لغت توریسم متشکل از دو بخش "تور" و "ایسم" است که کلمه «تور» به معنای سفر یا گردش است و ریشه در لغت لاتین Turns به معنای دور زدن، رفت و برگشت بین مبدأ و مقصد و چرخش دارد که از یونانی به اسپانیا، فرانسه و در نهایت به انگلیس راه یافته است. «ایسم» به معنی اندیشه یا مکتب تشکیل شده است. پس می‌توان کلمه «توریسم» را مکتبی بیان نمود که پایه واساس آن سفر است. همچنین "توسعه" در لغت به معنای رشد تدریجی در جهت پیشرفته‌ترشدن، قدرتمندترشدن و حتی بزرگ‌ترشدن است.

توسعه پایدار:
سازمان ملل در سال ۱۹۸۴ میلادی، کمیسیون جهانی محیط و توسعه را تشکیل داد که این کمیسیون بیانیه ای با عنوان "آینده مشترک ما" (Our Common Future) منتشر کرد که تعریف مشخصی برای توسعه پایدار ارائه کرد: "توسعه ای که بتواند نیازهای نسل فعلی را برآورد کند بدون آنکه توانایی نسل های آتی را در تامین نیازهای‌شان به مخاطره اندازد".
توسعه پایدار گردشگر ی با تاکید بر مبنای سه اصل اقتصاد، اجتماع و محیط زیست بنا شده و برقراری توازن بین این سه رکن که در سه راس هرم توسعه پایدار قرار دارد منتج به توسعه پایدار گردشگری می‌شود.

بر این اساس گردشگری پایدار با اتکار بر مفاهیم توسعه پایدار عنوان می‌دارد که صنعت گردشگری درعین سوددهی اقتصادی، باید به گونه‌ای برنامه‌ریزی شود که کمترین تاثیر مخرب را بر جوامع میزبان و محیط داشته باشد. چرا که گردشگری با شتاب بسیاری در حال توسعه و فراگیر شدن است و این توسعه مستلزم ضرورت آگاهی افراد از تاثیرات گردشگری بر محیط پذیرای گردشگر و اصول پایداری از جنبه‌های مختلف آن است.

کشور ایران با داشتن جاذبه‌های متعدد طبیعی و فرهنگی و اقلیم چهار فصل، همچنین آثار تاریخی و هنری و مذهبی و معماری فراوان جایگاه بسیار والایی در جذب گردشگر دارد. همچنین ایران به دلیل موقعیت نسبی مناسب و دسترسی از دو سمت به دریا و طبیعتی متنوع شامل کوهستان و دره و غار و رود و دریاچه و جنگل و… شرایط ایده آلی برای انواع زیرمجموعه های گردشگری به خصوص اکوتوریسم و گردشگری ماجراجویانه را دارد.

این روزها اکوتوریسم یا طبیعت گردی مسئولانه در طبیعت جای خوبی در میان اهالی طبیعت گرد پیدا کرده و با آموزش‌های لازم در این شاخه از گردشگری می‌توان تورهای تخصصی فراوانی را برنامه‌ریزی کرده و ارزآوری مناسبی به همراه داشت. گردشگری ماجراجویانه نیز از دل طبیعت برخواسته و اهالی این رشته از گردشگری را مجذوب خود کرده است. چرا که گردشگری ماجراجویانه (Adventure tourism) دارای زیرشاخه های متعددی است که علاوه بر تخلیه هیجانات درونی با نظارت مسئولانه و آگاهانه در دل طبیعت انجام می گیرد و خود نیز باعث رونق گردشگری شده و این روزها علاقه‌مندان بسیاری به سوی خود جذب کرده است.

باتوجه به مطالب عنوان شده می‌توان گفت در رونق صنعت گردشگری علاوه بر ایجاد بستر های مناسب اقتصادی، فرهنگی و…، بحث آموزش نحوه استفاده از امکانات محیطی بر اساس اصول پایدار اهمیت ویژه‌ای دارد. این آموزش‌ها در جهت حفظ و بهره برداری از مواهب و امکانات طبیعی و پایه‌ای جامعه میزبان منجر به پایداری گردشگری و در نهایت توسعه پایدار در جامعه خواهد شد.

ردپای اکولوژیکی و ادراکی در توسعه پایدار ایران:
توسعه پایدار اکولوژیکی از زیر شاخه‌های زیست محیطی توسعه پایدار به حساب می‌آید و در توسعه پایدار تساوی حقوق بین نسل‌ها بسیار حائز اهمیت است به طوری که نسل حاضر باید اطمینان داشته باشد که منابع زیست محیطی برای نسل‌های آتی حفظ شده و یا ارتقا یابد.
امروزه در مقیاس جهانی شاهد آن هستیم که استفاده از منابع اکولوژیکی کره زمین بیش از ظرفیت برد آن می‌باشد و این امر خود آستانه ظرفیت برد اکولوژیکی را پایین می‌آورد. زمانی که گردشگران بیش از حد از منابع اکولوژیکی یا ظرفیت فیزیکی و حتی ادراکی منطقه‌ای استفاده کنند به حدی که به آن آسیب وارد شود، می‌بینیم که آستانه تحمل این ظرفیت‌ها دچار خلل شده و سهم گردشگری منطقه از پایداری و توسعه خارج می‌شود.

نتیجه‌گیری:
ایران با دارا بودن مواهب متعدد و ایجاد بسترهای لازم در بحث گردشگری، نیاز به آموزش زیرساختی در امر گردشگری دارد که با رعایت این مسائل در جهت حفظ و اعتلای منابع موجود گام برداشته شود. حفظ و حراست از منابع محیطی در ایران شرایط امکان رشد و تحقق توسعه پایدار را مهیا می کند و با ایجاد توازن بین سه ساختار اقتصادی، محیط زیست و اجتماعی بیش از پیش به سوی محقق شدن توسعه پایدار گردشگری در ایران گام‌های بزرگی برداشته خواهد شد.