ذوالفقاری، پژوهش‌گر ادبی و مدرس دانشگاه در گفت‌‌و‌گو با خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا) گفت: این مجموعه معرفی صد منظومه عاشقانه به همراه نظیره‌های آن‌ها، خلاصه داستان و تحلیل کوتاهی بر داستان را شامل می‌شود. این کتاب براساس قدمت، اهمیت و غنای ادبیات عاشقانه در ادبیات کلاسیک فارسی، منتشر و توسط نشر چشمه راهی بازار نشر می‌شود.
وی با تاکید بر این موضوع که این کتاب به معرفی و شناخت کامل منظومه‌های ایرانی و فارسی می‌انجامد اظهار داشت: منظومه‌هایی که در این کتاب معرفی می‌شوند تمامی منظومه‌هایی را که در محدوده جغرافیایی زبان فارسی چه در شبه قاره هند و چه در پاکستان سروده شده‌اند دربرمی‌گیرد. همچنین تمام منظومه‌های محلی در میان اقوام مختلف ایرانی همچون ترک‌ها و کردها در این کتاب معرفی شده است.
ذوالفقاری درباره مقدمه کتاب و مباحثی که در این مقدمه به آن‌ها پرداخته است توضیح داد: در مقدمه کتاب بحث منظومه‌های عاشقانه، سیر تاریخی، مشخصات و ویژگی‌های آن‌ها به لحاظ ساختار شعری، طبقه‌بندی منظومه‌ها از نظر عناصر داستانی، بن‌مایه‌ها و ریخت‌شناسی این منظومه‌ها بررسی شده است.
بخش دوم این کتاب به معرفی این منظومه‌ها به ترتیب حروف الفبا اختصاص دارد. وی تشریح کرد: «آذر و سمندر»، «امیر و گوهر»، «بهرام و گل‌اندام»، «بیژن و منیژه»، «جمشید و خورشید»، «ناز و نیاز»، «وامق و عذرا» و «خرم و زیبا» عنوان برخی از منظومه‌های معرفی شده در این کتاب هستند. البته به عنوان مثال داستان «ناز و نیاز» هفت نظیره دارد که تمامی این نظیره‌ها، تفاوت آن‌ها با داستان اصلی و نسخه‌های موجود از این نظیرها در کتاب معرفی شده‌اند.
این پژوهش‌گر افزود: شاید تاکنون تنها حدود 30 تا 40 درصد این منظومه‌ها منتشر شده باشند اما اغلب آن‌ها به چاپ نرسیده‌اند. برهمین اساس از نسخه‌های خطی نیز استفاده شده است و این کتاب تمامی نسخه‌های خطی و چاپی را شامل می‌شود.
هدف؛ معرفی مکتب داستان‌سرایی عاشقانه
وی درباره هدف کلی که از تدوین و تالیف این کتاب دنبال می‌کند، اظهار داشت: در این کتاب قصد داریم به‌طور کلی مکتب داستان‌سرایی عاشقانه به عنوان یک مکتب کلی معرفی شود. این مکتب با عنصری بلخی آغاز شده و با فخرالدین اسعد گرگانی ادامه یافته و توسط نظامی گنجوی به اوج رسیده است. دوران صفویه نیز اوج تقلیدها و تالیف نظیره‌ها بوده است.
ذوالفقاری با تاکید بر ضرورت نشان دادن سیر تاریخی منظومه‌های عاشقانه در این کتاب گفت: منظومه‌های عاشقانه حجم عظیمی از منظومه‌های ادبیات فارسی را به خود اختصاص می‌دهند که متاسفانه تاکنون معرفی نشده‌اند. این منظومه‌ها بخشی از شعر غنایی ما هستند و حجم زیاد این آثار نشان می‌دهد ادبیات غنایی فارسی همچون ادبیات حماسی بسیار گسترده بوده است.
وی یادآور شد: در برخی مواقع شعر غنایی و حماسی درهم آمیخته می‌شود و منظومه‌های عاشقانه نیز ابعاد حماسی، عیاری و قهرمانانه پیدا می‌کنند.
این استاد دانشگاه به تعداد منابع و ارجاعات کتاب اشاره و خاطرنشان کرد: کتاب حجمی در حدود 1500 صفحه دارد. حدود 900 منبع و بیش از 2000 ارجاع برای تدوین این کتاب استفاده شده است. همچنین در این مجموعه به دلیل معرفی نظیره‌ها حدود 400 منظومه عاشقانه معرفی و تحلیل می‌شوند و درنتیجه این کتاب می‌تواند فرهنگ جامعی در این حوزه به حساب آید و بخشی از تاریخ و ادبیات ما را معرفی کند.
وی در پایان افزود: جلد دوم این کتاب که در آینده کار تدوین و تالیف آن آغاز می‌شود به معرفی و تحلیل آثار منثور عاشقانه اختصاص دارد.
حسن ذوالفقاری متولد ۱۳۴۵ دامغان، دكترای زبان و ادبیات فارسی از دانشگاه تهران، به عنوان مدرس و عضو هیات علمی دانشگاه تربیت مدرس مشغول به كار است. طرح بزرگ «دایرة المعارف داستان‌های فارسی» با همكاری محمد غلام و با سرپرستی تقی پورنامداریان برای معاونت فرهنگی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و «فرهنگ بزرگ ضرب‌المثل‌های فارسی» در سه جلد از کارهای ذوالفقاری است. ذوالفقاری تالیف ۲۵ عنوان كتاب درسی و ۲۰ عنوان اثر پژوهشی را در كارنامه کاری خود ثبت کرده است.
دوشنبه ۱۸ مرداد ۱۳۸۹ - ۱۱:۱۹
نظر شما