آذر نورانی که پیشتر ترجمه آثاری از کئوتر ادیمی را برعهده داشت، به تازگی و به همت انتشارات کتاب نیستان، ترجمه رمان «آن رویِ دیگران» را از این نویسنده الجزایری راهی بازار کتاب کرد.
نورانی در گفت‌وگو با خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)، درباره کوثر عظیمی (با نام فرانسوی کئوتر ادیمی) و سبک نویسندگی و شاخصه‌های داستان‌های او توضیح داد: نخستین‌بار کتاب «دارایی‌های ما» از ادیمی در ایران ترجمه و با عنوان کوثر عظیمی منتشر شد که انتشار آن به پیش از ترجمه‌های من از آثار او بازمی‌گردد؛ در پروسه ترجمه و انتشار تصمیم گرفتیم که ترجمه‌ها با نام کئوتر ادیمی منتشر شود تا مشخص شود اثر ترجمه‌ای است. ادیمی متولد الجزایر است؛ در هشت سالگی به پاریس مهاجرت و چندسالی در این کشور زندگی کرد و دوباره به الجزایر بازگشتکه این بازگشت مصادف با اوج تروریسم، جنگ‌های داخلی و ناامنی کشورش بود.
این مترجم تاکید کرد: در تک‌تک نوشته‌های ادیمی می‌توان اثرات جنگ و ناامنی‌های یاد شده را دید، چه در کتاب «آن رویِ دیگران» و یا «سنگ‌هایی در جیبم» و چه کتابی که در حال حاضر در دست ترجمه است با نام «بچه‌های دسامبر»؛ در کتاب‌های او می‌توان به‌وضوح شرایط سختی که مردم در آن زندگی کردند را دید. در بخشی از کتاب «سنگ‌هایی در جیبم» عنوان می‌کند که ما به سطحی از ناامنی رسیده بودیم که در گوشه و کنار خیابان هرجا کیسه زباله‌ای می‌دیدیم فکر می‌کردیم که بمبی در آن است که هر لحظه امکان انفجار دارد یا در جای دیگری می‌گوید که بچه‌ها از ترس اینکه پدرانشان به عنوان جاسوس یا تروریسم معرفی شوند، در مدرسه شغل پدرانشان را اعلام نمی‌کردند و همه شغل پدرانشان را گلفروش می‌نوشتند و یا در بخش دیگری از کتاب درباره ساعت‌هایی که از ترس تروریست‌ها نباید از خانه بیرون می‌رفتند، می‌نویسند؛ این نگاه در تک‌تک آثار ادیمی مشخص است. با اینکه وی نویسنده‌ای است که در اروپا زندگی می‌کند و در فرانسه ادامه تحصیل داد، اما به خاطر مدت زمانی که در الجزایر گذراند سبک و رنگ و بوی نوشته‌هایش به این کشور بازمی‌گردد و در واقع رنگ و بوی آثارش، الجزایری است و رنگ و بوی رمان فرانسوی را به خودش نگرفته است.
نورانی با بیان اینکه آثار ادیمی بیشتر به آثار نویسندگان آفریقای شمالی بازمی‌گردد، بیان کرد: فرهنگ مردم آفریقای شمالی به واسطه دین‌شان بسیار به فرهنگ کشورمان شباهت دارد و اگر توجه کنیم می‌بینیم که نکته‌ها و موارد زیادی وجود دارد که خیلی شبیه به کشور ماست چه از لحاظ غذا، چه از لحاظ فرهنگی، برای مثال در مسائلی همچون ازدواج شباهت‌های زیادی با کشور ما دارند.
وی درباره کتاب «سنگ‌هایی در جیبم» توضیح داد: در این کتاب فصل‌های خیلی کوتاه- حتی در حد یک صفحه- داریم که در گذشته و آینده در رفت و برگشت است، به این ترتیب داستان با بازی زمانی پیش می‌رود، خاطرات بیان می‌شود، تصویرهایی از آینده ارائه می‌شود و در نهایت به زمان حال بازمی‌گردد که این مشخصه داستان را بسیار جذاب می‌کند. سنگ‌هایی در جیبم در واقع داستان بلندی است که به این صورت بخش‌بندی شده است. «آن رویِ دیگران» نیز از منظر شخصیت‌پردازی جالب توجه است؛ در این داستان که از شخصیت‌های مختلف برخوردار است، هر شخصیت از زبان خودش داستان را پیش می‌برد. به این ترتیب هر کدام از اعضای یک خانواده روایت خود را ارائه می‌دهد و هریک از زبان خودش حرف می‌زند که این نوع روایت در داستان‌های امروز کمتر دیده می‌شود.
وی درباره چگونگی انتخاب آثار کئوتر ادیمی برای ترجمه، گفت: من همیشه به نویسنده‌های آفریقای شمالی علاقه داشتم و دارم، چون فرهنگ و سبک نوشتاری‌شان خیلی با فرهنگ ما همخوانی دارد؛ حتی گاهی با کلمات و اصطلاحاتی مواجه می‌شویم که برای ما آشناست. از سوی دیگر، وقتی برای نخستین‌بار کتابی که از کئوتر ادیمی که پیش از آن هیچ شناختی از او نداشتم -با عنوان «سنگ‌هایی در جیبم» - را خواندم طوری جذب کتاب، داستان و قلم نویسنده شدم که این کتاب را سه ساعته تمام کردم. با وجود اینکه کتاب به زبان فرانسوی نوشته شده شاید اگر کتاب را جلوی مخاطب فرانسوی قرار دهند کاملاً متوجه نشود اما این کتاب برای من کاملاً قابل درک بود و این به خاطر تشابه‌های فرهنگی است که ما با کشورهای الجزایر، مراکش و کشورهای از این دست داریم. به همین خاطر یک جاهایی بلندبلند می‌خندیدم، یک جاهایی ناراحت می‌شدم چراکه درکی که باید را از متن داشتم؛ البته باید به گیرایی و جذابیت قلمی که خاص اوست نیز اشاره کنم.
نورانی توضیح داد: کتاب‌های «سنگ‌هایی در جیبم »(۲۰۱۶) و «آن روی دیگران »(۲۰۱۱) با وجود اینکه سال‌ها پیش به چاپ رسیده بود اما به فارسی ترجمه نشد؛ برای من عجیب بود که این عناوین اگرچه کتاب‌های خوش‌خوان و حجم کمی هستند چرا تاکنون کسی برای ترجمه سراغ آنها نرفته است؟ در ایران بیشتر به خاطر تبلیغاتی که وجود دارد، مترجم و ناشر اغلب سراغ جایزه‌های معروف فرانسوی و نویسنده‌های فرانسوی می‌روند و نویسنده‌های مغربی کمتر معرفی می‌شوند. از آنجا که این نویسنده معروف و در فرانسه شناخته شده است پس چرا نباید در ایران معرفی می‌شد، بنابراین تلاشم این بود که ترجمه آثاری از او را ارائه دهم.
نظر شما