سرویس استان‌های خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) - زهره قندهاری: ابتدای خیابان آمادگاه، کتابفروشی زیتون توجهت را جلب می‌کند. ویترینی زیبا، دلنشین و جذاب از کتاب‌هایی که هر کدام گنجینه‌ای است برای علاقه‌مندانی که دل در گرو مطالعه دارند. دلت می‌خواهد بایستی و تماشا کنی این مجموعه زیبا را. از پشت ویترین داخل کتابفروشی را نگاه می‌کنم. تا چشم کار می‌کند کتاب است و خبری از نوشت‌افزار و وسایل جانبی نیست. چرخی می‌زنم لابه‌لای کتاب‌ها بیشتر موضوعات مالی و حسابداری است؛ اما به نظر می‌رسد در این گنجینه عناوین دیگری هم باشد.
فعالیت ۲۰ ساله کتابفروشی زیتون
سید مهدی طالقانی، مدیر کتابفروشی زیتون و نایب‌رئیس اتحادیه کتاب و نوشت‌افزار استان اصفهان، درباره سابقه فعالیتش گفت: کتابفروشی زیتون حدود ۲۰ سال است که فعالیت خود را آغاز کرده و با سامانه «الو کتاب» هم به صورت غیرحضوری فعالیت می‌کند.
وی با شاره به اینکه در این کتابفروشی فقط کتاب عرضه می‌شود، ادامه داد: بیش از ۱۵ هزار کتاب تخصصی و عمومی در این مجموعه عرضه می‌شود و در سامانه «الو کتاب» بیش از ۵۰ هزار عنوان کتاب فراهم شده است که می‌توانیم این تعداد کتاب را از طریق این سامانه عرضه کنیم.
طالقانی عنوان کرد: در ابتدا، تمرکز روی عرضه کتاب‌های فنی مهندسی و کامپیوتر بود. رفته‌رفته با تغییر شیوه آموزش در دانشگاه‌ها و توجه کمتر به کتاب، فضای عرضه کتاب ما هم تغییر کرد و در حال حاضر بیشتر در حوزه کتب بازارهای مالی و اقتصادی و حوزه کسب و کار فعالیت می‌کنیم. البته کتاب‌های مالی و کسب و کار هم در این مجموعه عرضه می‌شود؛ اما به صورت شاخص کتاب‌های بازارهای مالی و حوزه کسب و کار در شهر اصفهان را عرضه می‌کنیم.
نایب‌رئیس اتحادیه کتاب و نوشت‌افزار استان اصفهان با بیان اینکه در یک تقسیم‌بندی، کتابفروشی‌ها را می‌توانیم به چهار دسته تقسیم کنیم، افزود: دسته اول کتابفروشی‌هایی هستند که نوشت‌افزار و دیگر محصولات فرهنگی را عرضه و رویدادهای متعددی را در کنار کتاب برپا کنند که این روزها به «شهر کتاب» و «پردیس کتاب» مشهور هستند. دسته دوم کتابفروشی‌های تخصصی هستند که به دلایل مختلفی توانسته‌اند مجموعه کاملی از کتاب‌های یک حوزه را عرضه کنند و به دلیل سابقه و تجربیاتی که دارند، مجموعه متفاوتی را فراهم کرده‌اند که ما به آنها کتابفروشی‌های تخصصی می‌گوییم. سومین گروه از کتابفروشی‌ها، کتابفروشی‌های سطح شهر هستند که کتاب و نوشت‌افزار به صورت محدود عرضه می‌کنند. دسته چهارم کتابفروشی‌هایی هستنند که به خرید و فروش کتب دست دوم روی آورده‌اند.
«زیتون» یک کتابفروشی تخصصی است
طالقانی یادآور شد: زیتون جزو دسته دوم و یک کتابفروشی تخصصی است. به لحاظ ارتباطی که با مراکز دانشگاهی و علمی در سطح شهر داریم و افراد مختلفی از فرهیختگان و متخصصان که در کتابفروشی ما رفت‌وآمد می‌کنند، توانسته‌ایم مجموعه کامل و دسته‌بندی‌شده‌ای از کتاب‌های حوزه مالی و اقتصادی و کسب و کار را فراهم کنیم.
اینجا فقط کتاب عرضه می‌کنیم
مدیر کتابفروشی زیتون عنوان کرد: در طول همه سال‌های فعالیت‌مان، فقط عرضه کتاب در دستور کار ما بوده است و به لحاظ گستردگی کتاب‌هایی که تامین کرده‌ایم و به لحاظ محدودیت فضا ترجیح دادیم فقط در حوزه کتاب فعال باشیم و از عرضه نوشت‌افزار یا محصولات فرهنگی پرهیز کنیم. در حال حاضر افتخار می‌کنیم که یک کتابفروشی تخصصی در سطح شهر هستیم.
نایب‌رئیس اتحادیه کتاب و نوشت‌افزار استان اصفهان اظهار کرد: در ابتدای فعالیت بنای ارتباط گسترده با مخاطبان را گذاشتیم و تلاش کردیم مخاطبان خود را به خوبی بشناسیم و نیازهای آنها را برآورده کنیم. علاوه بر آن با اطلاع‌رسانی کامل، مخاطبان و جامعه هدف ما را شناسایی کنند و بدانند که نیازهای علمی و مکتوب خود را می‌توانند از مجموعه ما تهیه کنند.
طالقانی در مورد استفاده از ظرفیت فضای مجازی عنوان کرد: بر همین اساس در سال‌های گذشته تلاش کردیم از ظرفیت فضای مجازی حداکثر استفاده را بکنیم. به همین دلیل ما از همان سال‌های ابتدایی، راه‌اندازی سایت را در دستور کار قرار دادیم و در شبکه‌های مجازی فعال شدیم و به‌گونه‌ای عمل کردیم که از گزینه‌های اولی باشیم که گوگل ما را به مخاطبان معرفی می‌کند. همچنین علاوه بر فروش حضوری تلاش کردیم مخاطب در فضای فرهنگی فروش قرار بگیرد و در لابه‌لای قفسه‌های کتاب بچرخد و بتواند کتاب موردعلاقه‌اش را جستجو کند.
برگزاری رویدادهای فرهنگی، بهانه‌ای برای حضور در کتابفروشی‌ها
طالقانی ادامه داد: اغلب در جلساتی که با موضوع حوزه کتاب در حال تصمیم‌گیری هستند، پیشنهاد می‌کنم برگزاری و انجام رویدادها به صورت حضوری باشد تا مخاطبان به بهانه‌های مختلف بتوانند در کتابفروشی حضور پیدا کنند. به هر حال اولویت بر حضور مخاطب در کتابفروشی بوده است؛ اما به لحاظ استفاده از ظرفیت مجازی توانسته‌ایم فروش تلفنی هم داشته باشیم؛ به‌طوری که چندین سال است سرویس «الو کتاب» را در اصفهان فعال کرده‌ایم که مخاطبان می‌توانند از طریق تلفن سفارش‌های خود را به ما اعلام کنند.
وی بیان کرد: کتابفروشی زیتون تلاش کرده علاوه بر ارائه کتاب به صورت حضوری و ایجاد یک بستر و فضای فرهنگی در شهر، برای رفاه مخاطبان در ایام کرونا ظرفیت فروش کتاب‌ها و بستر آن را فراهم کند.
با مشتری‌ها ارتباط مستمر داریم
نایب رئیس اتحادیه کتاب و نوشت‌افزار استان اصفهان درباره باشگاه مشتریان عنوان کرد: سال‌هاست باشگاه مشتریان را راه‌اندازی کرده‌ایم؛ به طوری که بر اساس نرم‌افزاری که در اختیار ما قرار دارد، اطلاعات تمام مشتریانی که از ما خرید می‌کنند، ثبت و دسته‌بندی می‌شود. همچنین اطلاع‌رسانی ما در حوزه کتاب بر اساس سابقه خرید مشتری‌هاست و بر اساس نیاز و علاقه مشتریان اطلاع‌رسانی می‌کنیم و با مشتری‌ها ارتباط مستمر داریم.
طالقانی جامعیت کتاب‌ها، رضایت مخاطبان و ارتباط جامع از طریق فضای مجازی و شناخت نیاز مخاطبان را از مهمترین عوامل موفقیت این مجموعه برشمرد و گفت: در سال‌های اخیر رقبای جدی برای کتاب‌های الکترونیک و مجازی پیدا شده است که می‌توانیم از این رقبا برای ترویج مطالعه و عرضه و فروش کتاب مکتوب و چاپی استفاده کنیم؛ اما با فعال بودن رقبا کتابفروشی‌ها باید توسعه و گسترش پیدا کنند تا زیرساخت‌ها فراهم شود و کتابفروشی‌ها محلی برای عرضه کتاب و ایجاد پاتوق‌های فرهنگی و علمی باشند.
کتابفروشی فعالیت اقتصادی نیست
وی اظهار کرد: متاسفانه کتابفروشی نمی‌تواند پاسخگوی تورم موجود باشد و به تبع آن، یک فعالیت اقتصادی نیست. اجاره محل بسیار سرسام‌آور شده و هزینه‌های گوناگونی که کتابفروشی‌ها مجبور به پرداخت آن هستند، باعث شده روند کتابفروشی‌ها رو به رشد نباشد. به همین دلیل در سال‌های گذشته در اصفهان شاهد تعطیلی چندین کتابفروشی معتبر و باسابقه اصفهانی شدیم و دلیل آن تنها معضل اقتصادی بود.
مدیر کتابفروشی زیتون بیان کرد: به نظر می‌رسد در حال حاضر رشد فرهنگ مطالعه و کتابخوانی برای گسترش کتابفروش‌ها ضروری است تا چراغ کتابفروشی‌ها روشن‌تر و پرفروغ‌تر شود. بر همین اساس ضروری است کتابفروشی‌ها به سمتی بروند که پاتوق فرهنگی و علمی شوند و با محوریت کتاب، برگزارکننده رویدادهای فرهنگی و علمی باشند.
انجام فعالیت‌های جنبی برای جبران هزینه‌ها
طالقانی افزود: با توجه به چالش‌های موجود و غیر اقتصادی بودن فعالیت کتابفروشی‌ها به نظر می‌رسد یکی از راهکارهای اساسی این است که متولیان دولتی و فرهنگی کشور از ظرفیت و ساختارهای موجود برای فراهم کردن بستری برای ایجاد کتابفروشی‌ها بهره بگیرند و بتوانند زیرساخت‌های ماندگاری آن را ایجاد کنند و در اختیار صنف کتابفروش‌ها قرار دهند.
نایب‌رئیس اتحادیه کتاب و نوشت‌افزار استان اصفهان گفت: برای جبران هزینه‌های سرسام‌آور اجاره‌بها در کتابفروشی‌ها باید به گونه‌ای برنامه‌ریزی شود تا این مجموعه‌ها اقدامات جنبی و علمی انجام دهند.
«بازار کتاب» از رسوب کتاب جلوگیری می‌کند
طالقانی، سامانه فروش کتاب را طرح بسیار خوبی دانست و ادامه داد: این سامانه می‌تواند خلأ کتابفروشی‌های بزرگ را در شهرهای کوچک و مناطق محروم جبران کند و به کتابفروشی‌ها کمک کند که چرخش مالی بهتری داشته باشند و اصطلاحاً از رسوب کتاب در کتابفروشی‌ها جلوگیری می‌کند. علاقه‌مندان با این سامانه می‌توانند از ظرفیت تمام کتابفروشی‌های سراسر کشور استفاده کنند همچنین این سامانه به حیات کتابفروشی‌ها دوام می‌دهد.
طالقانی در ادامه به دو چالش اساسی سامانه «بازار کتاب» اشاره کرد و یادآور شد: یکی میزان اطلاع‌رسانی ضعیف و ناآگاهی اغلب مخاطبان از وجود چنین سایتی است که می‌توانند به وسیله آن، خریدی به وسعت تمام کتابفروشی‌ها داشته باشند. در این خصوص لازم است محتواهای مختلفی ایجاد و از طریق شبکه‌های ملی و مجازی اطلاع‌رسانی بیشتری انجام شود تا مخاطبان از وجود این سامانه اطلاع پیدا کنند و چالش دوم این است که به دلیل موضوع‌های مالی کتابفروشی‌ها، اطلاع‌رسانی لازم انجام نشده است. هنگامی که شخصی از سامانه خرید می‌کند، هزینه کتاب به صورت موقت وارد حساب می‌شود و به صورت امانت در اختیار سامانه قرار می‌گیرد. پس از ارسال و دریافت کتاب توسط خریدار، آن وجه به حساب کتابفروش منتقل می‌شود و این فرایند کمی طولانی است و مدتی هزینه کتاب نزد سامانه می‌ماند؛ در حالی که این خرید به صورت نقدی انجام شده و شفافیت و دقت زیادی صورت نمی‌گیرد و این موضوع باعث می‌شود کتابفروشی‌ها کمتر راغب باشند در این سامانه ثبت‌نام کنند.
نظر شما