اصطلاح‌شناسی، علم بررسی مفاهیم و طبقه‌بندی نظام‌مند آن‌ها و ارتباط این مفاهیم با اصطلاحات مربوطه است. می‌توان گفت اصطلاح‌شناسی ابزاری کارآمد برای بررسی انبوه اصطلاحات گونه علمی زبان است. گونه علمی زبان که گونه‌ای برنامه‌ریزی شده و غیرخودکار محسوب می‌شود، در بستر زبان طبیعی آن‌ها شکل می‌گیرد و تفاوت‌ها و تمایزهایی در سطح واژگان، نحو، گفتمان و ... با زبان طبیعی دارد.
تاریخ واژه‌گزینی علمی در ایران پس از اسلام پیوندی تنگاتنگ با دو دوره عمده در تاریخ علم این کشور دارد. در دوره اول (فاصله قرون چهارم تا ششم) با گرایش دانشمندانی چون اخوینی، بیرونی و ابن‌سینا به فارسی‌نویسی کتب علمی، واژه‌گزینی فارسی تا حد زیادی به شکوفایی رسید. در دوره دوم تاریخ علمی ایران(از آغاز دارالفنون تاکنون) انجمنها و کمیتههای مختلف، در قالب‌های رسمی، نیمه‌رسمی و غیررسمی و بر حسب نیاز به واژه‌سازی پرداخته‌اند. با صدور فرمان رسمی مظفرالدین شاه قاجار مبنی بر تأسیس مجلس آکادمی در سال 1283 شمسی، واژه‌گزینی رسمی و برنامه‌ریزی شده در ایران پایه‌گذاری شد. بعدها سازمان‌های رسمی دیگر مانند «فرهنگستان ایران» موسوم به فرهنگستان اول (1314 تا 1332)، «فرهنگستان زبان ایران» موسوم به فرهنگستان دوم (1349 تا 1357) و «فرهنگستان زبان و ادب فارسی» موسوم به فرهنگستان سوم (1369 تاکنون) همگی توسط دولت‌ها و برای سازمان‌دهی و نظم‌بخشی به زبان رسمی و علمی فارسی و واژه‌گزینی برنامه‌ریزی‌شده، شکل گرفتند.
با توجه به اهمیت دانش اصطلاح‌شناسی و واژه‌گزینی، به‌ویژه برای مترجمان و ویراستاران، مرکز نشر دانشگاهی و فرهنگستان زبان و ادب فارسی وب‌نشست‌ها‌یی تخصصی برگزار می‌کنند که هشت هفته (هر چهارشنبه) ادامه خواهد داشت. سخنرانی‌های این وبنشستها در چهار بخش عمده برنامه‌ریزی شده‌اند: دربخش اول مبانی نظری اصطلاح‌شناسی و همچنین مکاتب و رویکردهای مختلف آن معرفی می‌شود؛ در بخش دوم به رابطه اصطلاح‌شناسی با برخی از شاخه‌های دیگر زبان‌شناسی مانند صرف و معنی‌شناسی پرداخته می‌شود؛ بخش سوم جنبه‌های شناختی و آموزشی اصطلاح‌شناسی را از نظر می‌گذراند؛ و بخش چهارم تاریخچه نسبتا مفصلی از فعالیت‌های مرتبط با برنامه‌ریزی زبان و واژه‌گزینی‌های رسمی، نیمه‌رسمی و غیررسمی در دوره دوم علمی در ایران است که بیشتر نتیجۀ جنبش‌های نوگرایانه و تجددخواهانه و نیز ورود علوم جدید اروپایی در اواسط دوره قاجار بوده است. در این بخش تلاش خواهد شد تا پیوستگی ساختاری و عملکردی نهادهای مختلف واژه‌گزینی در این دوره صدوهشتاد ساله بیان شود.
با وجود آن‌که مخاطبان این نشست‌ها غالبا مترجمان و ویراستاران متون علمی هستند، اما عموم علاقه‌مندان به اصطلاح‌شناسی و واژه‌گزینی نیز می‌توانند از آن بهره‌مند شوند و شرکت در این نشست‌ها رایگان است.
برنامه وب‌نشست‌های تخصصی «اصطلاح‌شناسی و واژه‌گزینی»
| ترتیب | سخنران | تاریخ برگزاری | عنوان |
| 1 | دکتر فرشید سمائی | 10/9/1400 | مفاهیم نظری اصطلاح شناسی |
| 2 | دکتر محمدرضا رضوی | 17/9/1400 | واژه و اصطلاح |
| 3 | دکتر فرشید سمائی | 24/9/1400 | مکاتب و رویکردهای اصطلاح‌شناسی |
| 4 | دکتر محمدرضا رضوی | 1/10/1400 | معنی‌شناسی و اصطلاح‌شناسی |
| 5 | دکتر حسین سامعی | 8/10/1400 | صرف و اصطلاح‌شناسی |
| 6 | فرزانه سخایی | 15/10/1400 | نقشه‌های مفهومی در واژه‌گزینی |
| 7 | دکتر رضا عطاریان | 22/10/1400 | نقش شناختی-آموزشی اصطلاحات |
| 8 | دکتر رضا عطاریان | 29/10/1400 | تاریخچۀ واژه‌گزینی در ایران |
نظر شما