حسام نصیری در گفت‌وگو با خبرنگار خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) درباره انتخاب کتاب «میزانژو و میزانژست» برای ترجمه گفت: انتخاب این اثر، نتیجه علاقه شخصی و دغدغه پژوهشی من نسبت به نظریه و زبان سینمایی آیزنشتاین بود. او نه‌تنها یکی از بنیان‌گذاران تدوین دیالکتیکی است، بلکه در بحث میزانسن نیز دیدگاه‌هایی عمیق و کمتر بررسی‌شده دارد. این کتاب به ما کمک می‌کند تا میزانسن را نه صرفاً به‌عنوان یک چیدمان بصری، بلکه به‌مثابه عنصری پویا و ایدئولوژیک در سینما درک کنیم.
وی درباره دشواری‌های ترجمه این اثر افزود: مهم‌ترین چالش، ساختار پیچیده جملات و استفاده از اصطلاحات فنی و فلسفی آیزنشتاین بود. ازآنجاکه کتاب مستقیماً از زبان اصلی ترجمه نمی‌شد، کار سخت‌تر می‌شد. تلاش کردم با تحلیل دقیق متن اصلی، مطالعه منابع مرتبط و تطبیق با متون سینمایی موجود، ترجمه‌ای ارائه دهم که ضمن حفظ دقت علمی، برای مخاطب فارسی‌زبان روان و قابل‌فهم باشد. درعین‌حال، سعی شد از ساده‌سازی بیش‌ازحد پرهیز شود تا پیچیدگی فکری آیزنشتاین همچنان حفظ شود.
نصیری در ادامه بیان کرد: آیزنشتاین در این کتاب میزانسن را نه‌تنها به‌عنوان یک ابزار زیبایی‌شناختی، بلکه به‌مثابه یک استراتژی بیانی و حتی ایدئولوژیک بررسی می‌کند. او میزانسن را در پیوند با تدوین، حرکت دوربین و حتی سازوکارهای ناخودآگاه درک تصویر تحلیل می‌کند. این دیدگاه می‌تواند بر تحلیل فیلم‌های معاصر، خصوصاً در سینمایی که به جنبه‌های فرمی و ایدئولوژیک میزانسن توجه دارد، تأثیرگذار باشد.
وی همچنین تأکید کرد: این کتاب مفاهیمی همچون میزانژو و میزانژست را مطرح می‌کند که فراتر از کارگردانی صرف هستند و به ابعاد کلی فیلم‌سازی می‌پردازند. مطالعه این اثر برای دانشجویان کارگردانی و فیلم‌سازی بسیار مفید خواهد بود، زیرا آن‌ها را با عمق و پیچیدگی‌هایی که در ساخت فیلم لازم است، آشنا می‌کند.
نصیری در پایان درباره برنامه‌های آینده‌اش گفت: این ترجمه بخشی از پروژه‌ای گسترده‌تر برای معرفی متون نظری مهم سینما به زبان فارسی است. در اولویت بعدی، آثار دیگری از گدار، به‌ویژه نوشته‌هایی که کمتر در ایران موردتوجه قرار گرفته‌اند، قرار دارند. همچنین، متون کلیدی از نظریه‌پردازان دیگر که به درک بهتر فرم، ایدئولوژی و زبان سینمایی کمک کنند، در دستور کار ما هستند. هدف این است که این ترجمه‌ها علاوه بر ارائه مفاهیم نظری، پیوندی فعال با سینمای امروز برقرار کنند.
چهارشنبه ۱۵ اسفند ۱۴۰۳ - ۱۱:۳۸
نظر شما