شنبه ۲۰ آبان ۱۳۹۱ - ۰۹:۵۰
کتاب‌های ارزشمند ذائقه مطالعاتی جامعه را تغییر مي‌دهند

محسن‌ ایمانی‌نائینی،نویسنده و کارشناس حوزه علوم تربیتی با تاکید بر این که در تالیف و ترجمه نباید در پی آثار پر فروش و یافتن ذائقه مطالعاتی جامعه باشیم، گفت: گاهی باید کاری برای تغییر ذائقه‌ها کرد. کتاب‌های ارزشمند و ماندگار می‌توانند ذائقه مطالعاتی جامعه را تغییر دهند.-

دکتر ‌ ایمانی‌نائینی، استادیار دانشگاه تربيت مدرس در گفت‌وگو با خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا)، با تاکید بر لزوم توجه به تربیت اولیه کودکان به ضرورت آگاهی‌بخشی به آن‌ها و آموزش تفکر والدین از طریق رسانه‌های گوناگون به ویژه کتاب اصرار ورزید و اظهار کرد: فاصله میان وضعیت موجود و وضعیت مطلوب است که انگیزه حرکت و تکاپو را ایجاد می‌کند.

وی با اشاره به توسعه رسانه‌های گوناگون نظیر فضای اینترنت و ماهواره‌ها به تاثیرات مخربی که برخی آموزه‌های جهت‌دار آن‌ها می‌توانند بر تفکر و تربیت دینی، فرهنگی و اعتقادی افراد جامعه به ویژه کودکان داشته باشد، پرداخت و گفت: در این میان به یقین رسانه‌هایی که می‌توانند آثار مثبتی داشته باشند، اندک‌اند. در دوره‌ای که ما زندگی می‌کنیم در کنار بحث‌های جهانی‌شدن، مقولاتی مانند آمریکایی کردن، غربی کردن، مستعمره کوکاکولا کردن و مک دونالدی کردن جهان که معانی مشابهی دارند، مطرح‌اند. این مفاهیم بیانگر این موضوع‌اند که جهان غرب درصدد است فرهنگ آمریکایی خود را در جهان تسری دهد و مردم جهان را به ارزش‌های ساختگی خود دعوت کند. در این میان رسانه‌ها از اصلی‌ترین ابزارهای این اهدافند. 

ایمانی یکی از راه‌های این مصادره فرهنگی و ارزشی را آموزه‌هایی دانست که غربیان در رسانه‌ها و آثار خود اشاعه می‌دهند و توضیح داد: آن‌ها در کنار توسعه مفاهیمی مانند لیبرالیسم و لیبرالیسم نو، نوعی «دین لیبرال» را مطرح می‌کنند. مبنی بر این که با دین دیگران کاری نداشته باشید و از این طریق اعتقادات و باورهای جوانان را تحت تاثیر قرار می‌دهند. آن‌ها از طریق برخی کتاب‌ها، رمان‌ها و فیلم‌های خود به حریم‌ها اخلاقی می‌تازند، سقوط اخلاقی را ترویج می‌کنند و هنجارهای معنوی و اخلاقی را زیر سوال می‌برند.

نویسنده کتاب «آسيب شناسي مطالعه» راهکار مواجهه با این تهاجم فکری و عقیدتی را بازگشت به اندیشه‌های اصیل دینی و جهاد درونی دانست که موجب آرامش درونی و اجتماعی می‌شوند و گفت: لازم است به جای ترجمه آثار و عقاید افرادی مانند اوشو و پائولو كوئيلو، مکتوبات حوزه عرفان‌های نوظهور و معنویت‌هایی که نسل جوان و نوجوانان را به سمت عرفان‌های تهی از معنویت سوق می‌دهند، آثاری را ترجمه و تالیف کنیم که راه زندگی کردن را به نسل امروز می‌آموزند. اگر می‌خواهیم اثری را ترجمه کنیم باید بکوشیم کتاب‌هایی را انتخاب کنیم که حقانیت دیانت را مطرح می‌کنند. در این زمینه آثار و تالیفات متعددی وجود دارد، نظیر تفکرات فلسفی اندیشمندان.

دکتر ایمانی با اشاره به سخنی از فردریک مایر که متوجه خلاء معنویت در غرب شده بود و گفته بود که باید این خلاء را از معنویت شرق پر کنیم، اظهار کرد: متاسفانه برخی از آثار تالیفی داخلی یا مکتوبات ترجمه‌ای آگاهانه یا ناآگاهانه فرهنگی را ترویج می‌کنند که متعلق به جامعه و اعتقادات مردم ما نیست. خواسته یا ناخواسته به سوی حرکتی با عنوان جهانی شدن در حرکتیم، اما باید در این جریان حرفی برای گفتن داشته باشیم. باید آثاری را برای ترجمه و نشر برگزینیم که علاوه بر ارزشمند بودن، حامل پیامی باشند و معنویت‌های اصیل را ترویج دهند.

به دلیل برخی تفکرات و اقتضائات جامعه نظیر چرخه اقتصادی نشر، مولفان، مترجمان و ناشران به آثاری تمایل می‌یابند که متناسب با ذائقه مطالعاتی جامعه باشد. این امر محدودیت‌هایی را در عرصه تولید و نشر کتاب و فرهنگ ایجاد می‌کند. دکتر ایمانی در پاسخ به این سوال که «با وجود اين چگونه می‌توان ذائقه مطالعاتی جامعه‌ای را تغییر داد؟ و در این مسیر رسالت نویسندگان و تولیدکنندگان فرهنگی چیست؟» گفت: همان‌گونه که فیلمسازی فیلمی را برای گیشه تولید می‌کند و فیلمساز دیگری به ساخت فیلم ماندگاری می‌اندیشد، نویسندگان و اهالی فرهنگ جامعه نیز نباید همواره در پی تشخیص ذائقه مطالعاتی جامعه و عمل کردن در آن راستا باشند.

دکترای علوم تربیتی افزود: گاهی باید کاری برای تغییر ذائقه‌ها کرد. کتاب‌های ارزشمند و ماندگار می‌توانند ذائقه مطالعاتی جامعه را تغییر دهند. در این مسیر می‌توان از عناوینی که جذابیت بیشتری برای نسل جوان جامعه دارند نیز استفاده کرد. گاهی هم باید رفتار و دیدگاه متولیان فرهنگی و مذهبی جامعه را تغییر داد. 

وی انتخاب عناوین کتاب‌ها در قالب سوال آن هم سوالاتی را که اغلب جوانان با آن مواجه‌اند از  راه‌های افزایش میل مطالعه و ارتقای کتابخوانی در جامعه دانست و گفت: آثار و مکتوبات دینی باید دغدغه محور و با توجه به سوالات اساسی جوانان تدوین شوند. ممکن است آثاری در این حوزه دیر یا کم خوانده شوند اما همان مقداری که خوانده می‌شوند، اثرگذارتر خواهند بود.

دکتر محسن ایمانی‌نائینی متولد 1336 دكترای علوم تربيتي دارد و اکنون استادیار دانشگاه تربیت مدرس است. او علاوه بر تدریس و تحقیق، تالیفاتی دارد که از آن میان می‌توان به «بررسي ابعاد تربيتي و روان‌شناسي دوران عقد»، «آسيب‌شناسي مطالعه»، «كلاس اولي‌ها»، «تربيت عقلاني»، «شيوه‌هاي شناخت و گزينش همسر» ‌و «خانواده در پرتو تفاهم» اشاره کرد.

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.

برگزیده

پربازدیدترین

تازه‌ها