امیلیا نرسیسیانس، زبانشناس و پژوهشگر اقوام در گفت‌وگو با خبرنگار خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا) پرداختن به حضرت مسیح(ع) و جشن‌های هموطنان ارمنی در منابع مکتوب را در کشور ناکافی دانست و عنوان کرد: معتقدم به این موضوع پرداخته نشده است و بسیاری از هم‌میهنان ما حتی تفاوت میان ارمنی و مسیحی را نمی‌دانند.

وی درباره کتاب‌هایی که در آنها به جشن‌های مسیحیان و ارامنه پرداخته شده، اشاره کرد و گفت: منابع مکتوب به زبان ارمنی وجود دارند که به فارسی ترجمه نشده‌اند. «هرانوش خراطیان» محقق ارمنی است که درباره مراسم و اعیاد مخصوص ارامنه کار کرده و من هم از کتاب او استفاده کرده‌ام.

وی به درخت سرو یا کاج که مسیحیان آن را در سال نو تزئین می‌کنند اشاره کرد و گفت: کاج نمادی وارداتی نیست بلکه در تخت جمشید هم از درخت سرو تصاویری وجود دارد. درخت زندگی متعلق به تمام اقوام آسیایی بوده و شبیه به درخت سرو است و نماد این درخت نه تنها در تخت جمشید بلکه پیش از دوره هخامنشی هم وجود داشته است.

کاج شبیه به انسان و نماد سرسبزی و زندگی است

دانشیار گروه انسان‌شناسی دانشکده علوم اجتماعی ادامه داد: کاج شبیه به انسان و نماد سرسبزی و زندگی است. از نظر اعتقادات ادیانی همچون زرتشتیان، درخت سرو دارای ریشه و رو به آسمان و سرافراز است و اگر ویژگی سبز بودن را هم به آن اضافه کنیم، تبدیل به آرزوی همه انسان‌ها یعنی سرسبزی و و زندگی می‌شود.

وی در پاسخ به این سوال که آیا درباره «درخت زندگی(کریسمس)» کتابی در ایران منتشر شده است، گفت: در ایران به این مساله توجهی نشده اما در کشور ارمنستان کتاب‌های مختلفی درباره درخت زندگی به نگارش درآمده است. کتاب «درخت گیان: ریخت‌نگاری آیین‌های نمایشی بومی ایرانیان» هم به مراسم بومی ارمنیان اشاره شده است. این کتاب توسط محمد عارف از فارغ‌التحصیلان دانشگاه ایروان در رشته مردم‌شناسی به نگارش درآمده است.




برای نمادهای ایرانی ارزش قائل نیستیم

نرسیسیانس با بیان این‌که نمادها از نیازهای فرهنگی نشات گرفته‌اند، افزود: درخت زندگی حتی در نقش قالی‌های ایرانی هم دیده شده و ما نمی‌توانیم درخت کریسمس را صرفا نمادی وارداتی بدانیم. ما نمادهای مختلفی را در سرزمین خود، ایران داریم اما برای آنها ارزش قائل نیستیم.

وی یادآور شد: در عهد باستان و زمانی که درخت زندگی به عنوان یک نماد شناخته می‌شد، مرزهای سیاسی به شکل امروز وجود نداشتند و شاید مرزهای فرهنگی از استحکام مرزهای امروزی برخوردار نبودند و بر اساس داد و ستد میان افراد، بده و بستان‌های فرهنگی نیز برقرار می‌شده است.

ارمنیان گریگوری، پنجم ژانویه را تولد مسیح می‌دانند

نویسنده کتاب «انسان، نشانه، فرهنگ» به اختلافی که میان مسیحیان در سالروز تولد حضرت عیسی در منابع تاریخی وجود دارد، اشاره کرد و گفت: هموطنان ارمنی گریگوری، کریسمس (25 دسامبر) را جشن نمی‌گیرند بلکه پنجم ژانویه را تولد مسیح می‌دانند و آن روز را گرامی‌‌ می‌دارند و این به دلیل اختلاف میان گروه‌های مختلف مسیحی بوده است. مسیحیان کشورهای قدرتمند 25 دسامبر را جشن می‌گیرند و این روز را از طریق تبلیغات گسترده از جمله ساخت فیلم‌های هالیوودی اشاعه داده‌اند.

وی ادامه داد: ارامنه گروهی از مسیحیان گریگوری هستند که متفاوت از برخی شاخه‌های مسیحی، پنجم ژانویه (15 دی‌ماه) را تولد مسیح می‌دانند و جشن می‌گیرند.

این پژوهشگر و زبان‌شناس اقوام بیان کرد: اگر فرصت کافی در اختیار داشته باشم علاقه‌مند به ترجمه کتاب درباره مراسم و اعیاد ارامنه هستم اما تاکنون چنین فرصتی به دست نیامده است.