خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)؛ اگر کلمه‌ها در ذهنتان پرواز می‌کنند و می‌توانید احساسات، وقایع و عواطف را با بهترین عبارت‌ها توصیف کنید یا با روایت‌های خود به یک واقعه جانی تازه ببخشید، پس حتماً به نویسنده شدن و چاپ کتاب هم فکر کرده‌اید.
اما سوال مهمی در ذهن بیشتر نویسنده‌های تازه‌کار وجود دارد: چگونه کتاب چاپ کنیم؟
مراحل چاپ کتاب
از لحظه‌ای که اولین کلمات در ذهن نقش می‌بندند؛ نگارش کتاب آغاز می‌شود. اما هر کتاب برای رسیدن به دست مخاطب چه مراحلی را باید طی کند تا چاپ شود!؟ در این بخش به بررسی این مراحل پرداختیم.
نگارش کتاب
هرگز به امید پیدا کردن زمان و مخاطب مناسب، نگارش کتاب خود را به تعویق نیندازید. اگر حس می‌کنید اصول تئوری نگارش کتاب را به اندازه کافی آموخته‌اید و می‌توانید قصه‌ای تازه به دنیا هدیه دهید؛ پس شروع کنید.
چند توصیه برای نگارش بهتر کتاب:
پلات را مثل یک پازل، ساده بنویسید. بزنگاه‌ها را مشخص کنید و اگر پایان برایتان نامشخص است، اجازه دهید قصه در مسیر خودش پیش برود تا در نهایت طرح کلی پایان در ذهنتان شکل بگیرد.
نقطه قوت خود را در نگارش پیدا کنید؛ راوی بهتری هستید یا دیالوگ‌نویسی قهار؟ داستانی بنویسید که نقطه قوت شما را بهتر نشان دهد.
ژانر خود را مشخص کنید اما وابسته به آن نباشید؛ سعی کنید در زیر ژانرهای مختلف حرکت کنید و دست به خلاقیت بزنید.
ارائه فایل ورد کتاب به انتشارات
برای ارائه فایل نهایی کتاب به انتشارات عجله نکنید. چندبار کتاب را بازخوانی کنید. از نظرات خوانندگان گروه آلفا کمک بگیرید و بعد از بازنویسی و بازبینی نهایی، فایل ورد کتاب را به نشر تحویل دهید.
یادتان باشد که ارائه فایل به هر نشر، منوط به بستن قرارداد است. بهتر است برای شروع و جلب نظر ناشر، چند فصل ابتدایی داستان را ارسال و بعد از آماده شدن قرارداد، فایل نهایی را در اختیار ناشر قرار دهید.
بررسی فایل ورد کتاب و تعیین مشخصات فنی کتاب
در این مرحله فایل ارسالی، از نظر تطابق با استانداردهای چاپ و نشر بررسی می‌شود و پس از تایید، کارشناسان جزییات فنی کتاب مثل: قطع و ابعاد، نوع کاغذ و… را مشخص می‌کنند.
ویراستاری و صفحه‌آرایی کتاب
تطابق متن با استانداردهای نگارشی، تنها بخشی از فرآیند ویراستاری کتاب است. در واقع ویراستاری به چند شکل و مرحله تقسیم می‌شود.
گاهی ویراستار، کتاب را از نظر نوع روایت و داستان نیز بررسی می‌کند و پیشنهادهایی را برای نگارش بهتر کتاب به نویسنده می‌دهد.
در نوع دیگری از ویراستاری نیز، صحت اطلاعات علمی کتاب مورد بررسی قرار می‌گیرد و در نهایت در ویراستاری فنی علائم نگارشی کتاب، جمله‌بندی‌ها و … بررسی و تصحیح می‌شود.
بعد از این فرآیند، نوبت به صفحه‌آرایی می‌رسد. صفحه‌آرایی هنری است که طی آن مطالب به شکلی خوانا و جذاب پیش چشم مخاطب قرار می‌گیرند. استفاده از تصاویر درست، چینش صحیح پاراگراف‌ها، ایجاد حاشیه صفحه استاندارد و … از جمله فعالیت‌های بخش صفحه‌آرایی است.
تعیین هزینه چاپ کتاب و عقد قرارداد چاپ
هزینه چاپ کتاب به عوامل مختلفی بستگی دارد. از جمله عوامل تاثیرگذار در هزینه سفارش چاپ کتاب می‌توان به: قطع کتاب، جنس کاغذ، نوع صحافی، نوع جلد، نوع سلفون، نوع uv، رنگ چاپ متن، تعداد صفحات و تعداد تیراژ اشاره کرد. همچنین مواردی مانند: جنس کاغذ جلد، سلفون و یووی جلد، ضرب‌کوب جلد، آستر جلد، استفاده از شرینگ، روبان، دور رنگ بود و بوک‌مارک نیز در هزینه چاپ کتاب اثر گذار هستند.
اخذ شابک، فیپا و مجوزهای لازم
شابک (شماره استاندارد بین‌المللی کتاب) و فیپا (شماره دسترسی پایگاه فهرست‌نویسی در انتشار) برای هر کتاب ضروری هستند و باید مجوز چاپ از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی نیز اخذ شود.
توجه داشته باشید که چنانچه انجام تمام فرایند انتشار کتاب به ناشر منتقل شده باشد، دریافت مجوز چاپ نیز بر عهده ناشر است. اما بسیاری از نویسنده‌ها برای گرفتن مجوزهای لازم، خود به تنهایی به دفتر وزارت ارشاد مراجعه می‌کنند. تصمیم‌گیری قطعی در این خصوص که برای گرفتن مجوز کتاب باید چه اقدامی انجام داد، به توافق ناشر و نویسنده بستگی دارد.
ناشران مختلف، رویکردهای متفاوتی نسبت به این مجوزها دارند. برای مثال چاپخانه انتشارات جنگل با آدرس https://jangal.press/ تمام کارهای اداری مربوط به مجوزهای گفته شده را برای شما انجام می‌دهد.
طراحی جلد کتاب
جلد کتاب شما اولین قدم برای جذب مخاطب است؛ هرقدر جلد کتاب شما ظاهری جذاب‌تر داشته باشد؛ امکان جذب مخاطب هم بیشتر است.
چند توصیه ساده برای طراحی جلد بهتر:
رنگ جلد و تصویرسازی را متناسب با ژانر و ساختار کتاب انتخاب کنید. حتی نوع فونت هم می‌تواند در ژانرهای مختلف، متفاوت باشد.
طراحی جلد تا حد امکان کنجکاوی‌برانگیز باشد. مخصوصاً اگر کتاب شما، داستانی با حال و هوای نوجوانانه و در فضای ادبیات ژانر است.
تصاویر شلوغ و پر از جزییات یا یک تصویر مینیمال ساده، در جای خود کاربرد اصلی‌شان را دارند؛ بنابراین هنگام طراحی جلد و انتخاب خدمات چاپ بهتر است به کیفیت تصویرسازی و چاپ صحیح توجه بیشتری داشته باشید.
تولید کتاب
فرآیند تولید کتاب، بعد از اخذ مجوزهای لازم تازه شروع می‌شود. در این فرآیند، کتاب مراحلی نظیر لیتوگرافی، صحافی، چاپ و بسته‌بندی را از سر می‌گذراند تا سرانجام به دست مخاطب برسد.
با کیفیت بودن صحافی، چاپ درست کلمات، رنگ‌ها، استفاده از کاغذ و دستگاه‌های مرغوب در تولید بهینه محصول نهایی، در هر یک از این مراحل اهمیت زیادی دارد.
اخذ مجوز پخش کتاب (مجوز اعلام وصول)
در نهایت یک یا دو نسخه از کتاب باید به وزارت ارشاد ارسال شود. به این ترتیب این وزارتخانه می‌تواند صحت کتاب چاپ شده و نهایی را تایید کند. این مجوز نشان می‌دهد که محصول نهایی با کتابی که در ابتدا برای آن مجوز صادر شده است در محتوا و ساختار، مغایرتی ندارد.
حرف آخر؛ چگونه کتاب چاپ کنیم؟
کمک گرفتن از متخصصان چاپ، کیفیت محصول نهایی را تضمین می‌کند. به این ترتیب می‌توان از طراحی جلد، لیتوگرافی و صحافی مناسب و طی شدن مراحل دریافت مجوز و… اطمینان حاصل کرد.
نظر شما