به گزارش خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا)،‌ در نشست نقد و بررسی جدیدترین کتاب دکتر رضا داوری اردکانی،‌ رییس فرهگستان علوم که‌ با عنوان «اخلاق در عصر مدرن» در ادامه سلسله نشست‌های هفتگی شهر کتاب‌ سه‌شنبه، 12 شهریور ماه، با حضور نویسنده اثر و همچنین دکتر غلامحسین ابراهیمی‌دینانی، دکتر شهین اعوانی و دکتر محمدرضا بهشتی نقد و بررسی شد، دکتر ابراهیمی دینانی، ‌استاد بازنشسته دانشگاه تهران،‌ طی سخنانی با بیان این‌که اساسا مساله اخلاق سهل ممتنع است، ‌اظهار کرد: شاید هرکسی به زعم خود بداند که اخلاق چیست اما اگر ادعا شود که اخلاق پیچیده‌ترین مساله‌ای است که بشر با آن مواجه شده است، شاید سخنی گزاف نباشد. 

وی ادامه داد: در فرهنگ اسلامی اندیشمندان در حوزه‌های مختلف علوم و فنون کتاب نوشته‌اند اما کمتر کتابی در حوزه اخلاق نوشته شده،‌ به‌طوری که حتی هر 100 سال هم کتابی در این حوزه تالیف نشده است. 

ابراهیمی دینانی افزود: آن‌چه شگفت‌انگیز است، تعداد محدود کتاب‌های تالیف شده در حوزه اخلاق است، یعنی شاید تعداد این کتاب‌ها به شش عنوان برسد و آن‌چه وجود دارد، بیشتر مبتنی بر اخلاق ارسطویی بوده، اخلاق نیکوماخوس ارسطو را مورد توجه قرار داده و از یونانی لباس اسلامی به آن پوشانده است. 

این محقق گفت: هزار سال پیش غزالی متوجه شد که تمام کتاب‌های حوزه اخلاق اسطویی است. بنابراین، تلاش کرد تا اخلاق اسلامی را بسازد و بنویسد و در همین راستا کتابی با عنوان احیاالعلوم را نوشت و گفت که اخلاق اسلامی چنین است. با این حال، به نظر می‌رسد که غرالی خود نیز متوجه شد که چندان در این راه موفق نبوده است، چراکه کتاب دیگر او با عنوان «معراج‌القدس» که کمتر دیده شده، به اخلاق ارسطویی بازگشته است. 

نویسنده کتاب ابن‌سینا و کلام بهمنیار اظهار کرد: اکنون سوالی که ایجاد می‌شود، این است که چرا نوشتن کتاب در باب اخلاق مشکل است.‌ در پاسخ به این پرسش باید گفت که اولا اخلاق از یک سو با شریعت و از سوی دیگر با جامعه،‌ سیاست و در نهایت با تاریخ ارتباط دارد.

وی ادامه داد: کتاب دکتر داروی اردکانی یک هفته است که به دست من رسیده و فرصت نکردم آن را مطالعه کنم اما همین قدر که او جرات کرده است درباره اخلاق بنویسد، جای ستایش دارد. 

ابراهیمی دینانی با بیان این‌که اخلاق بدون انسان در جامعه معنایی نخواهد داشت،‌ افزود:‌ سوال آن است که اخلاق با دین و احکام فقهی چه ارتباطی دارد. همه فقهای شیعه و سنی اتفاق آرا دارند که تا قیامت واقعه‌ای برای بشر اتفاق نمی‌افتد، مگر این‌که فقه آن‌جا باشد اما در اینجا نیز سوالی ایجاد می‌شود، بر این اساس که جایگاه اخلاق کجاست و آیا اخلاق همان فقه است؟

این محقق با اشاره به روایتی از پیامبر اکرم(ص) که فرمود من مبعوث شدم تا مکارم اخلاق را تکمیل کنم، افزود: همچنین در آیه‌ای از قرآن آمده است: «وَ اِنَّكَ لَعَلي خُلُقٍ عَظيمٍ» (و تو ای پيامبر برقله اخلاق و كرامت قرار داری)، که با وجود این آیه و روایت، بیش از چند کتاب در حوزه اخلاق نداریم. 

وی با اشاره به تقسیم‌بندی‌های معاصر در حوزه اخلاق و آنچه با عنوان فلسفه مضاف طرح می‌شود، افزود: برخی معاصران اخلاق را به اخلاق غربی، شرقی و مدرن تقسیم کرده‌اند.‌ آخر در این بازار آشفته چه باید کرد؟! به هرحال‌، اخلاق بدون فضیلت اخلاقی و عقلانی جایگاه ارزشمندی ندارد و تنها انسان است که مسوولیت دارد. بنابراین، انسان نیاز به اخلاق دارد.

گزارش تکمیلی متعاقبا ارسال می‌شود.