خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا)_ اندیشهها و رویکرد امام راحل به مباحثی نظیر اخلاق، سیاست، و دین از مسایلی محسوب میشوند که بعد از گذشت 34 سال از وقوع انقلاب اسلامی ایران به علت جامعیت و افق دید گسترده حضرت امام(ره) همچنان به عنوان مباحث مطرح در میان پژوهشگران به شمار میآیند.
به عبارت دیگر، وجوه گوناگون و اشتقاقات متعدد و چندبعدی بودن بسیاری از موارد طرح شده از سوی امام خمینی(ره) در زمینه های مختلف، باعث شده است که توجه به این موضوعات در روزگار فعلی دوچندان شود. به ویژه که اقشار مختلف و روحانیت همیشهبیدار در اندیشه امام(ره) هر یک جایگاهی خاص داشتند و حضرت امام خمینی(ره) همواره رهنمودهای ارزنده خود را برای اعتلای معنوی و فکری آنان بیان می ردند که این روند سبب شد تا شجره طیبه انقلاب روز به روزمسیر خویش را با توفیق بیشتری پیش ببرد.
شاید یکی از مباحثی که تاکنون چندان به آن پرداخته نشده است، وظایف روحانیت از دیدگاه امام(ره) باشد. بررسی مباحث امام خمینی(ره) از این رویکرد، به تازگی در قالب کتابی با عنوان «اخلاق حرفهای و وظایف صنفی روحانیت از نگاه امام خمینی(ره)» به همت پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی بررسی شده است.
به این بهانه خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا) با حمید آقانوری، مولف این کتاب گفتوگو کرده است که با هم میخوانیم:
طی سالیان اخیر کتابها و تالیفات متعددی درباره اندیشههای امام خمینی(ره) منتشر شدهاند اما شاید رویکرد شما نگرشی جدید باشد، به این مفهوم که وظایف صنفی روحانیت را مورد توجه قرار دادهاید. چه ضرورتی را احساس کردید که به این موضوع پرداختید؟
واقعیت این است که این اثر از ابتدای امر با این تفکر که تبدیل به یک کتاب شود، شکل نگرفت. این موضوع بخشی از یک کار پژوهشی بود که انجام میدادم اما با توجه به جامع بودن و همچنین نگرش تازه به مساله، دوستان مرا ترغیب کردند تا این مطالب را در قالب کتاب به رشته تحریر درآورم. در واقع، احساس کردم این مولفه، رویکردی است که تاکنون آنچنان که باید به آن پرداخته نشده است. بنابراین تلاش کردم حاصل تحقیقات خود را در قالب یک کتاب ارایه کنم.
اشاره به آثاری همتراز تالیف خود داشتید؛ آثاری که ظاهرا پیش از انتشار کتاب شما، به این مبحث پرداخته بودند. این سوال پیش میآید که وجه تمایز کتاب شما با تالیفات همپایه چه بوده است؟ به هرحال، این پرسش بسیاری از مخاطبان و اهالی مطالعه در حوزههای مختلف است که چرا وقتی به گستره موضوعی خاصی ورود شده است، ضرورت پرداخت مجدد به آن چه علتی میتواند داشته باشد؟
پرسش بهجایی است. شاید تفاوت اصلی کتاب من با آثار دیگران در این نکته مهم بود که من اساس و پایه کار خود را بازخوانی بیانات امام خمینی(ره) قرار دادم؛ با این تمایز که در این اثر دغدغه اصلیام بازآفرینی معیارهای اخلاقی روحانیت بر اساس اندیشههای امام راحل بود.
من در این کتاب سخنان امام(ره) را ارایه کردهام. در واقع، اندیشههای ایشان را از زوایای مختلف مورد بررسی قرار داده و در کتاب گنجاندهام. معتقدم میتوان وجه اخلاقی امام خمینی(ره) را در حوزههای متعدد از ابعاد گوناگون مورد استفاده جامعه امروز ما باشد.
یعنی اعتقاد دارید که معیرهای اخلاقی مطرح شده از سوی امام (ره) میتواند در تمامی زمینههایی که چالشهای جامعه امروز ما است، مورد بهرهبرداری قرار گیرد؟
بله، قطعا. همانطور که گفتم، مهمترین موضوع بازخوانی جدیدی از آثار امام راحل است، بهویژه در حوزه روحانیت. مقام معظم رهبری تعبیری دارند بر این مبنا که طبیعت وظایف روحانیت عوض شده است. بنابراین، در راستای فرمایش ایشان برای مثال، اگر مسالهای دیروز خوب تلقی میشد، ممکن است امروز چنین نباشد و بالعکس. بنابراین، با توجه به گستردگی وجه اخلاقی مباحث طرح شده از سوی امام خمینی(ره) جا دارد که به این مساله به صورت مبسوط پرداخته شود چون امام(ره) در همه زمینهها نگرشی اخلاقی را سرلوحه قرار میدادند.
یعنی به زعم شما اخلاق در نگاه امام خمینی(ره) همه چیز به حساب میآید و شما تلاش کردید تا این رویکرد را برجسته کنید؟
بله،دقیقا. اخلاق در نگاه امام (ره) حضور وسیعی دارد؛ برای مثال، امام خمینی(ره) وقتی انقلاب کرد، فعل اخلاقی انجام داد. با توجه به اینکه ما در جامعه امروز خود دچار دوگانگیهای متعدد اخلاقی شدهایم، به بازخوانی اندیشههای اصیل امام(ره) نیاز داریم.
برای بیان و ارایه این تفکر امام راحل، چه پیشنهادهایی دارید و چه چالشهایی درباره این مساله وجود دارد؟
به اعتقاد من، باید اندیشه امام(ره) به شکلی راحتتر بیان شود؛ به نحوی که برای اقشار و سنین مختلف قابل درک باشد. الان شاید این مساله به تنهایی یک چالش باشد، شاید بیشتر کتابهایی که در این حوزه منتشر شدهاند، بیشتر رویکردی تخصصی داشته باشد؛ به نحوی که برای گروه سنی نوجوان، فهم آن سنگین است. امام خمینی(ره) فقیه وسیاستمداری بود که دین و اخلاق را به دنیای سیاست پیوند زد و در عمل ثابت کرد که این دو مولفه امکان همنشینی با یکدیگر را دارند.
و سخن پایانی شما؟
امیدوارم که اندیشه توحیدی و اخلاقی امام خمینی(ره) با بیانی متفاوت و رسا بیش از گذشته و با رویکردی متفاوت ویژه جامعه امروز ایران مطرح و ارایه شود.
سهشنبه ۱۴ خرداد ۱۳۹۲ - ۰۸:۰۰
نظر شما