به گزارش سرویس دین و اندیشه خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)، نشست رونمایی و نقد و بررسی کتاب «معمای تورم بالا»، نوشتۀ «پائول بکرمن» و ترجمۀ «حسین درودیان» که توسط انتشارات بورس منتشر شده است، با حضور مجید شاکری و محمد خوش‌چهره و مترجم اثر در کوشک کتاب سی و پنجمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران برگزار شد.

در ابتدای این نشست، حسین درودیان، با اشاره به نیت‌اش از ترجمۀ این کتاب و شباهت داده‌های معمای تورم بالا با واقعیت‌های اقتصادی ایران، گفت: علت ترجمۀ این کتاب این بود که تناسب آن با واقعیت‌های اقتصاد ما برخلاف دیگر کتاب‌های اقتصادی جریان اصلی اقتصادی، بالا بود. مسئلۀ تورم بالا یک مسئلۀ خاص است که کشورهای معدودی در مقاطع مشخصی با آن دست به گریبان بودند. عموم کارهای اقتصادی‌ای که در رابطه با تورم صورت گرفته است، مربوط به مسائل کشورهای پیشرفته و آنگلوساکسون است و به ندرت به مسایل کشورهای خاص و حاشیه‌ای پرداخته می‌شود. اما این کتاب این مهم را محقق کرده، به همین جهت، این کتاب با سنت متعارف اقتصادی هم‌ساز نیست. نویسندۀ کتاب ماموری بود که پروژه‌ای پژوهشی در اقتصادهای آمریکای لاتین داشت.

درودیان در رابطه با شباهت مسئلۀ تورم در کشورهای آمریکای لاتین و ایران گفت: خصلت تورم این کشورها به ما نزدیک است، چون این کشورها هم مسائلی مانند تراز پرداخت، بودجه، بانک و ارز دارند. کتاب بکرمن از حیث تطابق با وضعیت تورم و اقتصاد ما خیلی زنده است و وقتی که کتاب را می‌خوانید، فرض می‌کنید که نویسنده اقتصاد کشور ما را بررسی می‌کند. لحن نویسنده هم بسیار واقع‌گرا و ادبیات آن هم به ادبیات ارتدوکس اقتصادی نزدیک است. نویسنده درعین رعایت انصاف، واقع‌بینانه و با توجه به فکت بحث می‌کند؛ از این جهت نیز این کتاب برخلاف تحلیل‌های قیاسی در اقتصاد متعارف است. بهره حداکثری را دانشجویان اقتصاد از این کتاب می‌برند؛ اما نزدیک به ۸۰ درصد از محتوای آن قابل استفاده برای خوانندگان عمومی هم هست.

درودیان در بیان اهمیت کار «بکرمن» در این کتاب گفت: نویسنده یک ادعای مهمی در این کتاب دارد و آن هم این است که من برای کشورهای درگیر با تورم بالا یک نظریه آوردم و تصریح می‌کند که این کشورها یک نظریۀ تورمی متمایز می‌خواهند. شاید مهم‌ترین مزیت این کتاب تولید نظریه برای کشورهایی با تورم بالا باشد.

درودیان در نهایت، با اشاره به وضعیت مطالعات تورم در ایران گفت: در ایران محتوای خوبی در رابطه با تورم تولید شده اما در قالب کتاب بروز نکرده است. در این سال‌ها، فهمی که نسبت به پدیدۀّ تورم وجود دارد، بهبود جشم‌گیری پیدا کرده است؛ اما همچنان پژوهشگران زیادی درگیر نوآوری در رابطه با این مسائل نیستند، بنابراین، پژوهش‌هایی که تبار بین‌المللی دارند، حتماً برای ما مزیت‌های بالایی دارند.

در ادامه این نشست مجید شاکری در توضیح ایدۀ اصلی کتاب گفت: ایدۀ مهم و مرکزی کتاب این است که علت پیدایی تورم بالا و ماندگاری‌اش آن است که مطالبه از تولید ملی بیش از آن چیزی است که باید باشد. بکرمن در این کتاب راه‌حلی هم برای حل این معضل پیشنهاد می‌کند و می‌گوید که در این کشورها باید به یک پیمان اجتماعی رسید که عده‌ای از امتیازهایشان صرف‌نظر کنند و تا این مصالحه پیش نیاید، اقتصاد این کشورها سامان نمی‌گیرد.

او گفت: کتاب بکرمن بسیار خوش‌خوان است و از دو قسمت تشکیل شده است. قسمت اول کتاب، ادبیات بحث با ذکر مثال است. قسمت دوم کتاب هم بررسی روز به روز از تحولات اقتصادی سه کشور است. بخش دوم کتاب را که می‌خوانید، گویی تحولات ایران را می‌خوانید. بزرگترین ویژگی این کتاب این است که خیلی سعی می‌کند درک روی زمین از پدیده بسازد.

شاکری ادامه داد: در رسانه‌های عمومی و بحث‌های کارشناسی، همواره یک دعوای مهم وجود دارد که مسئلۀ پیدایی تورم چیست؟ عرضه؟ ارز؟ یا مشکلات دیگر؟ بکرمن در این کتاب می‌گوید که این دعواها یک چرخۀ تکرارشونده است و از این بحث‌ها عبور می‌کند و تصریح می‌کند که سیاست‌گذاری اقتصادی در تورم بالا فقط به عزم سیاسی و اراده بستگی ندارد و پکیج پیچیده‌ای از تصمیمات است. مثلاً نویسنده در کتاب مثال می‌زند که چه کارهایی به نیت کنترل تورم انجام شد اما نتیجۀ عکس داد.

شاکری در بیان اهمیت این کتاب گفت: ادبیات درودیان بسیار بر واقع‌گرا شدن سیاست پولی در ایران اثر داشته است. اگرچه شاید از یک کتاب به این نقطه نرسیم که سیاستمدار به سمت انجام دادن کار درست و تصمیم صحیح برود، اما به تدریج این نگاه‌ها و کتاب‌ها روزی اثر خواهند گذاشت.

در انتهای این نشست نیز محمد خوش‌چهره، عضو هیئت علمی دانشگاه تهران نکاتی در رابطه با کتاب بکرمن طرح کرد. او گفت: من می‌توانم براساس سه عینک این کتاب را تحلیل کنم؛ یک نگاه، به عنوان خوانندۀ عمومی، یکی در جایگاه استاد دانشگاه و استاد اقتصاد و نهایتاً نگاه سوم هم به عنوان کسی است که در تعیین کتاب سال نقش دارد. کتاب برای من به عنوان استاد اقتصاد و خوانندۀ عمومی، واجد ارزش خواندن است. کتاب ریتم خوب و فصل‌بندی‌های مناسبی دارد و روی تجربیات عملی کشورها کار کرده است. نکتۀ مهم این است که مسائل اقتصادی ایران عموماً پیچیده‌تر از چیزهایی هستند که بیان می‌شوند و در پیدایی این مسائل، نقش عوامل سیاسی، اصلاً کمتر از عوامل اقتصادی نیست.