برنامه نخست، سال گذشته با معرفی یعسوب محسنی، یکی از داستاننویسان استان در «هفته اردبیل» برگزار شد و در گام دوم به تجلیل از رضا کاظمی، دیگر داستاننویس استان در حضور دوستداران فرهنگ و ادب اختصاص یافت.
شفیع شفیعی، مدیرکل امور اجتماعی و فرهنگی استانداری، در مقام نخستین سخنران برنامه گفت: چند سال پیش، معاون سیاسی پیشین استانداری که خود از اهالی کتاب بود و در اغلب جلسات هم پیشنهاد کتاب میکرد، عقیده داشت اردبیل هستههای اندیشهورزی، دورهمیهای کتابخوانی و جلسات همفکری کم دارد و حال شاهدیم که این دغدغه به جایی رسیده که نشستهایی با موضوع کتاب شکل بگیرد.
مدیرکل امور اجتماعی و فرهنگی استانداری اردبیل با اشاره به حرکتهای خودجوشی که این روزها در کتابفروشیها، کافهکتابها، نگارخانهها و گاه به همت سمنها رخ میدهد، تصریح کرد: ما در بسیاری از موارد اجتماعی مشکل داریم؛ از تولید یا ساماندهی زباله، منابع آب، محیط زیست، حوزههای اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی و... اما اگر منتظر حل شدن این مسائل باشیم تا بعد به موضوعاتی چون کتابخوانی بپردازیم، دچار نوعی فریب شدهایم.
وی با تأکید بر گسترش هستههای تفکر و اندیشه ادامه داد: هدف از چنین برنامههایی، ابتدا دور هم نشینی هنرمندان و نویسندگان است؛ ثانیاً بزرگداشت و معرفی سرمایههای اجتماعی و شناساندن آنها به بخش مهمی از جامعه و این به معنای ارج نهادن به ارزشهای فرامادی است.
شفیعی تأکید کرد: برای چنین رویدادهایی نباید منتظر کارهای دولتی بود بلکه باید خود را به آنها تحمیل کرد و کار را پیش برد.
یعسوب محسنی نویسنده اردبیلی نیز ابتدای سخن خود را با توصیف وضعیت ادبیات آغاز و اظهار کرد: ادبیات ما از درون تاریخ ما برخاسته است و از آنجا که تاریخ ما سیاه است، سرد است و غم دارد، ذات ادبیات ما تاریک است؛ اما به همان اندازه که تهدید است، فرصتی است برای عدالتطلبی و کشف حقیقت؛ بر این اساس، نویسنده تلاش میکند تا از دل همین تاریکی به جایی برسد.
وی درباره خصوصیات بارز رضا کاظمی نیز گفت: وی در حیطه ادبیات داستانی اردبیل سرشناس بوده و آثارش چند سطح از همگامان او بالاتر است.
محسنی که سال گذشته یکی از آثارش نامزد دریافت جایزه جلال آل احمد بود، افزود: زحمات بیچشمداشت کاظمی طی بیش از ۲۵ سال بر هیچکس پوشیده نیست؛ از تعلیم نونویسان و نوقلمداران تا حضور در جشنوارهها و برگزاری کارگاهها.
وی اضافه کرد: تکاندهنده بودن آثار او به گرههای داستانی در آثار وی برمیگردد و اینکه کاملاً مهندسیشده و تکنیکی رویاپردازی میکند؛ گرایش به مرگ، فرو افتادن در نوستالژیهای از دسترفته، تجسم منطق روایی به دنیای شبحوار، خلق جزئیات موشکافانه، مهارت در نثر و بینش عمیق ذاتی.
این نویسنده با بیان اینکه داستان کوتاه فقط یک راز است، اما ارزش آن در همدردی با انسان ستمدیده است، اذعان کرد: داستانهای کاظمی بر پیرنگ استوار نیست؛ عمق، ظرافت و نمادگرایی در کنار تشخص زبانی در داستانهای ترکی او قرار میگیرد و داستان را به اوج میبرد اما هیچگاه ایرانی بودن آن را تحت تأثیر قرار نمیدهد.
وی افزود: کاظمی، روایتهای مستند دارد، هجو نمینویسد، داستان از کَفَش درنمیرود، هدف و مفهوم خاصی پیدا میکند، بدون مقدمهچینی وارد اصل ماجرا میشود، مخاطب را محدود به روایت نمیکند، از توصیفهای اضافی میپرهیزد و مخاطب را در همان ابتدا گرفتار میکند؛ از همان جایی که حادثه آغاز میشود.
محسنی ادامه داد: در آثار کاظمی، مقدمه، پیش از نگارش مشخص است؛ جز از مسیر اصلی پیش نمیرود و سریع به جانب هدف خیز بر میدارد. با تعلیق مشخص مخاطب را به هیجان میآورد و در یک کلام، او کاربلد است و مکتب اردبیل کاظمی را از یاد نخواهد برد.
کاظمی نیز با چند روایت اپیزودیک، بهت و طنز و شگفتی را توأمان به جمع حاضر در رویداد هدیه کرد. از اینکه «ما تاریخ چند هزار ساله داریم» تا «کار نویسنده زنده کردن و پروراندن شخصیتهایی از آدمهای عادی است» و اینکه کتاب خودش را که زمانی 1500 تومان قیمت روی جلد خورده بود، با تبلیغ دستفروش کنار خیابان به 5 هزار تومان از صاحب بساطی خریده است!
بنا به این گزارش، در خلال مراسم، مجری برنامه مروری بر زندگی ادبی رضا کاظمی انجام داد و بخشهایی از بیوگرافی وی را با حاضران به اشتراک گذاشت؛ اینکه زندگینامه جابربن حیان را به پیشنهاد داوود غفارزادگان کار کرد؛ داوری جشنوارههای ملی و بینالمللی را در کارنامه خود دارد؛ کارگاههای داستان و خاطرهنویسی را مدیریت کرده، به تألیف نخستین سالنامه داستانی استانی پرداخته، توپولوژی 40 داستان را در اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان به انجام رسانده، 99 داستانک از ۹۹ نویسنده خارجی را ترجمه کرده است و چندین و چند کار کرده و نکرده دیگر... اجرای موسیقی زنده، رونمایی از تمبر هدیه شرکت مانا تمبر (کارگزار رسمی شرکت پست در شمال غرب کشور)، اهدای لوح تقدیر و تابلوهای نفیس از نهاد کتابخانههای عمومی، دفتر امور اجتماعی استانداری، خانه فرهنگ و هنر و معاونت فرهنگی فرهنگ و ارشاد اسلامی از دیگر برنامههای این رویداد ادبی بود.
نظر شما