان و فرهنگ و ارتقای سلیقه هنری در جامعه منتهی شود.

این زبان‌شناس درباره معیارهای انتخاب فیلم‌ها عنوان کرد: برخی از ملاک‌ها در ارزیابی شامل توجه به زبان فارسی و گویش‌ها و لهجه‌ها، نقش زبان در شخصیت‌پردازی، رابطه زبان و فیلم و ادبیات فارسی، رابطه زبان و هویت، دقت به کاربردهای زبانی در تیتراژ و زیرنویس‌ها، زبان و نسل و زبان و اصناف و ملاک‌های جامعه‌شناختی بود.

وی همچنین در خصوص نگاه مطلوب در برگزاری این جایزه و مباحث و محورهایی که باید بر آن استوار باشد، گفت: جا دارد ملاک‌های جدیدی افزوده شود و مسائلی مانند توجه به استعاره‌های شناختی، رابطه استعاره و مجازها و فرهنگ ایرانی و بازتاب آنها در زبان و گریز از کلیشه‌ها و پاره‌گفتارهای ساختگی برجسته‌تر شود. بی‌تردید ملاک‌های دقیق‌تری در گفتمان مشترک زبان‌شناسان و سینماگران شکل خواهد گرفت و ارزیابی‌ها در جهت حمایت از سینما، زبان و فرهنگ ایران قوام می‌یابد.