خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)- مطهره میرشکاری: شامگاه پنجشنبه 18مردادماه، میزبان بنیاد سعدی است و میهمانان اساتید غیر فارسی زبانانی از کشورهای مختلف دنیا است که زبان فارسی فصل مشترک‌شان شده و آن‌ها را برای چند هفته دور هم جمع کرده است. عنوان برنامه «اختتامیه هشتادوپنجمین دوره دانش‌افزایی زبان فارسی ویژه مدرسان خارجی» و قرار است که دوره دانش‌افزایی بنیاد سعدی، پس از چهار هفته به کار خود پایان دهد.
 
 صندلی‌های چیده شده در حیاط، تریبونی که به آرم بنیاد مزین شده، نمایشگر بزرگی که آن جلو قرار دارد، پرچم‌های رنگارنگ کشورهای مختلف که با نظم و ترتیب روی میز آبی گوشه مجلس قرار دارد، پایه‌های دوربین در حال نصب در لابه‌لای صندلی‌ها و عکاس‌های دوربین به دست و حاضر در حیاط، همه نشان از این دارد که قرار است اختتامیه هشتادوپنجمین دوره دانش‌افزایی بنیاد سعدی در حیاط ساختمان بنیاد برگزار شود.
 
ردیف سوم یا چهارم، در صندلی خالی میان خانمی از کشور آذربایجان و آقایی از کشور ارمنستان جای می‌گیرم تا شاهد آنچه که قرار است در اختتامیه این دوره دانش‌افزایی بنیاد سعدی بگذرد، باشم.
 


باید دست در دست هم دهیم و برای آموزش زبان فارسی در جهان 
 کسالت غلامعلی حدادعادل، رئیس بنیاد سعدی و غیبت او باعث شد که آغاز سخنرانی‌های اختتامیه این دوره مطابق همیشه نباشد و به جای سخنرانی حدادعادل، محمدباقر سخایی، معاون مالی و اداری بنیاد سعدی، پیام او را برای اختتامیه این دوره دانش‌افزایی زبان فارسی قرائت کرد. حدادعادل در پیامش موفقیت فارسی‌آموزان و اساتید زبان فارسی در این دوره را به آن‌ها تبریک گفته و ابراز امیدواری کرده بود که با خاطرات خوشی از ایران به کشورهایشان بازگردند اما جان مطلب و پیامش به فارسی‌آموزان این بود که همه ما باید دست در دست هم دهیم و برای آموزش زبان فارسی در جهان تلاش کنیم. 

در ادامه نماهنگی درباره زبان فارسی که بهانه مشترک همه حاضران در جمع بود، پخش شد و بعد از آن رضامراد صحرایی، عضو هیات علمی دانشگاه علامه طباطبایی و معاون آموزش و پژوهش بنیاد سعدی، پشت تریبون قرار گرفت و گزارشی از هشتادوپنجمین دوره دانش‌افزایی زبان فارسی که ویژه مدرسان این زبان در کشورهای مختلف بود، ارائه کرد.
 


صحرایی ضمن اشاره به دوره‌های مختلفی که بنیاد سعدی برای آموزش و زبان فارسی برگزار کرده، دوره اخیر را نخستین دوره‌ای عنوان کرد که ویژه تربیت مدرس آموزش زبان فارسی در جهان بوده است. به گفته او پیش از این و طی پنج سالی که از تاسیس بنیاد سعدی گذشته است، 55 دوره کوتاه برگزار کرده‌اند اما این دوره که در آغاز 6سالگی بنیاد سعدی است، نقطه عطف و حاصل تجربه دوره‌های گذشته بنیاد است.
 
۷۷ نفر از ۱۴ کشور جهان برای آموزش در این دوره پذیرفته شدند
آن‌طور که معاون آموزش و پژوهش بنیاد سعدی می‌گفت، تعداد زیادی از شرکت‌کنندگان در دوره‌های قبلی فارسی‌آموزانی بوده‌اند که آموزش زبان فارسی را از صفر شروع کردند، اما در این دوره حتی یک زبان‌آموز پایه ندشته‌اند و همه اساتید زبان فارسی بوده‌اند. به گفته او  ۱۳۷ درخواست از کشورهای مختلف برای شرکت در این دوره ارائه شد که به صورت آنلاین از متقاضیان آزمون ورودی گرفته شده و در نهایت ۷۷نفر از ۱۴کشور جهان برای آموزش در این دوره پذیرفته شده‌اند، که ۲۹ نفر از آن‌ها مرد و ۴۷ نفر زن بودند.
 
به گفته صحرایی طی چهار هفته برگزاری دوره، 90 ساعت کلاس آموزشی و در قالب 11 پودمان برگزار شده و این دوره با تقلید و الگوبرداری از دوره آموزشی «سلتا» در زبان انگلیسی که از دوره‌های معروف تربیت مدرس در دروس انگلیسی است، طراحی شده که بنیاد به لحاظ ساختار علمی به آن پایبند بوده ولی محتوا را بر اساس زبان فارسی تغییر و تطبیق داده‌اند.
 


اعطای گواهی‌نامه موفقیت و گواهی‌نامه حضور به اساتید شرکت‌کننده
معاون آموزشی بنیاد سعدی از اعطای دو نوع گواهی‌نامه موفقیت و گواهی‌نامه حضور به اساتید شرکت‌کننده در پایان هشتاد و پنجمین دوره دانش‌افزایی زبان فارسی خبر داد و آن‌طور که از سخنان او برمی‌آمد، در پایان دوره از شرکت‌کنندگان آزمونی گرفته شده و آن‌هایی که نمره قبولی گرفته‌اند، گواهی‌نامه موفقیت و کسانی که نتوانسته بودند، نمره قبولی دریافت کنند، فقط گواهی‌نامه حضور دریافت کرده‌اند. جالب بود که نفر اول تا سومی که بیشترین نمرات این آزمون را دریافت کرده بودند، هر سه از کشور جنگ‌زده سویه بودند که به گفته خودشان با وجود بحران‌هایی که داشته‌اند، هیچ‌گاه آموزش زبان فارسی را متوقف نکرده‌اند.
 
در ادامه شرکت‌کنندگانی از کشورهایی مانند ازبکستان، ارمنستان و ترکیه به جایگاه دعوت شدند تا درباره دوره صحبت کنند یا خاطراتشان را بازگو کنند. تقریبا همه‌شان فارسی را به یک لهجه و تقریبا سخت ادا می‌کردن و تلاش‌شان برای شروع کردن صحبت‌هایشان با شعری از شاعرانی چون حافظ و سعدی کاملا مشهود و مشترک بود.

نکته جالب این بود که تفاوت خوانش شعر کهن فارسی را با فارسی روزمره و امروزی می‌دانستند و هنگام خواندن اشعار، ضمن دادن احساس به لحنشان، کشیدگی خاصی هم به بیانشان اضافه می‌کردند که گاه به جا نبود ولی خالی از لطف هم نبود و تلاششان شنونده را سر ذوق می‌آورد.
 


میهمان مردم ایران بودیم
آقای لگون از ‌ارمنستان اولین‌بار بود که به ایران آمده بود و شرکت در این دوره، اولین تجربه حضور او در ایران محسوب می‌شد. ذوقی که در چهره و صدایش هنگام تعریف از خوبی‌های ایران و مردمش داشت کاملا مشهود بود و برای مخاطب ایرانی هم غریب بود و هم خوشحال‌کننده. یا مثلا شیخ موس‌اُرکین از ترکیه در صحبت‌های کوتاهش از مردم ایران تشکر کرد و معتقد بود که آن‌ها این چند هفته میهمان یک نهاد و سازمان خاص نبوده‌اند و در حقیقت میهمان مردم ایران بوده‌اند.

زبان فارسی مهم‌ترین مزیت ایران برای رساندن پیام خود به جهان است
حسین پناهی‌آذر، معاون وزیر امور خارجه، از دیگر سخنرانان این نشست بود که در جایگاه قرار گرفت و در قسمتی از سخنان خود، زبان را مهم‌ترین ابزار در انتقال فرهنگ یک کشور معرفی کرد و زبان فارسی را مهم‌ترین مزیت ایران برای رساندن پیام خود به جهان توصیف کرد. او معتقد بود که شاید کارهایی مانند توسعه زبان فارسی در جهان، باید خیلی زودتر از این و در سال‌های اول انقلاب اتفاق می‌افتاد، اما به دلیل مشکلات بزرگی چون پدیدآمدن جنگ و مسائل بعد از آن، مشغله‌های مهم‌تر و اولویت‌های ضروری‌تر ایجاد شد و این امر مهم به تعویق افتاد.
 
پناهی‌آذر که خود قبلا سفیر ایران در کشورهای دیگر بوده، از تلاش وزارت امور خارجه برای آنکه آنچه را در توان سفارتخانه‌های‌مان است، برای آموزش و توسعه زبان فارسی به کار گیرند، سخن گفت و در پایان بر لزوم سرمایه‌گذاری بیشتر برای گسترش زبان فارسی در جهان تأکید کرد.


 
از دیگر سخنرانان مراسم اختتامیه هشتاد‌و‌پنجمین دوره دانش‌افزایی زبان فارسی ویژه مدرسان خارجی، محمدحسین هاشمی، معاون همکاری‌های علمی و فرهنگی سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی بود که پس از پناهی‌آذر برای سخنرانی به جایگاه خوانده شد و در سخنرانی کوتاه خود یکی از وظایف مهم رایزنی‌های فرهنگی را بسط و گسترش ارتباطات با فرهیختگان حوزه زبان و ادب فارسی دانست و ابراز امیدواری کرد که سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی هم در این راستا موفق باشد و  بتواند به وظیفه ذاتی خود به خوبی عمل کند.
 
در ادامه ایوب دهقان‌کار، دبیر علمی و اجرایی طرح گرنت که طرح حمایت از ترجمه و انتشار کتاب‌های نویسندگان ایرانی در کشورهای دیگر و نمایشگاه‌های بین‌المللی از طرف وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی است، به ارائه این طرح برای اساتید زبان فارسی که از کشورهای دیگر آمده بودند، پرداخت و طبق گفته او وزارت ارشاد سقف 3000 یورو را برای مترجمین در نظرگرفته که بر اساس کیفیت ترجمه به مترجم تعلق می‌گیرد.
 
در میان این سخنرانی‌ها و تقدیر و تشکرها، چند کلیپ از سفرها، بازدیدها و ملاقات‌هایی که شرکت‌کنندگان خارجی این دوره داشته‌اند پخش شد که شاید اغراق نباشد، اگر بگویم جذاب‌ترین و مورد توجه‌‌ترین بخش‌های مراسم اختتامیه هشتادو پنجمین دوره دانش‌افزایی زبان فارسی ویژه مدرسان خارجی بود. عکس‌ها که ورق می‌خورد صدای پچ‌پچ حضار هم بلند می‌شد. گاه به یک عکس که می‌رسیدن، به ناگاه همه حضار با صدای بلند می‌خندیدند و این نشان از یک خاطره مشترک شاد بین اساتیدی از 14 کشور مختلف دنیا داشت که زبان فارسی زمینه ساختن آن خاطره شاد را ساخته بود.
 


به عنوان یک مخاطب که برای اولین بار تصاویر را می‌بیبنم، از دیدن تصاویر حیرت می‌کنم. مثلا تصویر خوردن صبحانه‌شان در یک کاروانسرا در سمنان، یا مثلا تصویر ناهار خوردنشان در مسیر نمی‌دانم کجا که بیشتر شبیه به سیزده‌به‌در ما ایرانی‌ها و جمع صمیمی فامیلی است. یا مثلا عکس سلفی صمیمی استاد اوگاندایی با استاد ازبکستانی، صربستانی، ترکیه‌ای و... که روز شروع این دوره برای هم غریبه‌هایی بودند که فقط قرار بود زبان فارسی را بیاموزند و بروند.
 
از بیشتر تصاویر دوستی‌ها و صمیمیت‌هایی برداشت می‌شود که رنگ و بوی فرهنگ ایرانی دارد. با خودم فکر می‌کنم چند تا از این استادها در کشور خودشان هم همین رفتار را دارند. چند نفرشان حاضرند در کشور خودشان در مسیر سفر بایستند، روی چمن‌ها حصیر بگسترانند و استانبولی‌پلو بخورند و خیلی کارهای دیگر که در ذهن من مختص ما ایرانی‌هاست.
 
به چهره‌هایشان نگاه می‌کنم، غریبه‌های یک ماه قبل و دوستان حاضر. می‌دانم کلی شماره و آدرس صفحات مجازی رد و بدل کرده‌اند که دوستی‌شان ادامه یابد و جالب است که زبان فارسی، زبان صحبت‌ها و چت‌های اینترنتی‌شان خواهد بود. به نظرم اگر کمی از خوش‌صحبتی ما ایرانی‌ها را هم یاد گرفته باشند، فردا که به کشورشان برگشتند، تا ماه‌ها خاطره و حرف برای گفتن به خانواده‌ها و دوستانشان خواهند داشت.
 
آفرین بر زبان شیرینت/ کاین همه شور در جهان انداخت
پایان مراسم است. همه هدیه‌هایشان را گرفته‌اند و تعداد زیادی در پی گرفتن آخرین عکس‌های یادگاری‌اند. با اعلام یکی از عوامل بنیاد پایین پله‌های ورودی ساختمان بنیاد سعدی  جمع می‌شوند تا آخرین عکس دسته‌جمعی را هم داشته باشند. چه تصویر پر جمعیتی است، پانزده کشور جهان را در خود جای داده است، با تقاضای عکاس لبخند می‌زنند. چشمم به نوشته‌های روی کاشی سر در ساختمان بنیاد که بالای سرشان قرار دارد، می‌افتد:
«سعدیا خوش‌تر از حدیث تو نیست/ تحفه روزگار اهل شناخت
آفرین بر زبان شیرینت/ کاین همه شور در جهان انداخت»