سرویس استان‌های خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)، هفته کتاب بهانه‌ای شد تا به کتابشهر بوشهر برویم که از بدو تأسیس به پاتوقی برای دختران و پسران جنوبی مبدل شده و توانسته با برنامه‌های خلاقانه‌ای آن‌ها را با «یار مهربان» عجین‌تر و دوست‌تر کند. اغراق نیست اگر بگوییم که این مرکز فرهنگی بسان ادارات فرهنگی نقش مؤثری در توسعۀ فرهنگ کتاب و کتابخوانی در بوشهر داشته، شهری که پیش از این مردمانش بیشتر میل کباب داشتند تا کتاب!

البته جانمایی خوب این کتابفروشی در یکی از میادین اصلی و پرتردد شهر هم مزید بر علت شده تا نگاه هر رهگذری را به خود فرابخواند؛ اما در این جذابیت، سلیقه و چینش هوشمندانۀ ویترین این کتابفروشی هم بی‌تأثیر نبوده که همیشه و همیشه مزین به کتاب‌ها خواندنی و نمایه‌هایی از هنر ایرانی- اسلامی است. به هر روی، این موارد به همراه خوش‌برخوردی مدیران و فروشندگان آن همدست شده‌اند تا دوستداران کتاب را از هر طیف سنی و سلیقه‌ای پذیرا باشند.

طبق مشاهدات میدانی، به‌جرئت می‌توان گفت که با توسعه و به‌روز شدن کتابفروشی‌های شهر، مردم بوشهر بیشتر به سمت کتاب سوق داده شده‌اند؛ چراکه در این شهر، دیگر کتاب نایاب نیست و آن‌ها در بیشتر موارد، کتاب‌های موردنیاز خود را در کتابفروشی‌های شهر می‌یابند و اگر هم موجود نبود، سفارش آن‌ها از سوی این مراکز پذیرفته و در کمترین زمان به دست آن‌ها می‌رسد. در این میان، کتابشهر بوشهر به همراه دو کتابفروشی دیگر در این زمینه موفق ظاهر شده‌اند.

بدیهی است کتابشهر بوشهر که از ۲۴ اسفند سال ۹۹ فعالیت خود را آغاز کرده، کوشیده در این سه سال و اندی، ضمن عرضه تازه‌های نشر از ناشران معتبر کشوری و بومی، از تسهیلگری کتاب و مسائل مهم روز ایران و جهان غافل نماند و به اشکال گوناگون با زبان کتاب به کنشگری بپردازد.

استقبال شهروندان بوشهر از این کتابفروشی و برنامه‌های متنوع کتابخوانی این مرکز فرهنگی زمینه‌ساز گشت و گذار ما در این کتابفروشی همزمان با هفتۀ کتاب امسال شد. در این میان با یکی از مدیران کتابشهر بوشهر هم‌کلام شدیم تا تصویر گویاتری از نقش‌آفرینی آن را در رونق کتابخوانی در این بندر کهن ارائه کنیم.

عباس حسینی‌مقدم که به همراه محمد حیدری کتابشهر بوشهر را مدیریت می‌کنند، در این خصوص به خبرنگار ایبنا در بوشهر گفت: ما از همان بدو تأسیس کتابفروشی در پی این بودیم که بیش از اینکه یک کتابفروشی باشیم، به یک پاتوق فرهنگی تبدیل شویم. به همین دلیل در کنار عرضه و فروش کتاب، به فضاهای مختلفی نظیر داستان، قصه‌گویی و حلقه‌های مطالعاتی و کتابخوانی وارد شدیم و حلقه‌های کتابخوانی را در رده‌های سنی مختلف تشکیل دادیم.

وی ادامه داد: این حلقه‌های کتابخوانی و نشست‌های قصه‌گویی و تربیتی برای همه گروه‌های سنی با مشارکت خودجوش نوجوانان، جوانان، مادران و کودکان خیلی زود در کتابفروشی دایر شد. در ادامه با دیدن شوق نوشتن در میان اعضای نشست‌ها، کارگاه‌های فصلی داستان‌نویسی را تشکیل دادیم که حضور نوجوانان در این کارگاه‌ها بسیار چشمگیر است.

این فعال فرهنگی بیان کرد: اشتیاق نوشتن در برخی از این نوجوانان به اندازه‌ای است که برخی مواقع، والدین آن‌ها به ما مراجعه می‌کنند و از ما دلیل این اشتیاق را جویا می‌شوند که چطور شده که بچه‌هایشان نوشتن داستان را بر انجام تکالیف مدرسه ترجیح می‌دهند! خب، پاسخ ما به این پرسش روشن است؛ چون آن‌ها به خوبی با دنیای داستان پیوند خورده‌اند و این هم در شهری مثل بوشهر چیز غیرعادی نیست، چون رگ و پی این شهر به داستان گره خورده و پر از قصه‌های بکر است. از دید من اغراق نیست که اگر بگویم که بوشهر، قطب داستان‌نویسی جنوب کشور است و با توجه به اتفاقاتی که به‌تازگی در این عرصه می‌بینم، پیش‌بینی می‌کنم باز بوشهر در عرصه داستان کشور جریان نویی را به راه خواهد انداخت.

وی که مدرس دوره‌های داستان‌نویسی نیز هست، در خصوص این‌که نویسندگان نوقلم بیشتر به نوشتن از چه موضوعاتی علاقه نشان می‌دهند و تا چه میزان زیست‌بوم بوشهر در آثارشان هویداست؟، توضیح داد: طبیعتاً بچه‌ها با تأثیر از زیست و تجربه‌ای که داشته‌اند، اغلب نوشته‌هایشان حول زیست بوم بوشهر، قصه‌ها و قهرمانان این شهر می‌چرخد. نوشته‌هایی که با تمرین بیشتر می‌توانند به آثار شاخصی تبدیل شوند. آن‌ها ذهن بسیار خلاق و پویایی دارند و همیشه قصه‌ای برای تعریف کردن دارند که یا از شنیده‌های آن‌ها نشأت گرفته یا از تخیل‌شان.

مدیر کتابشهر بوشهر ادامه داد: این نویسندگان نوقلم و خلاق به‌تازگی داستان‌های تاریخی با محوریت رئیسعلی دلواری نوشته‌اند که در نوع خود شنیدنی است. این نشان می‌دهد که نسل امروز افزون بر اینکه کتابخوانان قدر و آگاهی هستند، نویسندگانی علاقه‌مند به تاریخ و فرهنگ بومی هستند. آثار برخی از این عزیزان چنان باکیفیت است که تعجب برخی از نویسندگان ملی را برمی‌انگیزد که برای تدریس دوره‌های داستان‌نویسی در طول سال به بوشهر می‌آیند.

وی، نقد و بررسی کتاب و داستان را در باشگاه نقطه که هر سه‌شنبه در کتابشهر بوشهر برپا می‌شود، فرصتی برای تقویت نوشتن و تفکر انتقادی و اظهار نظر نوجوانان نویسنده دانست و گفت: در این نشست که از افراد ۱۲ ساله تا ۳۴ ساله حضور دارند و حدود یک سال و اندی فعال شده، فضایی را فراهم کرده‌ایم که بچه‌ها کتاب‌هایی را که می‌خوانند، معرفی و خلاصه‌خوانی کنند. در انتخاب کتاب ما هیچ دخالتی نداریم ولی اگر از ما راهنمایی بخواهند، در این زمینه به اندازۀ وسع دانشی و مطالعاتی که داریم، به آن‌ها کمک می‌کنیم.

به گفتۀ حسینی‌مقدم، در حلقه‌های مطالعاتی و نشست‌های تربیتی از آثار اندیشمندان انقلاب اسلامی تا کارهای ترجمه‌شده در این حوزه وام گرفته شده تا اعضاء کاملاً آگاهانه با مفاهیم و معانی تربیتی و اخلاقی انسان‌ساز مأنوس شوند. در این برنامه‌ها خوشبختانه شاهد استقبال خوبی از سوی شهروندان بوشهری هستیم و این نشان می‌دهد که مردم بوشهر، مردم کتاب‌گریزی نیستند، بلکه پیش از این، فضا و زیرساخت کتابخوانی لازم را نداشتند تا با حضور در آن‌جا بتوانند کتاب‌های مورد علاقه و نیاز خود را بیابند و بخوانند.

مدیر کتابشهر تأکید کرد: در این مدت‌زمانی که کتابشهر فعال شده، به‌وضوح می‌بینیم که زنان، نوجوانان و جوانان بوشهری چقدر کتابخوان و خریدار کتاب هستند. به‌ویژه مادران بوشهری که خودم شاهد هستم که وقتی به بخش کودک کتابفروشی مراجعه می‌کنند برای کودکانشان قصه‌خوانی می‌کنند و اوقات فراغت خود و کودکشان را با کتاب پر می‌کنند. آن‌ها با وسواس و دقت نظر کم‌نظیری کتاب‌های بخش کودک را ساعت‌ها مورد بررسی قرار می‌دهند تا در نهایت کتابی که به سلیقه و نیاز کودکشان نزدیک است، خریداری کنند. این‌ها همه اتفاقات خیلی خوبی است که در حوزۀ کتابخوانی بوشهر در حال روی دادن است.

این نویسنده و فعال فرهنگی یادآور شد: خوشبختانه مردم بوشهر سلیقۀ کتابخوانی خود را پیدا کرده‌اند و کتاب‌های خوب و باکیفیت می‌خوانند. به جرئت می‌گویم که مردم بوشهر در حوزه کتابخوانی وضعیت خیلی خوبی پیدا و نه تنها در مطالعه، بلکه در نوشتن هم حرکت روبه‌جلویی را آغاز کرده‌اند.

حسینی‌مقدم در پاسخ به این پرسش مبنی بر اینکه مخاطبان زن کتابفروشی عموماً چه کتاب‌هایی را برای خرید انتخاب می‌کنند؟، توضیح داد: مانند سایر نقاط بیشتر کتاب‌های داستان، رمان و روانشناسی را می‌خرند که اخیراً متوجه شدم کتاب‌های تربیتی هم به خریدهای ماهانۀ آن‌ها اضافه شده است.

مدیر کتابشهر بوشهر سپس در بخش دیگری از توضیحات خود در خصوص ویژه‌برنامه‌های این کتابفروشی به‌مناسبت هفتۀ کتاب گفت: ویژه‌برنامه‌های که برای این هفته در نظر گرفته‌شده، خلاصه می‌شود در برپایی هشت نمایشگاه کتاب در هشت مدرسۀ استان و بازدید دانش‌آموزان از کتابشهر و معرفی کتاب در کانون اصلاح تربیت.

وی تأکید کرد: البته ما به‌صورت هفتگی در طول سال به کانون اصلاح و تربیت مراجعه می‌کنیم و به معرفی کتاب‌هایی از قهرمانان ملی با هدف الگوبخشی به کودکان و نوجوانان این کانون اقدام می‌کنیم که خوبشختانه بسیار مورد استقبال آن‌ها قرار گرفته است؛ زیرا قهرمانانی را به آن‌ها معرفی می‌کنیم که دستیابی به رویای قهرمان شدن را برای آن‌ها ممکن می‌کند. به گفتۀ مسئولان کانون اصلاح تربیت استان بوشهر، یکی از کتاب‌های معرفی‌شده که زندگی یکی از قهرمانان کشتی ایران را روایت کرده، خیلی برای آن‌ها جذاب بوده است.

وی همچنین انتشار فراخوانی برای راه‌اندازی چهارمین کتابخانۀ خیرساز در استان را دیگر برنامه‌ای دانست که در هفته کتاب به همت کتابشهر صورت گرفته و در این باره گفت: پیش از این سه کتابخانۀ خیرساز را در دو نقطۀ روستایی استان؛ یعنی روستای بندرعامری دیلم و روستای تلخو دشتی و یک کتابخانه در کانون اصلاح تربیت بوشهر با مشارکت مردمی و همکاری اداره‌کل کتابخانه‌های عمومی استان راه‌اندازی کردیم که امسال نیز در پی جمع‌آوری منابع برای ایجاد یک کتابخانۀ دیگر در یکی از روستاهای کم‌برخوردار استان هستیم.

مدیر کتابشهر بوشهر سپس دیگر فعالیت‌های کتابخوانی که به همت این کتابفروشی در سطح استان در سال جاری اجرایی شده، معرفی و رونمایی از کتاب‌های نویسندگان بومی معرفی کرد و گفت: در این راستا، سال گذشته کتابی از مونس عبدی‌زاده، نویسنده حوزۀ دفاع مقدس استان بوشهر را با عنوان «چهل روز انتظار» با توصیۀ مجموعۀ «روایت فتح» در روستای شهید احمدی‌جوان رونمایی کردیم که اثری شاخص در روایت شهادت این شهید مدافع‌حرم به شمار می‌رود که بازخوردهای خیلی خوبی هم داشت.

وی همچنین مناسب‌سازی ویترین کتابشهر را با جریان مقاومت فلسطین و شهادت زنان و کودکان غزه به دست رژیم غاصب اسرائیل در ماه اخیر، برنامۀ متفاوت این کتابفروشی دانست و یادآور شد: در این زمینه تلاش کردیم با قرار دادن کتاب‌های با موضوع فلسطین نظر مخاطب کتاب را به این مقوله جذب کنیم.

حسین مقدم بیان کرد: همچنین پیش از این، در حوزۀ عفاف و حجاب نیز به‌طور غیرمحسوس به چنین کاری دست زدیم و افزون بر مناسب‌سازی ویترین کتابشهر و معرفی کتاب، با نوجوانان در این زمینه به گفت‌وگو نشستیم تا از دغدغه‌ها و فضای ذهنی آن‌ها در خصوص حجاب آشنا شویم؛ چون ما به دلیل اینکه گفت‌وگوی لازم را با نسل جدید نداشتیم، با این نسل فاصله ذهنی زیادی داریم و تلاش کردیم تا به کمک کتاب و گفت‌وگو با مخاطب نوجوان از این فاصله بکاهیم و شناخت بهتری از آن‌ها به دست بیاوریم.