به گزارش خبرگزاري كتاب ايران (ايبنا)، در مراسم افتتاحيه همايش بين‌المللي « فلسفه اسلامي و چالش‌هاي جهان امروز» آيت‌الله سيد محمد خامنه‌اي، رئيس بنياد حكمت صدرا،‌ غلامرضا اعواني، رئيس انجمن حكمت و فلسفه ايران و مهدي مصطفوي رئيس سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامي سخنراني كردند.

غلامرضا اعواني در ابتداي اين همايش گفت: كنگره فعلي، نخستين كنگره‌ خاص فلسفه اسلامي و علت برگزاري اين همايش هم ‌مغفول ماندن اين رشته است، چرا كه از نظر ما در عصر فعلي، رشد فلسفه‌هاي غربي موجب شده فلسفه اسلامي و فلسفه شرق مغفول بماند.

وي افزود: ابتدا قرار بود دو كنگره با عناوين كنگره بين المللي فلسفه شرق و آسيا مثل فلسفه كشورهاي هند و چين و... و كنگره ديگري با عنوان فلسفه اسلامي برگزار شود كه متاسفانه شرايط برگزاري كنگره اول مهيا نشد و قرار شد تنها اين همايش برگزار شود.

اعواني درباره اهداف برگزاري اين همايش گفت: آشنايي با فلسفه در جهان اسلام، گردآوردي فيلسوفان اسلامي از كشورهاي مختلف، شركت دادن متفكران اسلامي از سراسر كشورهاي اسلامي و فراهم آوردن مقدمات براي همايش سال آينده، از مهم‌ترين اهداف برگزاري اين همايش‌اند.

رييس انجمن حكمت و فلسفه افزود: اين همايش چهار روزه است كه روز اول آن در انجمن حكمت و فلسفه ايران در تهران و دو روز ديگر در دانشگاه بوعلي سينا همدان برگزار مي شود. مؤسسه بوعلي سينا، يونسكو و سازمان ارتباطات اسلامي از همكاران برگزار كننده اين مراسم‌اند. در اين همايش 36 مهمان از 14 كشور و 200 نفر از استادان فلسفه اسلامي حضور دارند. از ميان مقالات ارسال شده به دبيرخانه اين همايش 100 مقاله در اين همايش ارائه مي‌شوند.

اعواني سپس گفت: با وجود اهميت فراوان ابن سينا، متاسفانه بسياري از آرا و آثار او ناشناخته مانده است. به همين دليل انجمن حكمت و فلسفه ايران مدتي است كه به تصحيح آراي انتقادي و 35 درصد آثار ابن سينا كه تاكنون  چاپ ومنتشر نشده‌اند، مشغول است.

اعواني با اشاره به موقعيت ممتاز ايران در فلسفه گفت: اميد است با وجود جايگاه خوب ايران در فلسفه، كنگره بين‌المللي فلسفه كه قرار است سال آينده در ايران برگزار شود، هرچه باشكوه‌تر باشد.

وي در پايان، تاسيس انجمن بين‌المللي فلسفه اسلامي را در آينده اي نزديك نويد داد و گفت: مديريت اين انجمن، به عنوان نخستين رييس، به مدت پنج سال به عهده بنده است.

آيت‌الله سيد محمد خامنه‌اي، رييس بنياد حكمت اسلامي صدرا، از ديگر سخنرانان اين مراسم گفت: با اين كه مجلس باشكوه امروز به مناسبت روز جهاني فلسفه است، اما من معتقدم هر روز، روز جهاني فلسفه است، چرا كه فلسفه براي همه زمان‌ها و همه مكان‌هاست.

وي افزود: كلمه چالش كه در عنوان اين همايش آمده، ممكن است در ابتدا در كنار فلسفه مناسب به نظر نيايد، در حالي كه فلسفه هم در ذات خود و هم در تعريف ماهيتش، يك نوع چالش دارد و در همه دوره‌ها با عوامل ضد انديشه دچار چالش بوده است. در تاريخ فلسفه ما هم كه از چند سال پيش و پيش از ابن‌سينا آغاز شد، يك حركت ديالكتيك و چالشي در انديشه وجود داشته است، پس نتيجه مي‌گيريم فلسفه در همه دوره ها با چالش همراه بوده است.

آيت‌الله خامنه‌اي افزود: ابن سينا خود يك چالش‌گر است و اين چالش باعث تقويت فلسفه در اسلام مي‌شود. فلسفه بدون تلاش تدافعي و مقابله هرگز نمي‌تواند رشد كند. آيت‌الله مطهري از كساني بودند كه براي فلسفه اسلامي زحمات زيادي كشيدند. 

وي با بيان اين كه «خوشبختانه در ايران اين چالش و مقاوت شكسته شد» ادامه داد: خواجه نصيرالدين از جمله افرادي بود كه توانست اين ضربه‌ها را رد و فلسفه را برپا كند. اين چالش‌ها ادامه پيدا مي‌كنند تا به ملاصدرا مي‌رسند. همزمان با ملاصدرا، دكارت در غرب ظاهر مي‌شود و رنسانس اتفاق مي‌افتد و بار ديگر يك شورش فكري به وجود مي‌آيد، اما اكنون با گذشت 400 سال از زمان ملاصدرا ايران همچنان مهد فلسفه اسلامي و نگهبان آن است.

رييس بنياد صدرا در ادامه با اشاره به چند نكته درباره فلسفه گفت: فلسفه هيچ‌گاه از چالش نگريخته و اتفاقاً‌ دنبال چالش‌ها و سنتزهاست. فلسفه ماهيت توحيدي دارد و فيلسوف كسي است كه داراي فلسفه باشد، در نتيجه فيلسوف در قبال خود، اطرافيان و جامعه بشري مسوول است. نكته آخر هم اين كه هنوز كه هنوز است، جريان سياست مخل و مخالف با انديشه پاك و ناب بشري (حكمت) وجود دارد و وجود خواهد داشت.

آيت‌الله خامنه‌اي در پايان گفت: اميدوارم در اين همايش بر اين نكات تاكيد شود، چون امروزه فلسفه‌هاي غرب از راه اصلي منحرف و وارد جاده خاكي شده اند، لذا بايد با ترويج فلسفه اسلامي و تاكيد بر نكات ذكر شده، افكار را مشترك و يكي كنيم.

مهدي مصطفوي، رييس سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامي نيز در افتتاحيه همايش بين‌المللي فلسفه اسلامي و چالش‌هاي جهان امروز گفت: اميدواريم برگزاري همايش امروز دريچه‌اي تازه در قلمروي فرهنگ باز كند چرا كه جان پر از غوغاي بشري نيازمند تفكر و انديشه است.

وي گفت: هدف از برگزاري اين همايش تنها فيلسوفي كردن نيست بلكه ارائه شيوه جديدي براي عرضه فرهنگ و گفت‌وگوي فكري و فرهنگي است و با برگزاري اين‌گونه همايش‌ها امكان آشتي بين فلسفه شرق و غرب به وجود مي آيد. تعامل فلسفه اسلامي ايران با يونان، نمونه اين امر است.

مصطفوي ادامه داد: در سراسر قلمروي پهناور، ‌فلسفه در هيچ جايي به اندازه ايران مكان مناسبي براي رشد و نمو پيدا نكرده است، به طوري ‌كه حتي شهرهايي از قبيل اصفهان و شيراز براي خود مكتب خاص فلسفي دارند. در چنين قلمروي فرهنگي، عقل، وحي و اشراق با هم به تعامل مي‌رسند  واگر امروز متاع ما ارزش دارد، به دليل همين امتزاج است.