به گزارش خبرگزاري كتاب ايران(ايبنا)، امام محمدباقـر عـليـه السـلام، به روايتي شب سوم صفر سال 57 هجری در شهر مدينه چشم به جهان گشودند. ايشان نخستين فرزندى بـودند كـه از پـدر و مـادر فـاطمى، علوى و هاشمى متولد مى‌شدند، زيرا پدرشان امام على‌بن الحسين عليه السلام و مادرشان فاطمه، دختر امام حسن مجتبى عليه السلام بودند و به همين دليل ايشان را «هاشمي‌من هاشميين»، «فاطمى من فاطميين» و «علوى من علويين» مى‌خواندند.
آن حضرت يكى از اطفال اسير فاجعه كربلايند كه در آن زمان سه سال و شش ماه و ده روز از سن مباركشان مي‌گذشت.
حضرت باقر(عليه السلام) به علم و دانش و فضيلت و تقوا معروف بودند و پيوسته مرجع حل مشكلات علمى مسلمانان به شمار مى‌رفتند.
وجود امام محمد باقر(ع) مقدمه‌اى براى بیداری امت بودند، زيرا مردم، ايشان را نشانه‌هاى فرزند كسانى مى‌دانستند كه جان خود را فدا كردند تا موج انحراف ـ كه نزديك بود نشانه‌هاى اسلام را از ميان ببرد ـ متوقف شود.
در كتاب‌هاي تاريخ اسلام نام امام محمد باقر(ع) محمدبن علي(ع)، لقبشان باقرالعلوم، كنيه‌شان ابوجعفر، محل تولدشان مدينه و مدت زندگي‌شان 57 سال عنوان شده است. پنجمين پيشواي شيعيان 19 سال عهده‌دار مقام امامت و راهبري مسلمانان بودند.
امام باقر(ع) به علم و دانش فراواني شهرت داشتند. از سوى فقيهان بزرگ كه وابسته به حوزه‌هاى فكرى و علمى بودند، مسايل دشوار در محضر ايشان مطرح مى‌شد و گفت‌وگوهاى بسياري با امام انجام مي‌شد، از ايشان پاسخ مى‌خواستند تا امام را در تنگنا قرار دهند و در مقابل مردم او را به خاموشى وادارند، اما آن حضرت با پاسخ‌هاى قانع كننده و مستدل و محكم خود آنان را به اعجاب وامى‌داشت.
حوزه علمى ايشان براى صدها دانشمند و محدثي كه تربيت كرده بودند، پايگاهى مهم به شمار مى‌آمدند. جابر جعفى در اين باره گفته است: «ابوجعفر هفتاد هزار حديث براى من روايت كرد.» و محمد بن مسلم بيان كرده است: «هر مساله كه در نظرم دشوار مى‌نمود، از ابوجعفر(عليه السلام)مى‌پرسيدم تا جايى كه سى هزار حديث از او سوال كردم.»
امام محمدباقر(عليه السلام) در دوران امامتشان به نشر و پخش معارف دين به ويژه فقه و احكام اسلامى مي‌پرداختند و ضمن حل مشكلات علمى، به تعليم و تربيت شاگردانى فاضل و آگاه نظير محمدبن مسلم، زرارةبن اعين، ابونصير، هشام بن سالم و جابربن يزيد و حمران بن اعين و بُريدبن معاويه عجلى، همت گماشتند. آن حضرت در فضل و فضيلت، زهد و تقوا، اخلاف و معاشرت، سر آمد بزرگان بنى هاشم در عصر خود بودند.
در دوره امامت امام محمد باقر(ع) و فرزندشان، امام جعفر صادق(ع) مسايلی مانند انقراض امويان، بر سر کار آمدن عباسيان و پيدا شدن مشاجرات سياسی و ظهور سرداران و مدعيانی مانند ابوسلمه خلال و ابومسلم خراسانی و ديگران مطرح شد. ترجمه کتاب‌های فلسفی و مجادلات کلامی در اين دوره پيش آمد و عده‌ای از مشايخ صوفيه و زاهدان و قلندران وابسته به دستگاه خلافت پيدا شدند.
برخي از مهمترين كتاب‌هايي كه در سال‌هاي اخير درباره علوم، فضايل و كرامت‌هاي امام محمدباقر(ع) منتشر شده‌اند، عبارتند از:
ـ زلال معرفت، پژوهشی در زندگانی امام محمدباقر(ع)/ محمدباقر طاهری/ گلستان ادب / 1381
ـ نخستین اندیشه‌های شیعی تعالیم امام محمدباقر(ع)/ ارزینا لالانی، فریدون بدره‌ای(مترجم)/ فرزان‌روز / 1381
ـ زندگانی امام محمدباقر(ع)/ منصور کریمیان/ اشرفی/ 1381
ـ صحیفه امام باقر علیه السلام/ جواد قیومی اصفهانی/ جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، دفتر انتشارات اسلامی/ 1382
ـ حماسه ساز اردهال، شرح هجرت و شهادت حضرت سلطان علی بن امام محمدباقر(ع)/ سیداسماعیل حسینی، علیرضا مهرابی بیان/ پردیس مهر/ 1382
ـ داستان زندگی امام محمدباقر(ع)/ امیرمهدی مرادحاصل، رضا شیرازی/ پیام نور/ 1382
ـ‌داستان‌هایی از اخلاق و رفتار امام محمدباقر(ع)/ علی میرخلف‌زاده/ محمد و آل محمد(ص) / 1383
ـ زندگانی حضرت امام محمدباقر(ع)/ حمیدرضا کفاش/ عابد/ 1383
ـ زندگانی چهارده معصوم، امام محمدباقر(ع)/ علی نوری/ جهانتاب / 1383
ـ معجزات امام محمد باقر علیه السلام/ حبیب الله اکبرپور (به اهتمام)/ الف / 1384
ـ مردی که اسرار سرزمین‌ها را می‌دانست؛ زندگینامه امام محمدباقر(ع)/ محمود پوروهاب، پژمان رحیمی زاده (نقاش)/ مدرسه / 1385
ـ حیات پاکان؛ داستان‌هایی از زندگی امام محم باقر، امام جعفر صادق و امام موسی کاظم(ع)/ مهدی محدثی/ بوستان کتاب قم / 1385
ـ امام باقر(ع) الگوی زندگی/ حبیب الله احمدی / فاطیما / 1385
ـ زیارتنامه حضرت علی ابن امام محمد باقر(ع) به انضمام زیارت عاشورا و شرح مختصری از زندگینامه/ سیدحسین عابدینی اردهالی (گردآورنده)/ سمیع، سفیر اردهال/ 1386
ـ پرسش‌های مردم و پاسخ‌های امام باقر(ع)/ احمد قاضی زاهدی، محمدحسین رحیمیان (مترجم) / حاذق/ 1386
ـ شکافنده علم؛ امام محمدباقر(ع)/ سعید قانعی/ چلچله / 1386
ـ نغمه باران؛ امام محمد باقر علیه السلام/ مهدی وحیدی صدر (شاعر)/ جامعه القرآن الکریم / 1387
ـ امام محمدباقر(ع)؛ کار و عبادت/ سپیده خلیلی، سعید رزاقی (تصویرگر)/ لوح دانش/ 1387
ـ چهل داستان و چهل حدیث از امام محمد باقر(ع)/ عبدالله صالحی/ مهدی یار/ 1387
ـ دیدار و گفت‌وگوی صمیمانه با فجر دانش‌ها حضرت امام محمدباقر(ع)/ مصطفی نیلی‌پور/ قلم نو/ 1387
امام باقر(ع) در كربلا/ حکیمه شریفی (تصویرگر)، محمد کامرانی اقدام (شاعر)/ حدیث نینوا / 1387
ـ باقر تورات؛ شرح حال و زندگانی امام باقر(ع)/ علیرضا اسداللهی فرد / صبح پیروزی / 1387
ـ عالم ترین پدر دنیا؛ امام باقر(ع) / علی عباسی، سیما بروجردی (تصویرگر)/ منتظران ظهور/ 1387
ـ بهترین حضور؛ حضرت امام باقر علیه السلام/ مهدی وحیدی صدر / عروج اندیشه / 1387
ـ امام محمد باقر(ع)/ اسماعیل هنرمندنیا، مرجان نیک جاه (تصویرگر)/ سایه گستر/ 1387
ـ بخشنده بود و دانا؛ امام محمد باقر(ع)/ عباسعلی سپاهی یونسی، سیما بروجردی (تصویرگر)/ انصار / 1387
ـ حماسه تاریخی مشهد اردهال؛ شرح تحلیلی از زندگانی علی‌بن امام محمد باقر(ع)/ مجید زجاجی مجرد/ سبحان / 1387
ـ امام باقر(ع)؛ جلوه امامت در افق دانش / احمد ترابی /بنیاد پژوهش‌های اسلامی/ 1387
سه‌شنبه ۲۹ دی ۱۳۸۸ - ۱۴:۴۹
نظر شما