دوشنبه ۳ تیر ۱۳۹۲ - ۰۸:۰۰
مهدویت موضوعی همگانی و جهان‌شمول است

حیدر مظفری، مولف کتاب‌های حوزه دین گفت: در همه ادیان و گرایش‌های مذهبی دنیا اعتقاد به فردی که جهان به واسطه او به سعادت می‌رسد وجود دارد. از این فرد در دین اسلام به عنوان نجات‌بخش و در سایر ادیان به عنوان منجی یاد می‌شود. در حقیقت، اصل مهدویت یک موضوع همگانی و جهان‌شمول است._

حیدر مظفری، مولف کتاب‌های پیامبر(ص) از ولادت تا بعثت و پژوهش و تحقیق نو در سیره نبی‌اعظم(ص) در گفت‌وگو با خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا) افزود: اصل مهدویت یک موضوع همگانی است اما در مصداق مهدویت، منجی برای پیروان مذاهب و ادیان به شیوه‌های مختلفی معرفی شده است. این مصداق‌شناسی اختلاف و نزاع را میان ادیان به دنبال دارد. در دین مسیحیت، عیسی بن مریم مصداق منجی و در سایر ادیان، سوشیانت معرفی شده است.

وی ادامه داد: در مذاهب اسلام در مصداق و تعیین این منجی و موعود الهی اختلاف عجیبی وجود دارد و در مذهب اهل سنت مصداق حضرت مهدی(عج) احاله به مجهول است، به این معنا که امام مهدی(عج) منجی است و در پایان دنیا دین اسلام را به جهانیان معرفی می‌کند اما در مذهب شیعه دوازده امامی مصداق مهدویت، یک حرف مشخص دارد که قائم آل‌محمد(ص) از فرزندان امیرالمومنین(ع) و فاطمه(س) با سلسله نسب معرفی شده است.

مولف کتاب‌های حوزه دین درباره محتوای کتاب جریان‌شناختی مهدویت در فرقه‌های شیعی اظهار کرد: موضوع تعیین مصداق مهدی(عج) در درون شیعه مورد غفلت قرار گرفته و سبب به وجود آمدن انشعاب‌های مذهبی شیعه در طول تاریخ شده است. من در این نوشتار به انگیزه‌ها و نیت‌هایی که در این انشعاب‌های شیعی موثر بوده است پرداخته‌ام. در انشعاب‌های مذهب شیعه انگیزه‌های مهم و مختلفی وجود داشته، زیرا جریان مهدویت همواره در طول تاریخ روندی تاثیرگذار و مهم به شمار می‌آمده است و عوامل حکومتی و ضدشیعی بر اساس نگرش‌های سیاسی، کژاندیشی و دسیسه از آن سوء استفاده کرده‌اند و برخی افراد هم خود را مهدی موعود خوانده‌اند!

وی در پاسخ به این سوال که «مضامین این نوشتار به چه مباحثی می‌پردازد؟» گفت: کتاب جریان‌شناختی مهدویت در فرقه‌های شیعی در هشت فصل نوشته شده است و مخاطبان در فصل نخست با جریان‌شناختی مهدویت در فرقه کسائیه آشنا می‌شوند. زمینه پیدایش فرقه کسائیه به زمان شهادت امام حسین(ع) و امامت حضرت سجاد(ع) بازمی‌گردد. در این دوره موجی در میان شیعیان ایجاد شد و در آن محمد حنفیه، فرزند حضرت علی(ع) را به عنوان امام معرفی کردند، در حالی که بر اساس پژوهش‌هایی که من انجام داده‌ام، محمد حنفیه خودش به امامت حضرت زین‌العادین(ع) واقف بود و به امامت فرزند برادرشان احترام می‌گذاشت.

مظفری افزود: همچنین مهدویت در اندیشه زیدیه، از جمله فرقه‌های شیعی که در عصر امامان باقر(ع) و صادق(ع) از بدنه مذهب شیعه جدا شد، شمایلی متفاوت دارد. پیروان این فرقه به طور کل مهدی موعود یعنی عقیده شیعه را که کائن شخصی است، از خاندان پیامبر(ص) و با شمشیری در دست قیام می‌کند، قبول ندارند و بر این ‌باورند که منجی شخصی از خودشان است مانند محمد بن قاسم.

طلبه سطح چهار حوزه با اشاره به این‌که در فصل سوم این کتاب جریان‌شناختی «مهدویت در بَن‌الحسن» بررسی می‌شود، اظهار کرد: در دوران امامت امام باقر(ع) و امام صادق(ع) به دلیل فشار نیروی اهریمنی بنی‌امیه، فرقه زید در مذهب شیعه اقداماتی کرد و نافرجام ماند. در همین هنگام محمد بن عبدالله جذب نیرو کرد تا با ادعای مهدویت میان شیعیان جایگاه یابد. این ادعا برخواسته از حدیث پیامبر اسلام(ص) بود که می‌فرمایند «مهدی موعود کسی است که هم‌نام من است و نام پدرش هم‌نام پدر من است». با وجود این‌که امام صادق(ع) در آن زمان حضور داشتند، عده‌ای از شیعیان این ادعا را پذیرفتند، زیرا گمان می‌کردند او همانی است که پیغمبر(ص) پیش‌تر خبرش را داده است. بنابراین، حرکت انحرافی بن‌الحسن در جریان مهدویت در این برهه زمانی شکل گرفت.

مولف کتاب‌های حوزه دین در پاسخ به این پرسش که «اندیشه مهدویت فرقه اسماعیلیه چگونه از بدنه مذهب شیعه جدا شد و افرادی به سوی این فرقه گرویدند؟» عنوان کرد: جریان مهدویت در اندیشه اسماعیلیه در سده دوم هجری شکل گرفت؛ به این ترتیب که افرادی بر این باور بودند که امام موسی کاظم(ع) قائم و امام پس از حضرت صادق(ع) نیست، بلکه اسماعیل فرزند امام صادق(ع) امامت را از پدرشان تحویل خواهند گرفت. اسماعیل در زمان حیات امام صادق(ع) درگذشت. وی از ویژگی‌های فردی خاصی برخوردار بود و پیروان فرقه اسماعیله بر این باور بودند که امام صادق(ع) برای حفظ آبرویش اسماعیل را در خانه یا جایی مخفی کرده است.

مولف کتاب «پیامبر(ص) از ولادت تا بعثت» درباره جریان شناخت مهدویت در فرقه واقفه هم گفت: این فرقه دارای پیامدهای سیاسی و فرهنگی با انگیزه دنیاگرایی بود که از سوی وکلا و افراد مورد اعتماد امام کاظم(ع) شکل گرفت. ارایه تفسیر غلط از احادیث شیعی و شایعه پراکنی مبتنی بر این‌که امام موسی کاظم(ع) از دنیا نرفته‌اند و ایشان همان منجی موعود است، از جمله اقدامات این وکلا بود. دو وکیل حضرت موسی بن جعفر(ع) در کوفه و یک وکیل امام هفتم شیعیان در مصر از اموال فراوان شیعیان نگه‌داری می‌کردند. پس از شهادت این امام بزرگوار آنان نتوانستند از این اموال چشم‌پوشی کنند و به امام رضا(ع) بازگردانند. بنابراین، گفتند امام موسی(ع) زنده است و ایشان همان موعود الهی است و ما این اموال را به وی باز می‌گردانیم.

وی گفت: همچنین در این اثر مدعیان مهدویت همزمان با شهادت امام حسن عسکری(ع) مورد بررسی قرار گرفته‌اند. با توجه به نویدهایی که ائمه(ع) و پیامبر(ص) از ولادت دوازدهمین امام داده بودند، حاکمان وقت مخفیانه‌ نیروهایی را در محل زندگی امام حسن عسکری(ع) مستقر کرده بودند تا با گزارش این ولادت حضرت مهدی(عج) کودک را از بین ببرند. شب نیمه شعبان سال 255 هجری قمری در منطقه سامرا در جریانی کاملا مخفیانه قائم آل محمد(ص) به دنیا آمد. این در حالی بود که به دلیل وضعیت نظامی حاکم در آن دوران، بسیاری از وجود آخرین ذخیره الهی بی‌خبر و تنها عده خاصی از این ولادت با خبر بودند. به طور دقیق شرایط اجتماعی ولادت امام مهدی(عج) مانند وضعیت اجتماعی حضرت موسی(ع) در زمان فرعون بود.

مولف کتاب‌های دینی گفت: حضرت مهدی(عج) پنج سال مخفیانه زندگی کردند و پس از شهادت امام حسن عسکری(ع) و خواندن نماز بر پیکر پدرشان، در غیبت صغری به سر بردند. در این مدت فرقه‌های مختلفی و اختلاف‌های شدیدی در مذهب شیعه شکل گرفت، به گونه‌ای که برخی جریان مهدویت را همان امام حسن عسکری(ع) می‌دانستند.

مظفری ادامه داد: جریان فرقه‌گرایی فرصت‌طلبان و مدعیان نیابت و بابیت پس از شهادت امام یازدهم(ع) به کمک بزرگان و محدثان شیعی از بین رفت اما در سده‌های اخیر جریان دیگری در این‌باره رخ داد و خیلی‌ها خود را مهدی موعود معرفی کردند و حتی نایب بر ایشان خواندند تا این‌که در جریان انحرافی بهاییت، اوج این ادعاها را می‌بینیم. موسس فرقه بهاییت ابتدا خود را نایب امام زمان(عج) معرفی کرد و سرانجام این انحراف عمیق‌تر شد و خود را قائم آل محمد(ص) معرفی کرد. پیروان این فرقه ساختگی، معتقدند عدالت را در جهان می‌گسترانند.

وی درباره آخرین فصل کتاب جریان‌شناختی مهدویت در فرقه‌های شیعی گفت: مخاطبان این اثر در آخرین فصل با ویژگی‌های مهدویت در اندیشه‌ دوازده امامی آشنا می‌شوند. در این بخش از کتاب با استناد به احادیث رسول خدا(ص) و امامان(ع) مدل واقعی و حقیقی از مهدویت در فرقه امامیه اثنی عشری به مخاطبان ارایه می‌شود. این مدل واقعی بر خلاف سایر مذاهب و ادیان که نسبت به مهدی موعود(عج) حرف و ادعای شناسنامه‌دار مشخصی ندارند، پدر و مادر مشخص‌ دارد و شناسنامه ایشان منسوب به علی(ع) و فاطمه(س) است. در حقیقت، باور شیعیان عقیده‌ای بر ستاره معدوم نیست، بلکه اعتقاد ما بر ستاره معلوم است که این ستاره روزی با خواست خداوند ظهور می‌کند و بر دنیا حکمرانی خواهد کرد.

سوم تیرماه 1392 شمسی، مصادف با نیمه شعبان سالروز ولادت امام زمان(عج) است.

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.

برگزیده

پربازدیدترین

تازه‌ها

اخبار مرتبط