به گزارش خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا) مرکز آموزش زبان فارسی به غیر فارسی‌زبانان دانشگاه تبریز در روز شنبه، 26 مهرماه، برنامه‌ای با عنوان امام رضا در تاریخ ادبیات عرب برگزار کرد. سخنران این برنامه محمد طاهری خسروشاهی، پژوهشگر رشته زبان و ادبیات بود.
خسروشاهی در آغاز به معرفی اولین شاعری که در مدح امام رضا شعر سرود، پرداخت. از نظر او اولین دیوانی که نام امام رضا(ع) به آن وارد شده و در اثر شاعری نمود پیدا کرده است، شعری است از یکی از شاعران صدر اسلام، به نام سید اسماعیل حمیوی. این شاعر نزدیک به هشت سال پیش از امامت امام رضا، یعنی حدود سال 178 در گذشته است.
او درباره زندگانی این شاعر توضیح داد: «سید اسماعیل حمیوی در خانواده‌ای بزرگ شد که دشنام دادن به اهل بیت را افتخار خود می‌دانستند و خود را اولین خاندانی می‌خواندند که دشنام دادن به این بزرگان را شروع کرده است. بیشتر اعضای خانواده او به سب آل‌محمد معروف بودند.»
خسروشاهی درباره ارتباط این شاعر با اهل‌بیت گفت: «سید اسماعیل دوران اوج شاعری خود را در دوره امامت امام صادق می‌گذراند. وقتی خبر به حضرت صادق می‌رسد، او به دلیل احترام شاعران بین اهل بیت، به عیادت این شاعر می‌رود. همین مسئله باعث آغاز مراودات بین امام صادق و حمیوی می‌شود و به مذهب تشیع می‌گرود. در دیوان او قصیده‌ای هست که از خانواده‌اش اعلام برائت می‌کند.»
او ادامه داد: «یکی از تقاضاهای امام صادق از حمیوی سرودن قصیده‌ای بود که نام تمام ائمه در آن ذکر شود. از آنجا که نام این بزرگان از آغاز خلقت مشخص و معلوم بوده است، امام صادق نام تمام امامان پیش از خود و بعد از خود را به حمیوی می‌دهد و در یکی از این ابیات هم به نام امام رضا اشاره می‌شود.»
طاهری سخنان خود را با معرفی شاعر دیگری که در مدح امام رضا شعری سروده‌اند، ادامه داد: «شاعر بعدی کسی به نام اشجع سلمی است. این فرد ملک‌‌الشعرای دربار هارون‌الرشید بوده است. او را ثروتمندترین شاعر روزگار خودش می‌دانند و او از راه سرودن شعر در مدح خلفای عباسی، به این ثروت رسیده بود. در دیوان او قصیده‌ای هست که درباره شهادت امام رضا است. البته به علت وجود اختلاف در سال فوت این شاعر، ممکن است این شعر از او نباشد. البته باید توجه داشت تعداد اشعاری که در زمان عباسیان در مدح امام رضا سروده شده است، به علت سانسورهای خلیفه عباسی بسیار کم است.»
این پژوهشگر شاعر بعدی را ابونواس می‌دانستند. او درباره این شاعر توضیح داد: «شاعر دیگر ابونواس است. این شاعر ایرانی که در اهواز متولد شده است، به سرودن شعرهای غیراخلاقی معروف است؛ اما یک شعر درباره امام رضا در دیوان او وجود دارد که در پاسخ به سوال کسی که پرسیده بود، چرا شعری برای امام رضا نمی‌گویید، سروده شده است.»
ایشان سخنان خود را با معرفی چند شاعر دیگر به اتمام رساند: «شاعر بعدی کنیزی است که در ردبار هارون خدمت می‌کرده است. در یک مهمانی هارون به او می‌گوید شعری در مدح من بگو. اما کنیز شعری در مدح امام رضا می‌گوید. دعبل خزایی نیز در این جریان قابل‌ذکر است. او شاعری شیعه‌‌مذهب است و به شاعر داربردوش معروف است. او قصیده معروف مدارس آیات را در ولایت اهل بیت، به‌ویژه امام رضا است، می‌سراید.»
سه‌شنبه ۲۹ مهر ۱۳۹۹ - ۰۸:۴۴
نظر شما