كتاب «تاریخ و نظریه شش مقام» نوشته اصلالدین نظامف توسط عباسعلي عزتي ترجمه شد. نظامف، موسیقیدان و پژوهشگر تاجیک، رشد و تحول دوازده مقام و تبدیل آن به شش مقام (نوا، دوگاه، سهگاه، راست، بزرگ، عراق) را در اين اثر بررسي كرده است.\
وي ادامه داد: این موسیقی كه به گواهی متون کهن به دست آمده تا جدایی شهرهای ماوراالنهر از پیکر ایران، «دوازده مقام» نامیده میشده، در ایران تحول يافته و با نام «هفت دستگاه» به حیات خود ادامه میدهد. سپس در ماوراالنهر، به ویژه در حوزههای فرهنگی سمرقند و بخارا دستخوش تحولی مشابه میشود و با ادغام تعدادی از مقامها در یکدیگر «شش مقام» نام میگیرد.
عزتي با بيان اينكه كتاب «تاریخ و نظریه شش مقام» پژوهشی است درباره موسیقی اصیل حوزه فرهنگی ایران، گفت: در اين اثر تاريخ و تحولات اين موسيقي بررسی شده است.
وي بيان داشت: تقریبا تا قرن هفده میلادی این دگرگونی در تمام سرزمین ایران بزرگ سرنوشت یکسانی دارد، ولي بعد از آنکه ارتباط فرهنگی ماوراالنهر با ایران امروز مختل و به تدریج قطع میشود، «دوازده مقام» در ماوراالنهر و ايران دگرگونی متفاوتی مییابد.
عزتي تصريح كرد: اصلالدین نظامف، موسیقیدان و پژوهشگر تاجیک، رشد و تحول دوازده مقام و تبدیل آن به شش مقام (نوا، دوگاه، سهگاه، راست، بزرگ، عراق) را در کتاب «تاریخ و نظریه شش مقام» به تفصیل بررسي کرده و حاصل پژوهش خود را هشت سال پیش به الفبای سیریلیک منتشر ساخته است.
وي اظهار داشت: در اين کتاب آرا و نظریههای «ابواسحاق الکندی»، «فارابی»، «ابنسینا»، «ابوحامد غزالی»، «محمدنورالله الچشتی»، «فرصتالدوله شیرازی»، «عبدالرحمن جامی»، «کمالالدین بنایی»، «نجمالدین کوکبی»، «قطبالدین عبادی»، «ابوالمفاخر باخرزی»، «درویشعلی» و دهها موسیقیشناس دیگر که درباره مقامهای موسیقی اظهار نظر کرده یا مطلبی نوشتهاند، تحلیل و بررسی و با همدیگر مقایسه شده است.
عزتي افزود: همچنین در فصل جداگانهای با استناد به رسالههای اهل تصوف به جنبههای عرفانی موسیقی شش مقام پرداخته شده است.
وي توضيح داد: کتاب «تاریخ و نظریه شش مقام» از الفبای سیریلیک به الفبای فارسی برگردانده شده. اين كتاب از سوي موسسه ترجمه، تالیف و نشر آثار هنری(متن) منتشر و در دسترس علاقهمندان و خوانندگان ایرانی قرار خواهد گرفت.
همچنين عزتي دو كتاب «تحليل مينياتور ايراني» و «هنر تاریخی پنجکنت» را براي چاپ به موسسه متن سپرده است.
نظر شما