به گزارش خبرنگار خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)، یکصد و پنجمین محفل ماهانه و دوستانه مؤسسه پژوهشی میراث مکتوب، موسوم به چهارشنبه‌های دیدار ۲۶ دی‌ماه در سالن کتابخانه این مؤسسه برگزار شد. در این نشست‌ها یادروزها و زادروزها گرامی داشته می‌شود.
محفل این ماه مؤسسه پژوهشی میراث مکتوب به یاد مرحوم سید جعفر شهیدی، تاریخ‌پژوه، فرهنگ‌نویس و مترجم نهج‌البلاغه (۲۹ اسفند ۱۲۹۷ ۲۳ دی ۱۳۸۶) اختصاص داشت. همچنین جشن زادروز ۸۹ سالگی علی بلوکباشی برگزار شد.
در ابتدای این جلسه و پس از پخش موسیقی میراث مکتوب، اکبر ایرانی ضمن خیرمقدم، گزارشی از فعالیت‌های میراث مکتوب طی ماه گذشته ارائه کرد.
وی با اشاره به حضور گروهی علمی از انستیتوی زبان و ادبیات ابوعبدالله رودکی آکادمی ملی علم‌های تاجیکستان به سرپرستی خانم فرنگیس شریف‌زاده در میراث مکتوب و امضای تفاهم‌نامه همکاری با این مؤسسه برای فعالیت‌های مختلف علمی و تصحیح و چاپ مشترک کتاب‌ها، گفت: بر اساس گفتگوی انجام شده و تفاهم‌نامه همکاری و پیگیری بعدی، مقرر شده است که دیوان رودکی با استفاده از ۲۰۰ نسخۀ خطی و با همکاری پژوهشگران مختلف از دو کشور به صورت انتقادی تصحیح و چاپ شود.
مدیر موسسه پژوهشی میراث مکتوب به سی‌ویکمین سالروز تاسیس موسسه اشاره کرد و از سه مراسمی که هفته گذشته برگزار شد یاد کرد: رونمایی از چاپ سوم «علی‌نامه»، بزرگداشت علی اشرف مجتهدشبستری و برگزاری یکصد و پنجمین محفل ماهانه.
وی همچنین به انتشار ۷ جلد کتاب که با همکاری روزنامه اطلاعات منتشر شده اشاره کرد و گفت: علی‌نامه، شجرة الأتراک، مجالس تفسیری، نسخه‌شناخت، کاشان‌شناخت، ساختار معنایی مثنوی معنوی و اشراق‌اللاهوت فی نقد شرح‌الیاقوت کتاب‌هایی است که به تازگی چاپ و برخی نیز بازچاپ شدند.
در ادامه مستند کوتاه تلویزیونی چراغداران درباره سید جعفر شهیدی، تولیدشده به همت محمد حسینی باغسنگانی و روایت بهروز رضوی، پخش شد.
قدیمی‌ترین دوست مهدی محقق دکتر شهیدی بود
در بخش بعدی نوش‌آفرین انصاری درباره خانواده دکتر شهیدی و رفت‌وآمدهای‌شان به همراه دکتر محقق به منزل ایشان از دهه ۱۳۴۰ خاطراتی بیان کرد.
وی گفت: قدیمی‌ترین دوست مهدی محقق دکتر شهیدی بود و هر دو به دبیرستان ابومسلم می‌رفتند. سال ۵۸ آغاز کار فرهنگنامه است و دکتر شهیدی هم همراه بودند و به عنوان نخستین معماران فرهنگستان تاریخ ایران را گردآوری می‌کردند.
وی افزود: سید جعفر شهیدی به دهخدا و دکتر معین علاقه بسیاری داشت و به پدر و مادر احترام خاصی داشتند. سید علی شهیدی مورخ بی‌نظیری است و گورستان ابن بابویه را سانتی‌متری کاویده و یک سند بی‌نظیر تاریخی به وجود آورده است.
در بخش بعدی جلسه شاخه گلی به متولدان دی‌ماه حاضر در جلسه (گودرز رشتیانی، محمدرضا ابوئی مهریزی، اکرم سلطانی، مجید ایرانی، امیرمحمد گمینی) تقدیم شد.
در محفل بزرگان احساس شادی می‌کنم
سپس به طور ویژه مراسم جشن تولدی برای علی بلوکباشی برگزار شد. وی ضمن تشکر از برگزاری این مراسم تولد، دقایقی از برخی خاطرات و فعالیت‌های خود، گفت.
علی بلوکباشی در سخنان کوتاهی گفت: امروز یکی از روزهای خوب من است و در محفل بزرگان احساس شادی می‌کنم.
وی به خاطره‌ای که به ۵۰ سال پیش برمی‌گردد اشاره کرد و گفت: سال ۱۳۵۶ در موزه حمام خسروآقا که مربوط به دوره صفوی است و در اصفهان، خیابان سپه واقع شده است جشن فرهنگ مردم را برگزار کردیم این برنامه همایشی بین‌المللی بود و مردم‌شناسی، نمایش فیلم‌های مردم‌نگاری و نمایشگاه ایلات و عشایر از جمله برنامه‌های آن بود و آبگوشت نیز غذای سنتی ایرانی بود که در این مراسم از میهمانان پذیرایی شد.
عشق به سرزمین ایران و فرهنگ ایرانی در دل بلوکباشی است
در ادامه محمد جعفری قنواتی نیز درباره جایگاه علمی و فعالیت‌ها و خدمات دکتر بلوکباشی برای حاضران سخن گفت و بر تلفیق کار میدانی و تعمق نظری به عنوان مشخصه آثار و پژوهش‌های تأکید کرد.
این مردم‌شناس و فولکلورشناس در سخنانی به ویژگی‌های کار علی بلوکباشی پرداخت و گفت: یکی از ویژگی‌های علی بلوکباشی تلفیق کار میدانی با کار نظری است امری که در مردم‌شناسی بسیار اساسی است. نظرهایی که ابراز می‌کند مبتنی بر مطالعات میدانی است از بلوچستان و کردستان تا کهگلیویه و بویراحمد دیدگاه مردم‌شناسی ارزشمندی را گردآوری کرده است.
وی ادامه داد: ویژگی دیگر استاد احاطه کامل بر منابع تحقیق است و این منابع را به زبان‌های انگلیسی، عربی و فارسی بررسی می‌کند. ویژگی‌ها زمانی محقق می‌شود که عشق به سرزمین داشته باشد، عشق به ایران که ظاهراً در بعضی جاها جرم قلمداد می‌شود. عشق به ایران و عشق به سرزمین ایران و فرهنگ ایرانی در دل بلوکباشی است که دیگران را تحت تاثیر قرار می‌دهد و باعث می‌شود دانش عمیق نظری امکان بروز داشته باشد.
جعفری قنواتی بیان کرد: ایران‌دوستی بلوکباشی به گونه‌ای است که بین تاریخ پیش از اسلام و پس از اسلام دیوار چین نمی‌کشد و دوره اسلامی را استمرار پیش از اسلام می‌داند. تحقیقات استاد زیاد است و می‌توان گفت در برخی تک‌نگاری‌هایش پژوهشی نیست که مغفول مانده باشد.
در بخش پایانی مراسم فرزانه خجندی، شاعر تاجیکستانی، که به همراه همسرش دکتر طلب کریم آذرخش در این جلسه حضور داشتند، ضمن ابراز خرسندی از حضور در این جمع و محفل، در تمجید اساتید و بزرگان حاضر در جلسه سخن گفت و اشعاری خواند.
شهیدی در تاریخ‌نگاری اسلام آثار قابل توجهی بر جای گذاشت
شهیدی در ادبیات، تاریخ، فقه و لغت خبره بود و آشنایی با علی‌اکبر دهخدا و محمد معین باعث شد که به لغت‌نامه دهخدا بپیوندد و چنان با این موسسه انس و الفت برقرار کرد که به گفته شاگردانش کلاس‌های دانشگاه تهران را به آنجا منتقل کرد. شهیدی در تاریخ‌نگاری اسلام آثار قابل توجهی بر جای گذاشت که بعد از او چنین آثاری تکرار نشد. همچنین در حوزه ترجمه و تصحیح هم دستی در کار داشت که آنها هم کارهای درخشانی هستند.
یکی از نزدیکان و اساتید دانشگاه تهران درباره سیره و زندگی جعفر شهیدی چنین می‌گوید: مرحوم شهیدی از افرادی است که تحصیل را با علوم دینی آغاز کرد. در جوانی به نجف رفت و درس های عربی و دینی خود را خوب فراگرفت. ایشان داماد مرحوم غلامرضا سعیدی بود و وقتی از نجف به ایران آمد، با ایشان در کارهای تالیفی و مطبوعاتی همکاری می کرد. مجله «فروغ علم» از شهیدی بود که با کمک آقای سعیدی آن را اداره می کرد. شماره نخست این مجموعه، در فروردین ۲۹ و این نشریه به عنوان نشریه انجمن اسلامی دانشجویان چاپ می‌شد. البته کتاب اسلام و مهدویت ایشان گویا مربوط به پیش از آن است؛ آن زمان در بروجرد فعال بود و سخنرانی هم می‌کرد.
این کتاب یعنی اسلام و مهدویت در بروجرد و در همان دهه ۲۰ خورشیدی چاپ شد. همان زمان کتاب هایی هم از عربی به فارسی ترجمه کرد که بسیار خوب مورد توجه قرار گرفت. در واقع، کتاب هایی چون جنایات تاریخ که خیلی هم پشت هم چاپ شد، نوعی ادبیات سیاسی مذهبی یا به عبارتی انقلابی مذهبی بود. این کتاب سه جلد و عنوان جلد سومش از مسند تجارت تا تخت سلطنت بود. پرونده آقای شهیدی در دهه ۲۰ خورشیدی، یک پرونده سیاسی انقلابی مذهبی با نمره بالاست. بعدها ایشان با حاج سراج و شیخ عباسعلی اسلامی هم همکاری داشت و مقالاتی برای نشریات آنها می نوشت که بیشتر آنها جنبه دینی، کلامی، توحید و از این قبیل مسائل بود. پس از ۱۳۳۲ خورشیدی و بازگشت استبداد خشن، خیلی ها کنار رفتند. آقای شهیدی هم سراغ کار دانشگاهی‌اش رفت.
نظر شما