استاد دانشكده علوم ارتباطات دانشگاه علامه طباطبايي پيشنهاد داد
تشكيل شوراي نظارت بر ترجمه كتاب در حوزه رسانه
معاون پژوهشي و دانشيار دانشكده علوم ارتباطات دانشگاه علامه طباطبايي گفت: براي ترجمه كتابهاي حوزه رسانه بايد شوراي سياستگذاري طراحي شود و كتابها با نظارت اين شورا ترجمه شوند. در اين صورت تعداد كتابهاي اين حوزه بيشتر ميشود و كيفيت ترجمه نيز بالا ميرود.
نويسنده و استاد علوم ارتباطات با اشاره به اين كه علم ارتباطات، وارداتي است و اصطلاحات آن نيز غربي است، معادلسازي واژههاي اين حوزه را ضروري دانست و گفت: دانشگاه علامه طباطبايي با برگزاري سمينارهاي گوناگون سعي در بوميسازي اين رشته كرده و برخي از اين سمينارها در حوزه علوم انساني و علوم اجتماعي برگزار شده است.
دانشيار علوم ارتباطات دانشگاه علامه طباطبايي افزود: با توجه به سرعت تكنولوژي اگر مولف يا ناشر هنگام ترجمه كتاب بخواهد به دنبال واژه جايگزين بگردد، زمان بسيار زيادي از دست ميرود، در حالي كه در اين حوزه براي ترجمه كتاب فرصت كم است. به همين دليل فرهنگستان زبان و ادب فارسي بايد واژههايي را براي اصطلاحات اين حوزه جايگزين كند. در شرايط فعلي بين معادلسازي واژهها و ترجمه كتابها فاصله زيادي ايجاد شده است.
وي گفت: مترجمان با توجه به سوابق و علاقه خود و نوع رشتهاي كه دارند، ميتوانند واژهاي را استفاده كنند كه در فرهنگ ما كاربرد دارد اما جا افتادن اين مطلب تا حدودي زمانبر است. يكي از مشكلات اين است كه اسامي برخي از موسسات، نهادها و شركتها و برخي از واژهها نظير «اينترنت» يا «mp3»را نميتوان به معناي حقيقياش به فارسي معادلسازي كرد و ناچاريم در پايان كتاب، بخشي را با عنوان لغتيابي يا واژهشناسي قرار دهيم و معادلهاي انگليسي را بنويسيم و به فارسي منظور از بيان جمله يا واژه را شرح دهيم.
دكتر كيا افزود: اگر واژهها و اصطلاحات معادلسازي شوند، سرعت كار ترجمه بيشتر خواهدشد، اما با وضعيت فعلي اگر بخواهيم كتابي را به فارسي ناب ترجمه كنيم، نياز به زمان زيادي است و اين كار به آساني ميسر نيست. مثلا كتاب منتشر شده در سال 2007 پنج سال بعد به زبان فارسي منتشر ميشود. سرعت انتشار كتاب در اين حوزه به ميزان معادلسازي واژهها ارتباط زيادي دارد.
وي عنوان كرد: بهتر است واژههاي تخصصي توسط اهالي رسانه معادلسازي شوند چون مترجم تنها در رشته زبان تخصص دارد و ممكن است معناي اصطلاح رسانهاي را به درستي درك نكند و نتواند جايگزين مناسبي براي آن اصطلاح بيابد. بنابراين معادلسازي واژهها بايد به صورت تخصصي انجام شود و ترجمه تحتاللفظي لغت به لغت، مفهوم درستي را منتقل نميكند. همچنين در كنار انتقال مفهوم، حفظ امانت در قبال نويسنده نيز بسيار مهم است.
معاون پژوهشي دانشكده ارتباطات دانشگاه علامه طباطبايي در باره وضعيت كمي و كيفي كتابهاي حوزه رسانه اظهار داشت: وضعيت كمي و كيفي كتابهاي حوزه رسانه و ارتباطات در تمامي زمينهها مانند نظريهها، روشها و ساير مباحث اين حوزه، نسبت به دهه اول انقلاب پيشرفت كرده است اما هنوز هم جاي كار بيشتري دارد.
وي افزود: در حوزه رسانه نوين، روابط عمومي الكترونيك و تكنولوژيهاي ارتباطي كتابها كمشمارند و اگر در اين زمينهها بيشتر كار شود، دانشجويان نيز بيشتر استفاده ميكنند. البته اين روند شروع شده و رو به رشد است.
دكتر كيا اظهار داشت: در دورهاي از زمان، به دليل محدود بودن اين رشته، منابع مكتوب كمي در اختيار داشتيم اما با توسعه كمي و كيفي رشته ارتباطات از سال 75 به بعد و تاسيس دانشكدههاي جديد در اين حوزه مثل دانشكده خبر، دانشكده صدا و سيما، دانشكده علوم ارتباطات دانشگاه تهران و ساير مراكز در كنار دانشگاه علامه طباطبايي، نياز بازار به كتابهاي اين حوزه افزايش يافت و در نتيجه تعداد كتابها نيز بيشتر شد.
وي افزود: با وجود پيشرفت قابل توجه رشته رسانه و ارتباطات، از نظر منابع با مشكل مواجه بوديم كه با ورود بخش خصوصي به اين عرصه و تدوين منابع و اطلاعات تا حدودي مشكلات برطرف شد. مركز مطالعات وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي منابع بسياري داشت، اما بنابر ضرورت، مراكز ديگر نيز در اين حوزه وارد شدند و اكنون منابع زيادي با عنوان رسانه، راديو، تلويزيون و مطبوعات از سوي ناشران خصوصي، دانشگاههاي دولتي، مركز تحقيقات صدا و سيما، مركز پژوهشهاي راديو و انتشارات موسسه ايران منتشر شده است.
دكتر كيا اظهار داشت: با توجه به نياز بازار، دانشگاه علامه طباطبايي به دليل قدمتي كه در رشته ارتباطات داشت، بازنگري دروس اين رشته را آغاز كرد و رشتهاي به عنوان مطالعات ارتباطي يا فنآوري اطلاعات را طراحي كرد. حدود پنج سال است كه اين رشته تدريس ميشود و اكنون در مقطع كارشناسي ارشد نيز دانشجو ميپذيرد.
نويسنده حوزه رسانه و ارتباطات اظهار داشت: بيشتر منابع مكتوب اين حوزه از سوي دانشجويان و فعالان اين عرصه، براي استفاده درسي مطالعه ميشوند و دانشجو براي درس و امتحان با منابع درسي و كمكدرسي آشنا ميشود.
وي گرايش افراد به وبسايتها، وبلاگها، ارتباطهاي رايانهاي و فضاهاي مجازي را از جمله موانع موجود بر سر راه افزايش سرانه مطالعه بهويژه كتابخواني برشمرد و گفت: ميزان استفاده جوانان از اينترنت گاهي حتي بيشتر از رسانههايي نظير تلويزيون، راديو و مطبوعات است. اين رسانهها جذابيت مطالعه را كم كردهاند و در كنار آنها مسايل اقتصادي، فرهنگي و مشغلههاي زندگي شهرنشيني از جمله عواملياند كه مانع از افزايش مطالعه و كتابخواني ميشوند.
نظر شما