علی‌محمد طرفداری، مولف و پژوهشگر تاریخ معاصر درباره ضرورت ترجمه کتاب‌های دفاع مقدس به زبان‌های مختلف در گفت‌وگو با خبرنگار خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) گفت: یک ضرورت اساسی وجود دارد و آن به خود این پدیده برمی‌گردد و اثراتی که در تاریخ ایران بر جای گذاشت. جنگ ایران و عراق، بدون هیچ تردیدی یکی از بزرگ‌ترین رخدادهای تاریخ معاصر ایران است و در حقیقت یک هجمه بین‌المللی علیه پدیده انقلاب اسلامی.
او افزود: موضوعی که دوست و دشمن بر آن اتفاق نظر دارند و موضوعی نیست که حاصل یک نگاه ایدئولوژیک باشد. هر پژوهشگری به موضوع جنگ تحمیلی نگاه کند، متوجه می‌شود، در یک کشوری انقلابی رخ داده است که مجموعه نظام سرمایه‌داری غرب به سردمداری آمریکا هجمه‌های مختلفی علیه این پدیده که با نام انقلاب اسلامی در تاریخ جهان شناخته شده، رخ داد؛ بر این اساس مردمانی که مخاطب هجمه بین‌المللی قرار گرفتند، به درستی نام این جنگ را «جنگ تحمیلی» گذاشتند و باز هم به درستی بر مبنای نگاه اعتقادی خودشان، دفاع و حضورشان را در قالب دفاع از سرزمین و انقلاب‌شان «دفاع مقدس» نامگذاری کردند.
این تاریخ‌نگار بیان کرد: چنین رخدادی را در میان هزاران جنگ کوچک و بزرگ تاریخ یا نداریم یا بسیار اندک است. آن مواردی که هم از آن به‌عنوان پیشینه تاریخی می‌توانیم یاد کنیم، دست برقضا برمی‌گردد به همین حوزه مرتبط با انقلاب اسلامی و جنگ تحمیلی؛ یعنی جنگ‌هایی که در تاریخ اسلام روی داده، از صدر اسلام تا ادوار تاریخی که به ایران مربوط می‌شد یا به جهان اسلام برمی‌گشت؛ بنابراین رخدادی یگانه چون جنگ تحمیلی صرف‌نظر از دیدگاه‌هایی که له یا علیه آن وجود دارد، به‌عنوان یک پدیده یگانه در تاریخ جهان نمی‌تواند خالی از اهمیت در حوزه بین‌الملل باشد.
طرفداری گفت: زمانی می‌توان اهمیت جنگ تحمیلی را بازشناخت که مردم جهان به اشکال مختلف با این پدیده، آثارش، چگونگی آغاز آن و واکنش مردم ایران به آن آشنا شوند و این موضوع میسر نخواهد بود مگر از مسیر ترجمه آثار جنگ به زبان‌های دیگر. به‌ویژه با تحولاتی که سه‌دهه پس از جنگ تحمیلی در ایران روی داده است، به‌عبارت دیگر جنگ تحمیلی در ابعاد منطقه‌ای تا روزگار کنونی ادامه یافت؛ به‌طوری که جنگی که در عراق، سوریه، یمن و غزه اتفاق افتاد، هیچ‌کدام بی‌ارتباط با پدیده دفاع مقدس نیستند و در حقیقت ادامه همان جنگ محسوب می‌شوند اما در ابعاد منطقه‌ای.
او ادامه داد: در حقیقت پس از پیروزی انقلاب اسلامی و روی کار آمدن یک نظام سیاسی جدید در فرم اسلامی، اندیشه و ایدئولوژی آن به منطقه و سراسر جهان به تدریج سرایت کرد و حاصلش پدیده‌ای شد که به‌عنوان محور مقاومت از آن در ادبیات سیاسی جهان یاد می‌شود و این محور با جنگ‌های متعددی مواجه بود؛ همچنان که انقلاب اسلامی با جنگ‌های کوچک بزرگ در عرصه سیاسی و اقتصادی، امنیتی و فرهنگی مواجه بود که نتیجه آن جنگ‌های سخت نظامی در روزگار ماست، از این رو جنگ در سوریه، عراق، یمن و امروز، در فلسطین پدیده‌ای جدا از جنگ تحمیلی نیست و امروز همان هجمه‌ای که علیه انقلاب شکل گرفت، اکنون علیه محور مقاومت می‌جنگد که رکن آن نظام جمهوری اسلامی است.
این پژوهشگر اظهار کرد: بنابراین اگر به مسائلی که اشاره کردم، نگاه کلی بیاندازیم، متوجه خواهیم شد که هرچند پدیده دفاع مقدس در جنگ ایران و عراق خاتمه یافت، اما در ابعاد و شکل‌های مختلف در همین فرم نظامی و سخت همچنان ادامه دارد.
او ادامه داد: مجموع آن نشان می‌دهد با اهمیت متفاوتی مواجه هستیم و همین موضوع موجب می‌شود که بگویم پدیده دفاع مقدس در میان جنگ‌های بی‌شمار جهان، از جهات مختلف پدیده منحصربه‌فرد و یگانه به شمار می‌رود. با این نگاه طبیعی است شناساندن آثار، چند و چون آن به جهانیان جز از مسیر ترجمه ممکن نیست و همین موضوع می‌تواند دلالت کند بر اهمیت ترجمه آثار دفاع مقدس به زبان‌های مختلف.
علی‌محمد طرفداری گفت: من نمی‌توانم دقیقاً بگویم ترجمه در چه ژانری می‌تواند تاثیرگذارتر باشد، چون به هر ژانر از زاویه خودش مهم و تاثیرگذار است؛ به‌عبارت دیگر آثاری که در زمینه خاطره و تاریخ شفاهی است، اهمیت و جایگاه خودش را دارد و همین طور داستان و رمان؛ بنابراین وقتی از جامعه جهانی صحبت می‌کنیم، درباره جنگ تحمیلی برای یک گروه، باید از زبان داستان و رمان ترجمه کرد و برای گروه دیگر از منظره خاطره و تاریخ شفاهی.
او افزود: با همه نکاتی که برشمردم شاید بتوان گفت، حوزه رمان و داستان از آنجا که مخاطبان بین‌المللی بیشتری در جوامع انسانی دارند، شاید به دلیل پُرمخاطب بودن همچنین توجه و عنایت به منابع داستانی، از این منظر ترجمه آثار دفاع مقدس در گونه رمان و داستان، اهمیت و ضرورت بیشتری دارد.
نظر شما