به گزارش خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا،) نعمت‌خان عالی شیرازی، نویسنده، شاعر و طبیب شیعی ایرانی در هند زاده شد. وی منشی دربار شاه‌جهان و اورنگ‌زیب و بهادرشاه و از مقربین پادشاهان مقتدر گورکانی بود.
عالی شیرازی آثار متعددی، از نظم و نثر، از خود برجای نهاده است که «منّ و سلوی» یا سخن عالی یکی از آنهاست.
این اثر در قالب مثنوی و به تقلید از مثنوی معنوی مولانا جلال‌الدین در حدود ۴۲۵۰ بیت سروده شده است. آنچه مثنوی سخن عالی را از دیگر گونه‌های ادبی مشابه ممتاز می‌سازد، طرح مباحث و بسامد کاربرد واژگان و اصطلاحات طب سنتی رایج در عصر اوست. این موضوع احتمالاً به دلیل این بوده که پدر و عمو و عموزادگان از پزشکان مشهور شیراز بوده که به هند مهاجرت و در دربار تقرب جسته‌اند و این حرفه به او نیز منتقل شده است.
البته عالی در کنار کار طبابت شعر هم می‌گفته و به همین سبب «حکیم» تخلص می‌کرده است. او شاگرد ملاشفیعای یزدی بود که او را ارسطوی زمان خطاب می‌کند و با مشورت ملاشفیعا به دلیل نارضایتی از شغل طبابت و علاقه به شاعری تخلص «عالی» را برمی‌گزیند.
او در اغلب جنگ‌ها حضور و به وقایع‌نگاری مأمور بوده است. عالی در این کتاب نثری شیوا و منشیانه دارد و در جایی از اینکه وقتش به جای خلق آثار فاخر به قتال و قلعه‌گیری و دود و باروت و … گذشته گلایه می‌کند:
«همچون سلمان ساوجی وقت خیال سخن در خم روغن نفط به سر برده، زره پوشیده و کمر بسته، نیِ تیر و قلم نایب مناب یگدیگر می‌شدند و …»
عالی شیرازی در چند جا محبت خود به خاندان پیامبر اعظم (ص) را ابراز می‌دارد و به مناسبتی حدیث ثقلین را به نظم شرح می‌دهد.
مصطفی فرمود با امت خطاب
عترت خود می‌گذارم با کتاب
با این‌حال به عقاید اهل سنت احترام می‌گذارد و از سه خلیفۀ دیگر به نیکی یاد می‌کند و درک درستی از همزیستی مسالمت‌آمیز با اهل سنت را نشان می‌دهد.
در این اثر حکایات و مطایبات فراوان و گاه همراه با اصطلاحات طبی، دردها و درمان‌ها و … به کار رفته که لذت خواندن را دوچندان می‌کند.
مثنوی «منّ و سَلوی» با بهای ۳۷۰ هزارتومان با جلد سخت در فروشگاه میراث مکتوب به نشانی خیابان انقلاب، بین ابوریحان و دانشگاه، ساختمان فروردین، طبقۀ چهارم و پوشۀ دیجیتالی آن به نشانی الکترونیکی www.mirasmaktoob.net در بخش فروش وب‌گاه مؤسسه و سایت طاقچه برای دانشجویان با بهایی ارزانتر عرضه می‌شود.
نظر شما