سرویس استان‌های خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا): در آستانه برگزاری سی و پنجمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران هستیم، این نمایشگاه یکی از نمایشگاه‌های مهم و پر مخاطب است که هر ساله با حضور ناشران مختلف و معتبر برگزار می‌شود.
امسال سی‌وپنجمین دوره نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران ۱۹ تا ۲۹ اردیبهشت ماه در مصلی امام خمینی(ره) به شکل حضوری و در سامانه ketab.ir به صورت مجازی برگزار می‌شود و می‌توان گفت این نمایشگاه فرصت بسیار مناسبی برای آشنایی با آثار مکتوب نویسندگان، شاعران و ارتباط با جامعه ادبی کشور و حتی سایر کشورها است.
نمایشگاه کتاب می‌تواند یک فرصت جدید برای ترویج فرهنگ کتاب و کتابخوانی در بین کودکان و نوجوانان، والدین آنها و در کل عامه مردم و انگیزه برای نوشتن توسط نویسندگان و شاعران کشور باشد.
در همین راستا با توجه به اینکه یکی از مخاطبان اصلی نمایشگاه کتاب، کودکان و نوجوانان هستند با معصومه کریمی یکی از نویسندگان حوزه ادبیات کودک و نوجوان گفت‌وگویی داشتیم که در زیر می‌خوانید.
- ابتدا خود را معرفی بفرمایید.
معصومه کریمی متولد ۱۳۵۹ در تهران و بزرگ شده همدان دارای مدرک تحصیلی ارشد ادبیات، نویسنده و پژوهشگر ادبی و هنری هستم.
بنده در سال‌های فعالیت خود در جشنواره‌ها و مسابقات ملی و بین‌المللی افتخاراتی داشتم که از آن جمله می‌توان به کسب رتبه اول داستان ادب در استان یزد در سال ۱۴۰۲، برگزیده داستان کنگره جهانی محمد (ص) در شیراز در سال ۱۴۰۱، برگزیده داستان خاتم در تهران، برگزیده تولید کتاب داستان رضوی کودک و نوجوان در شهرکرد، برگزیده داستان‌های جشنواره‌های داستان یوسف در سال‌های متمادی در تهران و خرمشهر، برگزیده چندین دوره داستان سوختگان وصل دانشگاه تهران و … اشاره کرد.
پژوهش‌های بسیاری هم در حوزه هنری و ادبی با موضوعات قصه‌گویی، دفاع مقدس، سینما، حضرت محمد (ص) و حضرت زهرا (س) انجام داده‌ام.
- در دوران فعالیت ادبی خود چه آثاری تولید کرده‌اید؟
از جمله آثارم می‌توانم به کتاب کودک «من صبر ندارم» انتشارات طلایی، کتاب نوجوان «این خانه پر از نام محمد است» انتشارات دفتر نشر فرهنگ اسلامی و کتاب کودک «غولی که همه چیز را عوض کرد» به زبان عربی انتشارات «دار. میم» بیروت لبنان اشاره کنم.
- در آستانه برپایی نمایشگاه کتاب، شعار نمایشگاه سی و پنجم «بخوانیم و بسازیم» است، چطور می‌توان این شعار را تحقق بخشید؟
تحقق این شعار در حوزه کودک و نوجوان شاید این است که آینده هر کشوری را کودکان و نوجوانان آن کشور می‌سازند و چقدر خوب است که روی اندیشه کودکان و نوجوانان کار شده باشد.
چقدر خوب است که نگاه کودک و نوجوان ما نگاه درست و زیبایی باشد و جهان هستی و آینده یک جهان‌بینی درستی برای کودک رقم زده شود.
با توجه به اینکه کودکان و نوجوانان قرار است مملکت را بسازند، نگاه کودکان را نویسندگان می‌سازند، به آنها اندیشه می‌دهند و همان کودکان و نوجوانان که ما به آنها اندیشه داده‌ایم، قرار است آینده را بسازند.
- نویسندگان بومی چگونه می‌توانند در نمایشگاه کتاب سهم داشته باشند و خود و آثار خود را در این فضا عرضه کرده و از آن به عنوان یک فرصت استفاده کنند؟
گاهی یک نویسنده در شهرستان است اما آثاری که تولید کرده به دست کل کشور رسیده است. وقتی نویسنده‌ای حرفی برای گفتم دارد، فرقی ندارد او کجا زندگی می‌کند اما خوب است که به نویسندگان بومی در هر شهری هم توجه ویژه شود.
باید در نمایشگاه‌های استانی نیز نگاه ویژه‌ای به نویسندگان بومی شود شاید با همین روند بتوان این نویسندگان بومی را نیز نویسندگان تراز اول کشور کرد.
- به نظر شما ویژگی اصلی ادبیات کودک و نوجوان چیست؟
چهار ویژگی باید در داستان کودک و نوجوان رعایت شود، اولین ویژگی رعایت زبان کودک و نوجوان در داستان‌ها است، دومین ویژگی توجه به تخیل قوی کودک و نوجوان به ویژه کودک و سومین ویژگی رشد و پرورش شخصیت کودکان و نوجوانان با ارائه موضوعات مناسب در داستان‌ها و چهارم استفاده از تصاویر مناسب در ادبیات کودک و نوجوان که یکی از مهمترین ویژگی‌ها محسوب می‌شود زیرا یک تصویر قبل از داستان با کودک حرف می‌زند و پیام را منتقل می‌کند.
نویسنده کودک و نوجوان باید دنیای بچه‌ها را خوب بشناسد و با آنها تعامل داشته باشد؛ مربیان ادبی کودکان اگر اهل قلم باشند چون با کودکان و نوجوانان در ارتباط هستند می‌توانند به راحتی به این مهم دست یابند.
معتقدم نویسنده باید حرف مهمی برای گفتن داشته باشد و باید بر اساس آن نیازی که احساس می‌کند، بنویسد تا دچار تکرار در موضوعات داستانی و قصه برای کودکان و نوجوانان نشود زیرا چاپ هر کتاب جدا از صرف هزینه بسیار باعث قطع درختان سرسبز و زیبایی می‌شود که جایگزین کردن آنها بسیار زمان‌بر بوده و این یک آسیب بزرگ به طبیعت است پس اگر حرف مهمی برای گفتن داریم و ارزش این را دارد که جان درختان را بگیریم آنها را بنویسیم.
- تصاویر به کار رفته در کتاب‌ها چقدر در انتقال مفاهیم می‌تواند مؤثر باشد؟
نویسنده و تصویرگر کتاب باید با یکدیگر هماهنگ و همراه باشند چون گاهی تصویر جلوتر از متن حرف می‌زند و باید تصاویر به نوعی استفاده شود که به پیام متن آسیب وارد نکند.
بچه‌ها در منزل باید با شیوه‌های مختلف به کتاب خواندن عادت کنند مثلاً نیم ساعت قبل از خواب برایشان کتاب بخوانیم و یا خودشان کتاب بخوانند و این قدر این کار تداوم داشته باشد که ملکه ذهن شود که ترک آن برایشان سخت باشد.
نظر شما