احسان روحی، نویسنده و کارگردان تئاتر مشهد در گفت‌وگو با خبرنگار خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) در مشهد، گفت: آثار بزرگ دنیا همیشه منابع مهمی برای الهام نویسنده‌ها در تئاتر و سینما بوده‌اند، برای من هم اقتباس همیشه جذاب بوده، «سرزمین خواب» شش یا هفتمین اثر اقتباسی من طی سال‌های فعالیت‌ام است و نخستین اثر اقتباسی‌ام از آثار «شکسپیر»، اما دوست دارم آثارِ کمتر مورد توجه قرار گرفته شده شکسپیر را با اقتباس به صحنه ببرم.
وی در خصوص چرایی پرداختن به آثار مهم ادبی گفت: معتقدم آثار بزرگ ادبیات، علاوه بر روزگار خود، در تمام ادوار تاریخ پیام آموزنده‌ای برای انتقال دارند، شاید در جهان امروز نتوانیم تمام آن مفاهیم را منتقل کنیم اما یک نمایشنامه‌نویس، با اثر اقتباسیِ جدید خود، با شیوه‌های گوناگون تلاش می‌کند که همان مفاهیم را به گونه‌ای ارائه دهد که برای مردم قابل درک و جذاب باشد.
این نویسنده گفت: شکپیر و سوفوکل و.. آثارشان برای من همیشه آنقدر پر از ویژگی‌های دراماتیک هستند که اقناع بشنوم به سراغ‌شان بروم.
«سرزمین خواب» اثری برای اندیشیدن در حینِ خندیدن
روحی درباره این اثرِ اقتباسی اظهار کرد: «سرزمین خواب» تلاش می‌کند مخاطب را در حین خندیدن، به اندیشیدن هم وادار کند و کمدی را به معنای کمدی بودنش به صحنه ببرد، تلاش می‌کند از گزاره‌هایی که در اقتباس از یک اثر کلاسیک در تطبیق با یک ساختار ایرانی شکل گرفته را به درستی استفاده کند و آنچه از اثر واقعی وام گرفته را در ساختار جدید به درستی بازنمایی کند.
«سرزمین خواب» اثری وفادار به متن اصلی
این مدرس نمایشنامه‌نویسی بیان کرد: روایت جدید که همان بازنمایی رخدادهای اثر کلاسیک است، در سرزمین خواب تبدیل به یک دغدغه جهانی می شود، دغدغه‌ای که در اثر اصلی هم با آن مواجه هستیم و من بسیار دغدغه‌مند بودم که بتوانم اثری خلق کنم تا وفادار به اثر مادر باشد اما مستقل.
احسان روحی عنوان کرد: نمایشنامه‌نویسانی مثل شکسپیر به واسطه نوع زیست‌شان، آثاری را خلق کرده‌اند که برآمده از جغرافیا و جهانِ زیسته خودشان است، آن چیزی که ما در آثار شکسپیر می‌بینیم را او در زمانه خود تجربه کرده، اما نه به این مفهوم که دقیقاً آنچه را که در نمایشنامه‌اش آورده تجربه کرده باشد، بلکه به این معنی که او در زیستِ فردی و اجتماعی‌اش، اتفاقاتی شبیه یا نزدیک به آنها را تجربه کرده.
این کارگردان تئاتر با اشاره به دلایل جاودانگی شکسپیر، ابراز کرد: یکی از مهم‌ترین عواملی که شکسپیر هنوز در سینما و تئاتر منبع الهام بسیاری از نویسندگان است، این است که او تلاش نمی‌کند اثر را به مثابه یک قصه تعریف کند، او تلاش می کند تا روایت خودش را در قصه‌های متعددی که به یک روایت مستقل پایبند هستند، حفظ کند.
جذابیت‌های آثار شکسپیر
وی ادامه داد: یعنی اگر ما با تم قدرت، شهوت، خیانت یا هر موضوعی در آثار او مواجه هستیم، روایت شکسپیر از آن تم، کاملاً در اثرش مستتر است و تمام عناصر دراماتیک در اثر او تلاش می کنند تا آن عنصر را به بهترین شکل منتقل کنند. نظریه پردازان معتقدند فرم روایی او، معنای اثرش است و این باز از جذابیت‌های آثار اوست.
روحی گفت: ما در ژانرهای مختلف آثار مختلفی را در مشهد و کشور تولید کرده و می‌کنیم، اما تجربه اثری مثل این کار که به صحنه بردن آن در فرم و شاکله کمی سخت بوده، اتفاقی بود که نیازمند همدلی و همکاری یک گروه بود، حسام‌الدین انوشیروانی که برای به صحنه بردن این کار با من همراه بود کمک بزرگی به شکل‌گیری این کار کرد. حمایت از تهیه‌کنندگان مستقلی مانند او برای تولید آثارِ این چنینی خیلی می‌تواند به تاتر کمک کند. ما برای داشتن تاتری پویاتر باید خواه یا ناخواه تجربه‌های متفاوتی در سبک‌های مختلف آثار نمایشی داشته باشیم و این می‌تواند نقطه اتکا و پرتاب تاتر مشهد باشد.
نظر شما