نگاهی بر ادبیات نوحهخوانی در سالهای اخیر ایران/5
غلامحسین عمرانی: نوحهسرایی نباید با مبالغه آمیخته شود
غلامحسن عمرانی، شاعر گفت: هنگام سرودن نوحه در به کاربردن اغراق و مبالغه که جزو آرایههای ادبی است، باید دقت کرد. اغراق و مبالغه در نوحهسرایی ضرورتی ندارد. در این نوع شعر باید مفاهیم واقعی واقعه عاشورا مورد توجه قرار گیرند.-
وی توضیح داد: پیش از آنکه به مفهوم شعر عاشورایی بپردازیم باید در نظر داشته باشیم که شعر عاشورایی یک نوع ادبی از ادبیات کلاسیک به شمار میرود. حقیقت امر چیز دیگری است و آن اینکه مرثیهخوانی که به آن نوحهخوانی نیز گفته میشود از قرن سوم هجری و پیشتر از آن در بین مردم پیرو آیین اسلام شیعیان وجود داشته است.
سراینده مجموعه شعر «غزل، خاک، خاطره» افزود: نوحهخوانی قدمتی دارد که شاید عمر آن به بیش از هزار سال برسد. در حال حاضر نمیخواهم درباره تاریخچه نوحهخوانی سخن را به درازا بکشم بلکه بنا دارم درباره این ژانر ادبی به دوره اخیر بپردازم و اینکه آیا ادبیات 100 ساله اخیر به ویژه عصر انقلاب اسلامی تا چه حد توانسته است خود را با فرهنگ شیعی تطبیق دهد. به نظر میرسد پیش از انقلاب و بعد از انقلاب درباره نوحهسرایی اختلاف نظرهایی نیز وجود داشت.
سراینده مثنوی «با نوای کاروان...» ادامه داد: نواخوان معروف جنگ تحمیلی و هشت سال دفاع مقدس، حاج صادق آهنگران از نواخوانهای انقلابی بود که مفاهیم مذهبی و میهنی را وارد نوحه کرد و همزمان با او بسیاری از پایگاههای مساجد رویکردی تازه به این نوع ادبی پیدا کردند.
وی گفت: بدین ترتیب شاعران و مدیحه سرایان که تا آن زمان به روش سنتی پایبند بودند راه تازهای را در سرودن و خواندن نوحه پیش گرفتند. از اینرو میتوان گفت که در دهههای کنونی نواخوانی خاص در ماه محرم و صفر نه تنها جزو فرهنگ ملی ما برشمرده میشود، بلکه با اعتقادات دینی ما نیز گره خورده است.
سراینده مجموعه شعر «خیابان غزل» افزود: آسیب شناسی این نوع ادبی را نیز باید مورد التفات قرار داد زیرا بسیاری از مداحان متأسفانه این شیوه آیینی را که عمری برای آن زحمت کشیدند و خون دل خوردند به رنگ دلخواه خود درآوردهاند.
این شاعر گفت: به عقیده من علمای اسلامی نیز با مساله بدعت در نوحهخوانی مخالفت ورزیدهاند. با این همه، تفکر غالب همان رنگآمیزی است نه محتوا. در حالی که محتوای نوحهها باید متناسب با لحن نوحه باشد، نه اینکه لحن و آهنگ برگرفته از ریا و غنا شود.
عمرانی یادآور شد: علاوه بر اینها باید در واژهگزینی هم دقت شود، چرا که بسیاری از واژهها مناسب نواهای مرثیه و نوحه نیستند.
غلامحسین عمرانی(هامون) متولد فیروزکوه و فارغالتحصیل مقطع دکترای فلسفه و عرفان و تصوف است. «غزل، خاک، خاطره»، «گزیده ادبیات معاصر» (نشر نیستان) و «خیابان غزل» از جمله آثار او هستند.
نظر شما