مهدی محمدخانی، مدیر انتشارات بنیاد روایت فتح در گفت‌وگو با خبرنگار خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) گفت: به نظرم در ترجمه می‌توان از تجربه کشورهای دیگر استفاده کرد؛ همان‌طور که می‌دانید در هر کشوری وقتی اتفاق بزرگی روی می‌دهد، به‌ویژه جنگ، از این موقعیت استفاده و ادبیات را به نوعی متحول می‌کنند، به‌طوری که یک نقطه عطف در ادبیات اتفاق می‌افتد و جنگ در رمان، خاطره و شعر، جنگ می‌شود. شاید یک جنگ، تهاجم باشد، اما براساس منافع، دیدگاه طرف‌ها در جنگ به شکل فیلم و رمان منتقل می‌شود.

او افزود: گاه کشورِ درگیر جنگ، با ساخت فیلم و نشر ادبیات، کشورهای دیگر را از نگاه خودش مطلع می‌کند و آثار ادبی خودش را به زبان‌های گوناگون برمی‌گرداند و در اختیار مخاطبان کشورهای دیگر قرار می‌دهد. حتی بعضی اوقات با محصولاتش جای ظالم و مظلوم را عوض می‌کند!

مدیر انتشارات بنیاد روایت فتح اظهار کرد: وقتی در کشور، دفاع مقدس شکل گرفت و حمله صدام بعثی اتفاق افتاد، فجایع زیادی در هشت سال جنگ و حتی پس از آن روی داد. استکبار جهانی و دیگر کشورهای وابسته به آن فشارهایی به ایران وارد کردند که آثار جنگ پس از چهل سال بر جای می‌ماند.

محمدخانی گفت: وقتی جنگ هشت ساله روی داد، دچار مظلومیتی شدیم و حالا باید از فرصت استفاده کنیم برای بیان ظلمی که به مظلوم وارد شده است؛ بنابراین بیان ظلم‌هایی که در حق مردم ایران روا شد، در حوزه ادبیات به بهترین شکل ممکن استفاده کرد. بیان آن دردها، مقاومت‌ها و ایثارها به وسیله ترجمه موجب می‌شود، کشورهای دیگر از حقایق جنگ ایران و عراق مطلع شوند و ترجمه از این لحاظ هم اهمیت دارد.

او ادامه داد: متاسفانه تاکنون در زمینه ترجمه آثار ادبی جنگ موفق نبودیم که برای بررسی دلایل آن زمان زیادی لازم است. بهتر است درباره آن کارشناسان فن صحبت کنند. در مجموع معتقدم شاید یکی از این دلایل، استفاده از مترجم داخلی است، یعنی درصدد برآمدیم اثر خودمان را با مترجم داخلی ترجمه کنیم و به کشور دیگری ارسال کنیم که این شیوه غلط است.

این فعال فرهنگی بیان کرد: بهتر است، ترجمه از سوی مترجمان کشور مقصد انجام شود. باید انتخاب اثر و مترجم با مشورت تولیدکننده از سوی کشور مقصد و اصلاحات آن هم از سوی خودشان انجام شود در حالی‌که در این سال‌ها، سعی کردیم همه کارها را خودمان انجام دهیم، شاید برای اینکه اثر را سریع‌تر در اختیار آن‌ها قرار دهیم که این کارها درست نبود و مانع شده که ترجمه به بهترین شکل در اختیار دنیا قرار بگیرد.

مهدی محمدخانی گفت: تصورم بر این است که از این نوع اشتباهات در فرآیند ترجمه، زیاد داشتیم و بهتر است در نوع ترجمه و ارتباط با مترجمان در زمینه ادبیات پایداری و مقاومت بازنگری کنیم.

او افزود: بنیاد روایت فتح طی چند سال گذشته در بسیاری از نمایشگاه‌های کتاب کشورهای مختلف عربی همچنین هند و آلمان شرکت کرده و ارتباط گرفته است. رویکرد «روایت فتح» در سال گذشته، استفاده از متخصصان ترجمه بوده است. ناشران، اغلب تخصصی در ترجمه ندارند؛ بنابراین باید از متخصصان این زمینه استفاده کرد تا به شیوه‌های مختلف بتوان آثار را به مترجمان کشورهای مقصد رساند.

مدیر انتشارات بنیاد فرهنگی روایت فتح اظهار کرد: کار اصلی فراهم کردن زمینه ترجمه آثار است تا ناشران کشور مقصد بتوانند از میان آثار، دست به انتخاب بزنند؛ بنابراین این کاری است که ناشران باید انجام دهند. اما کاری که متخصصان باید زمینه آن را فراهم کنند، اتصال ناشران با کشور هدف است. چون آن‌ها مردم خودشان را بهتر می‌شناسند و می‌توانند در زمینه ترجمه آثار، بهترین ایده‌ها را ارایه دهند؛ بنابراین با این شیوه فکر می‌کنم اتفاق بهتری در زمینه ترجمه روی دهد.

محمدخانی گفت: برخی از آثار، این قابلیت را دارند که به زبان عربی ترجمه شوند، اما من تصور می‌کنم، علاوه بر کشورهای عربی، باید سایر کشورها را هم درنظر داشت؛ ازجمله کشورهای همزبان، کشورهایی که فارسی‌زبان هستند و بهتر است در گام نخست، سراغ این کشورهای همزبان برویم و با ویرایش لازم، آثار ادبیات مقاومت را به آن‌ها ارائه کنیم؛ بعد از آن کشورهای عربی هم مهم هستند.