به‌گزارش خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)، آیین نوروز با الحاق کشور مغولستان به پرونده ثبت جهانی در کمیته بین‌الدولی میراث‌فرهنگی یونسکو در پاراگوئه برای بار سوم در فهرست یونسکو به ثبت رسید.
نوروز باستانی با قدمتی بیش از ۲۵۰۰ سال، جشن و آیین فراگیر سرزمین‌های حوزه فرهنگ ایرانی است که به لحاظ تاریخی نیز از کهن‌ترین مشترکات مردمان ساکن این سرزمین است. گستره جغرافیایی نوروز از چین تا مدیترانه کشیده شده و پیشینه تاریخی آن نیز سبب شده تا در طول زمان با اندیشه‌ها، آرمان‌ها و جهان‌بینی‌های گوناگون درآمیزد و امروزه در هر نقطه‌ای از این پهنه جغرافیایی به شکلی درآید که در ریشه یکی است.
ارزش‌هایی چون صلح و همبستگی، دوستی، تنوع فرهنگی، سبک زندگی سالم و نوزایی محیط زندگی در طول هزاران سال توسط این آیین ترویج و از نسلی به نسل دیگر منتقل شده و می‌شود که در نتیجه منجر به احترام به طبیعت و نیز احترام متقابل میان فرهنگ‌ها می‌شود.
این آیین کهن نخستین بار در سال ۱۳۸۸ با مشارکت هفت کشور ایران، آذربایجان، هند، قرقیزستان، پاکستان، ترکیه و ازبکستان، در سال ۱۳۹۵ برای بار دوم با الحاق ۵ کشور افغانستان، عراق، قزاقستان، تاجیکستان و ترکمنستان و در اجلاس سال جاری با الحاق کشور مغولستان به پرونده، برای بار سوم در فهرست یونسکو به ثبت رسید.
کشورهای مشارکت‌کننده در پرونده عبارتند از: ایران، افغانستان، تاجیکستان، ترکمنستان، ازبکستان، قزاقستان، قرقیزستان، آذربایجان، ترکیه، پاکستان، هندوستان، عراق و مغولستان.
پیام تبریک وزیر میراث‌فرهنگی به مناسبت پیوستن مغولستان به پرونده چند ملیتی نوروز:
الحاق کشورها به «پرونده نوروز»، همگرائی و همدلی با فرهنگ ایرانی است
وزیر میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی الحاق کشورهای مختلف به پرونده ثبت‌جهانی نوروز را همگرائی و همدلی با فرهنگ ایرانی دانست.
سیدرضا صالحی‌امیری وزیر میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی در پیامی به مناسبت الحاق مغولستان به پرونده آیین نوروز در یونسکو آورده است:
«پیوستن کشور مغولستان به میراث‌جهانی نوروز نشان دهنده ظرفیت تمدنی ایران بزرگ است. ثبت‌جهانی نوروز مقیاس فرهنگ نوروز را از سطح ملّی و منطقه‌ای به معیار جهانی تبدیل کرد. جایگاه جهانی نوروز هم برای کشور ایران و هم کشورهای همسایه ظرفیتی پایدار در جهت تقویت صلح و پایداری امروز جهان است. در حقیقت نوروز پیوند دهنده فرهنگ مشترک اقوام ایرانی درون کشور به عنوان وحدت ملّی، در مقیاس منطقه‌ای پیوند دهنده میراث معنوی مشترک ۱۳ کشور حوزه غرب آسیا و در مقیاس جهانی، ثبت سرمایه فرهنگی بی‌نظیر و تمدنی این منطقه مهم جهانی است.
به این دلائل ثبت جهانی نوروز و پیوستن کشور مغولستان به کشورهای حوزه جهانی نوروز اهمیت فراوان دارد. خاستگاه و بنیان نوروز سرزمین ایران است و در اهمیت آن همین بس که مجموعه بی‌همتای تخت‌جمشید برای پاسداشت نوروز ساخته شده است.
همین‌طور این جایگاه ممتاز نوروز و پیوند آن با ارزش‌ها و دانش مهندسی و معماری باعث خلق تخت‌جمشید با جایگاه والا و به عنوان میراث جهانی و باعث برجسته شدن ابعاد فرهنگی و گسترده شدن دامنه تمدن ایران شده است.
الحاق کشورها به پرونده ثبت‌جهانی نوروز در حقیقت همگرائی با فرهنگ ایرانی است زیرا خاستگاه و منشاء فرهنگ نوروز سرزمین ایران است.
نوروز بخش مهمی از ظرفیت فرهنگی کشور است و در بستر طبیعت بر مبنای نظام اعتقادی و گاه‌شماری شکل گرفته است و به مرور زمان به هویت و میراث‌فرهنگی تبدیل شده است. بر این اساس نوروز نماد آفرینش جهان یعنی آفرینش زمین، آسمان، آب، گیاهان، جانوران و انسان است.
در حقیقت نوروز نماد آفرینش جهان است که پروردگار عالم آن را آفریده است و در بستر آن اندیشه‌های‌نو مردمان جهان در هر بهار در روند تحول و تکامل نظام‌های فرهنگی و اجتماعی همانند بهار طبیعت زنده و پویا می‌ماند.
نوروز در تاریخ ایران همیشه جاودان است زیرا آنقدر در سنّت‌ها، تاریخ و حافظه فرهنگی ایرانیان نقش بسته که هویت ایرانی و نوروز طی زمان متقابلاً به عنوان پشتوانه یکدیگر عمل می‌کردند که بعد از حضور اسلام نیز این جشن ملّی باستانی مشروعیت داده شد و آداب و رسوم اسلامی نیز با آن عجین و رنگ و بوی دیگری پیدا کرد. سرانجام در دهه‌های اخیر، با رویکرد علمی مبتنی بر توسعه پایدار هویت سرزمینی نوروز و آئین‌های وابسته به آن ثبت‌جهانی شد و امروز چنان گسترش یافته است که ۱۳ کشور غرب آسیا به صورت رسمی به نوروز ایرانی پیوسته‌اند.»
در نشست اخیر یونسکو با پیوستن مغولستان به پرونده آیین نوروز، تعداد کشورهای عضو این پرونده از ۱۲ به ۱۳ کشور افزایش یافت.
نظر شما