به گزارش خبرنگار خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)، مراسم گرامیداشت روز ملی خلیج‌فارس به همت پژوهشگاه میراث‌فرهنگی و گردشگری با همکاری سازمان جغرافیایی نیروهای مسلح در دو بخش با رویکرد بررسی مستندات تاریخی و باستان‌شناسی خلیج‌فارس دوشنبه ۱۰ اردیبهشت در فرهنگسرای اندیشه برگزار شد.
مصطفی ده‌پهلوان که در مراسم افتتاحیه بزرگداشت روز ملی خلیج‌فارس سخن می‌گفت، خلیج همیشه فارس را قلب زمین خواند و افزود: در اثبات حقانیت فارس بودن خلیج‌فارس و مدیریت این شاخ‌آبه مهم تاریخی توسط ایرانیان طومار طومار اسناد، کتب و نقشه‌های تاریخی وجود دارد.
رئیس پژوهشگاه میراث‌فرهنگی و گردشگری با قدردانی از برگزار کنندگان این برنامه گفت: جای چنین نشستی بین دریاداران، نیروهای نظامی، نیروهای مسلح کشور و پژوهشگران حوزه تاریخ میراث‌فرهنگی و باستان‌شناسی واقعاً خالی بود.
او افزود: به روایت اسناد و مدارک باستان‌شناسی که امروز در کرانه‌های خلیج‌فارس بدست آمده، خلیج‌فارس بیش از بیست هزار سال تاریخ و پیشینه دارد، خلیج‌فارس مسیر رفت و آمد انسان‌های نخستین و از دوران گذشته یکی از نقاط تلاقی فرهنگ‌ها و تمدن‌های دنیای گذشته بوده است. از بندر تیس در چابهار تا بندر گمبرون، جزیره هرمز، قشم، لافت، حریره، لنگه، سیراف، طایری، دیر، بوشهر، خارک … و استقرارگاه‌های مهمی چون چگاسفلی و کاخ‌های هخامنشی در برازجان همه گواهی بر مدیریت ایرانیان و پارسیان بر این خطه از جغرافیا هستند.
ده پهلوان ادامه داد: به گفته ده‌پهلوان، باستان‌شناسی خلیج‌فارس، موضوعی است که امروز از آن غافل مانده‌ایم، ظرفیت میراث‌فرهنگی کرانه‌های شمالی خلیج‌فارس به زعم و گمان باستان‌شناسان چیره‌دستی که بر این خطه پژوهش کرده‌اند هزاران برابر سواحل جنوبی خلیج‌فارس است و این موضوعی است که باید به درستی از آن دفاع کنیم. خلیج‌فارس امروز حیثیت فرهنگی و ملی تاریخی ما است که باید بتوانیم بدرستی از آن دفاع کنیم.
او با اشاره به اینکه خلیج‌فارس سپر و سینه ایران است اظهارکرد: خیلی‌ها در دوران گذشته در تلاش بوده‌اند که این شاخ‌آبه مهم را در دست بگیرند. اگر تاریخ را بخوانید در می‌یابید که رومیان نزدیک به هشتصد سال در تلاش بوده‌اند که مسیرهای تجاری که از ایران عبور می‌کند را در دست بگیرند. یافته‌های باستان‌شناسی که از جنوب هندوستان بدست آمده نشان می‌دهد رومیان که نتوانستند ایرانیان را شکست بدهند و ترانزیت ایران را بدست بگیرند از طریق دریای سرخ ایران را دور زده و در جنوب هندوستان برای خود کلونی ایجاد کرده‌اند. پس موضوع دفاع از خلیج‌فارس موضوع امروز ما نیست و موضوعی است که دیرینگی آن به چند هزار سال پیش باز می‌گردد تا به امروز که ما رئیس علی دلواری و شهدای دفاع را در این سرزمین داریم.
ده‌پهلوان با طرح این پرسش‌ها که جایگاه و ارزش میراث‌فرهنگی در چیست و یک یافته باستان‌شناسی یا بقایای یک بندر تاریخی به چه کار ما می‌آید و به چه درد مشکلات امروز ما می‌خورد؟ از جایگاه یک باستان‌شناس گفت: پاسخ تجربه زیستی است. تجربه زیستی که نیاکان ما در جای‌جای این سرزمین و از جمله در کرانه‌های شمالی خلیج‌فارس داشته‌اند.
او با اشاره به تجربه کاوش‌اش در گورستانی تاریخی در بندر بوشهر و گرمای طاقت فرسای محیط گفت: پاسخ این پرسش که گذشتگان ما در این خطه بدون تکنولوژی‌های سرمایشی امروز، چه می‌کرده‌اند، را در بافت تاریخی خواهید دریافت، معماری بومی که مردمان بوشهر از آن استفاده می‌کردند و آنها را در مقابل این شرایط جوی و سخت منطقه محافظت می‌کرده است. میراث ناملموسی که از مردمان ما درکرانه شمالی خلیج‌فارس به جای مانده، تک تک این آداب و رسوم و موسیقی نشان از زیست مسالمت آمیزی است که انسان با دریا داشته است.
رئیس پژوهشگاه میراث‌فرهنگی و گردشگری افزود: امروز کشورهایی نظیر عمارات بشدت به‌دنبال یک تپه دوهزارساله هستند، ولی ما بیش از ۲۰ بندرگاه مهم تاریخی را داریم که آثار و شواهدی در آنها بدست آمده که نشان از تجارت و داد و ستد با مناطقی همچون چین دارد. امروز باستان‌شناسان و پژوهشگران چینی بشدت علاقمند هستند که روی آثار خودشان در این بندرگاه‌ها کار کنند.
ده‌پهلوان بیان کرد: امیدرواریم که ما در پژوهشگاه بتوانیم با همکاری مناطق آزاد و نیروهای مسلح پایگاه‌های پژوهشی خوبی را در باب حفاظت، صیانت، معرفی و شناخت میراث‌فرهنگی این خطه داشته باشیم. متأسفانه در دهه‌های گذشته شاید نادانسته برخی از محوطه‌های کلیدی و تاریخی ما از جمله پی‌تل در بوشهر که کهن‌ترین کتابخانه ایران بشمار می‌رفت در یک منطقه نظامی قرار گرفته، تبدیل به میدان تیر شده و بخش زیادی از این اسناد مکتوبی که گواه محکمی بر حاکمیت ایرانیان بر خلیج فارس است را از دست داده‌ایم.
رئیس پژوهشگاه میراث‌فرهنگی و گردشگری افزود: امیدواریم که بتوانیم در تعامل نیروهای مسلح با وزارت میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی، قلعه ریشهر در بوشهر را مورد بررسی و محوطه‌های مهمی که در محدوده‌های نظامی واقع شده‌اند را مورد واکاوی قرار دهیم.
وی در ادامه با اشاره به بیانات مقام معظم رهبری در خصوص بی‌توجه نبودن به دریا و آب افزود: ما به تاریخ و تمدن‌مان نیز بی‌توجهی کرده‌ایم. ممکن است که اختلافات کاری داشته باشیم ولی بر سر تاریخ تمدن این کشور نمی‌توانیم اختلاف داشته باشیم. ما امروز مسئول هستیم تا میراث‌فرهنگی ارزشمندی که در کرانه‌ها و جزایر خلیج‌فارس وجود دارد را بدرستی بعنوان اسنادی بر حاکمیت و تسلط ایرانیان و پارسیان بر این شاخ‌آبه مهم تاریخی حفظ کنیم.
ده‌پهلوان در پایان با درود به روان شهدای دفاع از گذشته تا به امروزگفت: دفاع از این سرزمین نقل دیروز و امروز نیست و در سرزمین ما پیشینه‌دار است. امیدواریم که در این حوزه بستر همکاری‌ها فراهم شود، ما همه فرزندان این سرزمین هستیم که می‌توانیم در کنار یکدیگر میراث آن را بدرستی پاس بداریم.
نظر شما