محبتی در گفت‌و‌گو با خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا) در تشریح طبقه‌بندی ویژگی‌های آثار و زبان عطار نیشابوری، گفت: آثار عطار به دو گروه کلی طبقه‌بندی می‌شود. یکی آثاری که به‌طور مستقیم به بیان قصه‌ها و مسائل عرفانی پرداخته‌اند و دیگر آثار نمادین که از تمثیل برای بیان ظرایف در آن‌ها استفاده شده است. البته اغلب آثار عطار این ویژگی را دارند.
وی افزود: از سوی دیگر آثار عطار در دسته‌بندی آثار منظوم و منثور جای می‌گیرند. «تذکرة‌الاولیاء» تنها اثر منثور عطار است و دیگر آثار او همگی منظوم هستند.
محبتی ساده کردن زبان عرفان و رواج آن‌را مهم‌ترین ویژگی آثار عطار معرفی کرد و توضیح داد: عطار توانسته با زبانی ساده عرفان را به میان مردم بیاورد و باعث گسترش و تحکیم مبانی عرفانی شده است که سنایی و دیگران پیش از او از بنیانگذارانش بوده‌اند.
وی به استفاده از ساختار داستان به عنوان ویژگی دیگر آثار عطار اشاره و تصریح کرد: ساختار داستان مهم‌ترین ابزار هنری عطار است. حدود 2100 داستان در مجموعه آثار عطار به‌کار رفته است که چنین رویکردی در زبان و ادبیات فارسی یگانه است.
استاد دانشگاه زنجان با تاکید بر زبان نمادین و هنری عطار اظهار داشت: سخنان تند و صریح‌گویی‌هایی که حلاج را بر سر دار برده است و برای بسیاری مشکل‌ساز شده است در آثار عطار به گونه‌ای غیرمستقیم بیان شده‌اند تا برای او مشکلی را به وجود نیاورند.
وی از عطار به عنوان شاعری یاد کرد که در فرهنگ ایرانی چالش‌های بسیاری را ایجاد کرده است و تشریح کرد: بعد اجتماعی آثار عطار بسیار قوی است و پیرامون شخصیت‌ها و گروه‌های مختلف از جمله پادشاهان، فقها، علما و زنان سخن گفته است.
محبتی یکی دیگر از بارزترین ویژگی‌های آثار عطار را زبان ساده این آثار معرفی کرد و گفت: آثار عطار از یک مبدا آغاز می‌شوند و پس از طی یک سلوک به مقصد نهایی که مدنظر خالق آن‌ها بوده است می‌رسند.
وی ادامه داد: از سوی دیگر سوز، گداز و خلوص عاشقانه در آثار عطار موج می‌زند. گزافه‌گویی و تملق در آثار او دیده نمی‌شود و آن‌چه می‌گوید برآمده از زبان دل اوست.
این استاد دانشگاه در پاسخ به این پرسش که تاکنون از چه دیدگاه پژوهشی به آثار عطار پرداخته "نشده" است، توضیح داد: تحقیقات میان‌رشته‌ای در آثار عطار بسیار کم صورت گرفته است. از سوی دیگر طبقه‌بندی مفاهیم در آثار او تاکنون انجام نشده است و باید پژوهشگران به این دو مسئله در بررسی آثار عطار توجه کنند.
وی در پایان یادآور شد: مسائلی که نسل امروز را با دیدگاه و اندیشه‌های عطار آگاه می‌کند در پژوهش‌های حاضر پرداخته نمی‌شود و گویی پژوهش‌های معاصر تکراری شده‌اند و تنها پیرامون مسائلی هستند که در گذشته به آن‌ها توجه شده است.
شنبه ۲۱ فروردین ۱۳۸۹ - ۱۳:۳۶
نظر شما