به گزارش خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا)، سیزدهمین جشنواره ادبی شهید غنی‌پور دوشنبه 12 اسفندماه 1392، بعد از نماز مغرب و عشاء در مسجد جوادالائمه (ع) برگزیدگان خود را در شرایطی معرفی کرد که داوران از ضعف عمومی تالیف آثار ویژه نوجوانان و بی‌توجهی به این گروه سنی از سوی ناشران و حتی نویسندگان، ابراز نارضایتی کردند.

داوران بخش نوجوان یکی از علت‌های افت کیفی کتاب در سال 91 و حتی چند سال اخیر را انتشار رمان‌های ترجمه‌ای با دستمایه جادو و جنبل عنوان کردند که موجب پایین آمدن سلیقه مخاطبان و الگوگیری بعضی از نویسندگان شده است و این موضوع تا جایی ادامه پیدا کرده که برخی از رمان‌های نوجوان به مسایل سطح پایین جادوگری و موضوعات خرافی و ماورایی بی‌بنیاد، توجه کرده‌اند.

حبیب یوسف‌زاده، سرداور این جشنواره به ایبنا گفت: در مجموع 110 اثر در بخش نوجوان به دبیرخانه جشنواره رسید که از بین آن‌ها 46 اثر را وارد چرخه داوری کردیم و در نهایت 7 اثر کاندید دریافت جایزه شد که از بین آن‌ها یک کتاب سال(برگزیده) و یک کتاب تقدیری انتخاب شد.

وی افزود: با توجه به این‌که کتاب رمان «گردان قاطرچی‌ها» به قلم «داوود امیریان» از انتشارات کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان که کتاب برگزیده سال گذشته بود، از کیفیت بسیار بالایی برخوردار بود و نویسنده با زبانی طنز و بیانی تازه و نگاهی نو، نوجوانان را با مقوله دفاع مقدس و سختی‌های متحمل شده توسط رزمندگان اسلام در راه دفاع از وطن آشنا کرده بود، کیفیت کتاب‌های این دوره در مقایسه با دوره قبل از سطح نسبتا پایین‌تری برخوردار بود.

یوسف‌زاده تصریح کرد: سال 91 بسیار خاص بود زیرا به دلیل وجود مشکل در بازار کاغذ، اغلب ناشران با رکود کمیت در انتشار کتاب مواجه شدند و عمدتا ناشران دولتی توانستند فراوانی قابل توجهی در انتشار آثار داشته باشند که از آن جمله می‌توان به انتشارات کانون پرورش فکری کودک و نوجوان اشاره کرد.

وی افزود: با توجه به این‌که حدود یک چهارم جمعیت کشور را کودکان و نوجوانان تشکیل می‌دهند قطعاً فراوانی آثار موجود برای این جمعیت بسیار ناچیز است. همچنین تعداد عناوین مخصوصا در رمان و داستان نوجوان بسیار کم است.

سرداور بخش نوجوان جشنواره شهید غنی‌پور درباره کیفیت رمان‌ها و داستان‌های این حوزه گفت: قضاوت درباره کیفیت آثار کار مشکلی است، اما به دلیل وجود مشکلات اقتصادی و حق‌الزحمه ناچیزی که به نویسندگان داده می‌شود آن‌ها تمایل کمتری به تالیف و انتشار کتاب‌های تالیفی دارند.

وی افزود: با وجود این‌که در سال‌های گذشته تعداد کتاب‌های نوجوانی که رنگ و بوی بومی دارند و به اصالت‌ها توجه داشته‌اند بیشتر شده است اما روی آوردن بیشتر نویسندگان کودک و نوجوان به سمت استفاده از دستمایه‌های وحشت و جادوگری به دلیل جذابیتی که برای این گروه سنی دارد سبب کاهش کیفیت برخی آثار در این حوزه شده است.

یوسف‌زاده ادامه داد: علاوه بر این با توجه به دلایل ذکر شده در سال‌های گذشته شاهد روی آوردن نویسندگان به سمت کتاب‌های ترجمه هستیم که در بیشتر مواقع به دلیل انتخاب نه چندان مناسب موضوعات، عدم تطابق فرهنگ‌ها و اصالت‌های موجود با کتاب‌های ترجمه شده و تصاویر استفاده شده در آن‌ها دیده می‌شود.

وی افزود: این موضوع در حد وجود یک یا دو کتاب صدمه‌ای نمی‌زند اما وقتی فراگیر می‌شود ضربه شدیدی به زیرساخت‌های فرهنگی کشور وارد می‌کند و سبب ایجاد «خودباختگی» در نوجوانان می‌شود. همچنان ‌که امروزه شاهد گرایش نوجوانان به سمت شخصیت‌های خارجی و بیگانه هستیم، درحالی که مشاهیر فرهنگی خودمان را نمی‌شناسند.

این نویسنده کودک و نوجوان اظهار کرد: وجود جاذبه‌های کاذب در آثار خارجی سبب شده نویسندگان به این سمت گرایش یابند تا آثارشان از استقبال خوبی برخوردار باشد، اما باید توجه داشته باشیم که این قبیل کارها مانند «نوشابه‌های گازدار»ی است که در ابتدا شیرین و خوشایند است ولی در نهایت دراثر مصرف زیاد موجب پوکی استخوان می‌شود.

یوسف‌زاده با تاکید بر این‌که معمولاً کتاب‌های خوب و باکیفیت صدایشان به جایی نمی‌رسد، افزود: خانواده‌ها باید نظارت بیشتری بر روی کتاب‌هایی که فرزندانشان مطالعه می‌کنند داشته باشند و آن‌ها را برای خرید کتاب‌های پرمحتوا، مفید و باکیفیت راهنمایی کنند و کتاب‌هایی را به فرزندانشان پیشنهاد دهند که برمبنای اخلاق، هویت و فرهنگ ما باشد. 

وی افزود: در این بین رسانه‌ها نیز نقش موثری در معرفی کردن کتاب‌های باکیفیت به جامعه دارند. رسانه‌ها مخصوصا رسانه تخصصی مانند «ایبنا» می‌تواند با نظرسنجی از کارشناسان، پیشکسوتان و متخصصین حوزه کودک و نوجوان فهرستی از کتاب‌های قابل قبول و مطلوب را منتشر کرده و به خانواده‌ها معرفی کنند.

یوسف‌زاده با تاکید بر این‌که جشنواره غنی‌پور یک برند است تصریح کرد: همچنین کتاب‌هایی که در جشنواره‌هایی مانند جشنواره شهید غنی‌پور برگزیده می‌شوند قطعاً از حداقل‌های مطلوبی برخوردارند و خانواده‌ها با اطمینان و آسودگی خیال از محتوای کتاب آن‌را برای فرزندانشان تهیه می‌کنند، وقتی نام مسجد و فضای معنوی مطرح می‌شود خیال والدین در انتخاب کتاب راحت می‌شود.

یوسف‌زاده با بیان این‌که پشتیبانی آثار برگزیده‌ای که به عنوان کتاب سال معرفی می‌شوند بر عهده نهادهای فرهنگی چون ارشاد و نهاد کتابخانه‌های عمومی است، افزود: در صورت حمایت مسوولان و متصدیان حوزه کتاب از آثار منتخب نه تنها کتاب‌های خوب در جامعه انتشار پیدا می‌کنند بلکه خانواده‌ها نیز با این کتاب‌ها بیشتر آشنا شده و نویسندگان و ناشران آن‌ها هم بطور غیرمستقیم حمایت خواهند شد.

وی با اشاره به حق‌الزحمه میلیاردی برخی از ورزشکاران گفت: اگر دستمزد میلیاردی یکی از ورزشکاران را برای تعدادی از نویسندگان هزینه کنند قطعاً شاهد افزایش قابل توجهی در کیفیت و کمیت آثار تولیدی حوزه فرهنگ خواهیم بود.

یوسف‌زاده برگزاری جلسات هم‌اندیشی، نظرسنجی و نقد بین پدیدآورندگان، شاعران، ناشران، مترجمان، نویسندگان و تصویرگران حوزه کودک و نوجوان را از عوامل موثر در بهبود کیفیت آثار تالیفی و ترجمه عنوان کرد. 

در بخش نوجوان سیزدهمین دوره جشنواره شهید غنی‌پور کتاب «آن سوی پرچین خیال» نوشته عبدالصالح پاک به عنوان اثر برگزیده(کتاب سال) و کتاب «امیرحسین و چراغ جادو» نوشته ابراهیم حسن‌بیگی را به عنوان اثر تقدیری معرفی شدند.

داوران بخش رمان نوجوان این دوره، شامل حبیب یوسف زاده (سرداور، بیژن قفقازی‌زاده و علی‌اصغر جعفریان، کتاب‌های «دلقک» نوشته هدی حدادی، «وقتی مژی گم شد» نوشته حمیدرضا شاه آبادی، «امیرحسین و چراغ جادو» نوشته ابراهیم حسن‌بیگی، «آرزوی سوم» نوشته مصطفی خرامان، «آن سوی پرچین خیال» نوشته عبدالصالح پاک و «یک جعبه پیتزا برای ذوذنقه کباب شده» نوشته جمشید خانیان را شایسته حضور در بخش پایانی این جشنواره معرفی کرده بودند.

حبیب یوسف‌زاده، نویسنده کودک و نوجوان، در سال 1344 در تهران متولد شد. وی دارای لیسانس مترجمی زبان انگلیسی است و تا به حال کتاب‌هایی را در حوزه نوجوان و بزرگسال به فارسی ترجمه کرده است. از آثار او می‌توان به «زندگینامه شهید باکری»، «زندگینامه شهید صنعتی»، مجموعه داستان «کلاه قربانعلی» و «شب‌های کمین» را نام برد. یوسف‌زاده انتشار ترجمه مجدد کتاب «بی‌خانمان» را در دست چاپ دارد و در حال حاضر مشغول ترجمه مجدد کتاب «برباد رفته» است.