تاكنون كتابهاي مختلف و جامعي درباره پرورشاندام و بدنسازي منتشر شدهاند، اما بيتوجهي بسياري از ورزشكاران اين رشته به منابع مكتوب، راه را براي سوءاستفاده برخي سودجويان هموار ساخته، به صورتي كه هر روز بر تعداد خبرها مبني بر تخريب جسم و روح و روان يك ورزشكار جوان به دليل استفاده از داروهاي نيروزاي غيرمجاز افزوده ميشود.\
«دارو ميخواهي؟» تقريبا در هر باشگاه بدنسازي كه قدم ميگذاريم، اين سوال را از چند نفر ميشنويم، اما آيا روش صحيح و الگوهاي عوارض اين داروها را ميدانيم!؟ آيا ميدانيم در صورت بروز عوارض چه اقداماتي براي بهبود ورزشكار ضروري است؟ واقعيت اين است كه بسياري از مربيان اطلاعات مناسبي را در اين زمينه دارند، اما متاسفانه اين اطلاعات را در اختيار ورزشكاري كه با علاقه، اميد و تني سالم به وي اعتماد كرده است، نميگذارند. از اين رو، بسياري از مصرف كنندههاي داروهاي نيروزا در ورزش، از آن دسته افرادياند كه خيلي زود ورزش را رها ميكنند و در صف مخالفان رشته ورزشي پرورشاندام و بدنسازي قرار ميگيرند.
تاريخچه این ورزش به قرن یازده و كشور هندوستان باز میگردد. پهلوانهاي هند ابزار ساخته شده از سنگ را بلند میكردند، ابزاري كه به تجهیزات مدرن امروزی شباهت بسياري داشتند. بدنسازی در آن زمان در یونان باستان نيز رواج بسيار يافت.
رشته پرورشاندام در اواسط قرن نوزدهم در آمریكای شمالی محبوبیت بسياري كسب كرد. آمریكايیها بدنسازان را از ميان مردهاي قوی هیكل كه در سیركها و كارناولها نمایش میدادند، اتنخاب ميكردند.
نخستين ابداع كننده اين رشته كه تكنیكهای بسیاری از این ورزش را به وجود آورد، «اوژن ساندو» نام داشت و اهل كشور آلمان بود. وي در سال 1988 به انگلستان سفر كرد و نخستين باشگاه فرهنگی- ورزشی را در لندن داير ساخت و همچنين طي چند سال آينده 20 باشگاه زنجیرهای را در سراسر انگلستان راهاندازي كرد.
بر اساس منابع مكتوب، نخستين دوره مسابقات پرورش اندام 14 سپتامبر 1901 با عنوان «رقابت بزرگ» توسط ساندو برنامهریزی و در سالن «رویال آلبرت» انگلستان برگزار شد.
امروزه با وجود پيشرفتهاي چشمگير در علوم مختلف، همچنان شاهد نگاهي تجاري به رشته پرورش اندام و بدنسازي هستيم، نگاهي كه تاكنون تاثير مخربي بر ورزش كشورمان داشته است، در حالي كه فقر منابع مكتوب علمي در اين حوزه به همراه استفاده نكردن مربيان و ورزشكاران از تعداد محدود اين منابع، معضلي بزرگ بر سر راه مبارزه با ناهنجاريهاي رشته بدنسازي به ويژه دوپينگ( استفاده از داروها و فراوردههاي خوني غير مجاز) به حساب ميآيد.
منفتطلبي؛ علت افزايش دوپينگ
مهدي راثي اعتمادي، عضو هيات علمي دانشگاه آزاد واحد قزوين، با همكاري امين قنبري و سيده مهسا حسيني، كتابي با عنوان «پرورش اندام و بدنسازي نوين؛ از آغاز تا پايان» ترجمه كرده است. وي در اين باره گفت: متاسفانه دوپينگ در رشتههاي ورزشي مختلف به ويژه در رشته پرورشاندام و بدنسازي فراگير شده است كه از علل اصلي آن ميتوان به منفعتطلبي برخي مربيان اشاره كرد كه تنها براي كاهش زمان كسب نتايج مورد نظر ورزشكار، بر استفاده از داروهاي نيروزاي غيرمجاز تاكيد ميكنند.
وي با اشاره به اين كه همگام با منابع مكتوب بايد اطلاعات مناسب از سوي صدا و سيماي كشورمان نيز به مخاطبان ارايه شود، گفت: با هر مسوول ورزشي يا اهالي ورزش كه صحبت ميكنيم، از مخالفت با دوپينگ ميگويند، در صورتي كه حتي پخش مسابقاتي مانند قويترين مردان ايران و جهان، خود ترغيب كننده جوانان و به استفاده از مواد نيروزا براي كسب قدرتي كاذب است.
اعتمادي اضافه كرد: اگر خواهان فرهنگ صحيح استفاده از مواد نيروزا در كشورمانيم، بايد نخست ورزش را به دو نهاد مستقل از يكديگر مانند ورزش آماتور و حرفهاي تقسيم كنيم تا ديگر دوپينگ راهي در باشگاههاي آماتور پيدا نكند. همچنين براي بهرهگيري از علم استفاده از داروهاي نيروزاي مجاز از روشهاي مختلف نظير انتشار كتاب و آموزش و ارايه اطلاعات به مربيان حرفهاي، آماتور و سنتي از راههاي مختلف بهره ببريم.
وي ضمن ابراز تاسف از حضور درصد بالايي از مربيان سنتي در اين رشته ورزشي بيان كرد: همگام با پيشرفت علم، اين رشته ورزشي نيز به شاخههاي مختلفي تقسيم شده است كه فعاليت در هر يك از آنها به كسب اطلاعات علمي مناسب درباره شاخههاي رشته پرورش اندام نظير، بدنسازي، فيتنس و بادي كلاسيك نياز دارد.
كتابي براي تغيير نگرش به بدنسازي
اعتمادي درباره كتاب «پرورش اندام و بدنسازي نوين؛ از آغاز تا پايان» اظهار داشت: اين اثر ترجمه كتابي از «جان ليتل» با عنوان «Beginning Bodybuilding »محسوب ميشود كه در سال 2008منتشر شده است.
وي افزود: اثر حاضر نگاه مخاطب را به اين رشته ورزشي دگرگون خواهد كرد، زيرا بسياري از قوانين سنتي كه تاكنون قالب اين ورزش را شكل دادهاند، نقض ميكند.
اعتمادي عنوان كرد: اين كتاب از چهار بخش تشكيل شده كه بخش نخست آن حاوي چهار فصل است و آغاز سفر بدنسازي را روايت ميكند. پس از آن افزايش حجم عضلاني را در قالب چهار فصل ارايه ميشود و در بخش سوم، تخصصي كردن پالايش بدن در قالب هفت فصل مطرح ميشود و بخش پاياني به تشريح روشهاي حفظ دستگاه عضلاني در سه فصل ميپردازد.
روبن شاهورديان، مدير مسوول نشر علم و حركت نيز درباره اين اثر گفت: پرورش اندام، سالمترين نوع فعاليت بدني است كه هر فردي ميتواند آن را انجام دهد. مستندات و ادبيات تحقيق علمي در اين حوزه بيان ميكند كه تمرينات قدرتي و مقاومتي نه تنها باعث ايجاد تغييرات فيزيولوژيك مثبت در بدن ما ميشود، بلكه ميتواند تواناييهاي عملكردي ما را در آينده زندگيمان حفظ كند و حتي ارتقا دهد.
وي ادامه داد: هدف نويسنده از تاليف اين كتاب، راهنمايي تازهكاران و مبتديان و حتي حرفهاي ها در رشته پرورشاندام است تا با ارايه يك نقشه راهنما براي روشن كردن مسير، آنها را با پايانهاي مرگآور و ساير عوامل بازدارنده آشنا كند و ورزشكار را براي رسيدن به ارتقاي سلامتي و داشتن بدني عضلانيتر كه هدف نهايي است، راهنمايي كند
شاهوريان اظهار داشت: اين اثر ورزشكاران را با ايمني كامل به سمت درجاتي بالاتر و توسعه پيشرفت در ردههاي متوسط و عاليتر هدايت ميكند. همچنين اين كتاب براي بدنسازان مبتدي، راهنماي مناسبي براي شروع كار است كه باعث توانمندسازي آنان در مسير قدرتمند شدن و سالمتر شدن خواهد بود.
وي تاكيد كرد: بر اساس مطالب اين كتاب، آغاز راه پرداختن به ورزش پرورشاندام بهطور دقيق از زماني شروع ميشود كه مخاطب مقصد خود را كه بزرگتر شدن و داشتن بدني عضلانيتر، بدون در خطر انداختن سلامتي مشخص ميكند.
چاپ نخست كتاب «پرورش اندام و بدنسازي نوين؛ از آغاز تا پايان» در شمارگان 3300 نسخه، 177 صفحه و قيمت 70 هزار ريال از سوي انتشارات علم و حركت منتشر و در بيست و چهارمين نمايشگاه بينالمللي كتاب تهران عرضه خواهد شد.
نظر شما