سه‌شنبه ۲۴ تیر ۱۳۹۳ - ۱۰:۲۰
شفیعی: تا وراث قانونی در قید حیات‌اند باید حقوق مولف به آن‌ها برسد

یک نویسنده و طنزپرداز از جمله مخالفان تعیین محدوده زمانی (50 سال) برای دریافت حقوق مولفان متوفی، توسط وراث است. وی معتقد است تا زمانی‌که وراث قانونی در قید حیات‌اند باید این حقوق به آن‌ها برسد.

«شهرام شفیعی» در گفت‌وگو با خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا) در این باره اظهار کرد: پیش از هر بحث و گفتمانی درباره ماده 12 قانون «حمایت از حقوق مولفان، مصنفان و هنرمندان» باید به این موضوع که در زمان تصویب این قانون، فلسفه طرح و تصویب آن از سوی حقوقدانان و قانونگذاران چه بوده است توجه کنیم؛ شاید شرایط در آن زمان ایجاب می‌کرد که چنین ماده‌ای از قانون مذکور نیز به تصویب برسد.

وی در ادامه سخنانش گفت: گذشته از این مورد، باید بگویم که متاسفانه مولفان در مملکت ما به دلیل وجود یک سلسله مشکلات در حوزه نشر، حتی در زمان حیاتشان چندان از منافع مادی انتشار آثارشان برخوردار نمی‌شوند. پایین بودن شمارگان کتاب‌ها، غیرحرفه‌ای بودن نشر و مسایل صنفی از جمله این مشکلات به شمار می‌آیند.

این نویسنده عنوان کرد: همه این موارد باعث می‌شوند اغلب نویسندگان، نوشتن را به عنوان منبع اصلی درآمدشان در نظر نگیرند و با رغبت به این عرصه نپردازند.

نویسنده کتاب «آن مرد در باران رفت» افزود: حالا تصور کنید در چنین شرایطی یک سلسله قوانینی به تصویب برسد که اجازه دهند بعد از گذشت نیم‌قرن از فوت مولفان، حق انتشار آثار آن‌ها در اختیار عموم قرار بگیرد. به نظرم این موضوع منصفانه و مهم‌تر از آن، واقع‌بینانه نیست. 

شفیعی توضیح داد: البته شاید این قانون درباره آثار کلاسیک ادبیات فارسی که مدت‌های زیادی از فوت نویسندگانشان می‌گذرد، بتواند صدق کند. با این وجود اکنون نیز شاهد هستیم خانواده‌ها و وراثی که 50 سال از فوت عزیزانشان (پدیدآورندگان) می‌گذرد اما همچنان یاد و نام و آثار آن‌ها را حفظ کرده‌اند و برای انتشارشان زحمات زیادی را متقبل می‌شوند؛ به نظرم منصفانه نیست که در چنین شرایطی حق انتشار این آثار به صورت عام دربیاید.


وی اظهار کرد: پرسش من از مصوبان چنین قوانینی این است که چرا باید در محدوده فرهنگ شاهد باشیم ارقام مربوط به حقوق پدیدآورندگان متوفی که از بُعد معیشتی و مادی تفاوتی با حقوق سایر فعالیت‌ها ندارد در اختیار عام قرار بگیرند؟!

این فعال عرصه فرهنگ ادامه داد: پرسش من این است که مگر سیستم نشر ما در زمان حیات پدیدآورندگان، چقدر منافع مادی در اختیار آن‌ها قرار می‌دهد که بخواهد این منفعت ناچیز را نیز که به نوعی کمک هزینه برای گذران زندگی وراث وی است از آن‌ها سلب کند؟!

شفیعی افزود: این موضوع در حالی است که در بسیاری از کشورهای دنیا به شکل‌های مختلفی از نویسندگان حمایت می‌شود؛ به‌گونه‌ای که منافع زیادی نه تنها به پدیدآورندگان می‌رسد بلکه وراث آن‌ها نیز بهره‌مند می‌شوند.

وی یادآور شد: خوشبختانه در تقویم ما روزی با عنوان روز قلم نامگذاری شده است اما تاکنون مشاهده نشده است که در چنین روزی، اتفاق ویژه‌ و رضایت‌بخشی برای اهالی قلم در سطح ملی رُخ دهد؛ به عبارت دیگر در روز قلم فعالیتی‌ که برای اهالی قلم صورت می‌گیرد مساوی با صفر است. بدون تردید این معضل و چندین معضل دیگر در حوزه نشر کشور ما وجود دارد که بیش از هرچیز باید به رفع آن‌ها پرداخت.

این نویسنده در پاسخ به این پرسش که «برخی معتقدند ممکن است بعد از گذشت 50 سال از فوت پدیدآورنده، وراث مانع انتشار آثار آن‌ها شوند؛ در این مورد چه نظری دارید؟» گفت: این توجیه را قبول ندارم، چرا که ممکن است حین گذران این 50 سال نیز وارثانی وجود داشته باشند که بخواهند مانع از انتشار آثار پدیدآورندگان متوفی شوند.

شفیعی افزود: البته ممکن است آثاری وجود داشته باشند که به دلیل برخورداری از جنبه‌های ملی و اهمیت فراوان به جهت انتشار، یک مملکت نخواهد که فرد یا افرادی (وراث پدیدآوردندگان آثار) مانع انتشار آن‌ها شوند. در چنین شرایطی باید یک نهاد یا دفتر فرهنگی راه‌اندازی شود تا در راستای جلب رضایت وراث به منظور انتشار آثار گام بردارد.

*در این زمینه بخوانید: 
-(1)سرشار: مخالف تعیین محدوده زمانی برای حقوق وراث نویسنده هستم/اینجا را بخوانید.
-(2)کارشناس حقوق نشر: محدوده زمانی برای آثار فکری، به دلیل حمایت از جامعه است/اینجا را بخوانید.
-(3)مهدی غبرایی: حقوق آثار تا الی‌الابد باید به وراث پدیدآورنده برسد/اینجا را بخوانید.
-(4)مدیر نشر بهتاپژوهش: قانون «حقوق مولف پس از مرگ» کامل است/اینجا را بخوانید.
-(5)حسن‌بیگی: محدودیت زمانی را برای انتفاع وراث قبول ندارم/اینجا را بخوانید.
-(6)کاخی: با واگذاری حق‌التالیف نویسنده متوفی به ناشر مخالفم/ اگر ناشر زودتر از مولف فوت کند، تکلیف چیست؟/اینجا را بخوانید.
-(7)گودینی: با قانون محدودیت زمان ارث از مولف موافقم/ اگر وارث مولف ناخلف بود، چه باید کرد؟/اینجا را بخوانید.
-(8)سلیمی: پیشنهادم تشکیل سازمان غیر دولتی برای حمایت و مدیریت آثار مولفان متوفی است/اینجا را بخوانید.
-(9)کاشفی: یک حکم واحد و مطلق درباره همه آثار عادلانه نیست/اینجا را بخوانید.
-(10)نادمی: حقوق مادی آثار در نهایت باید به جامعه بازگردد/اینجا را بخوانید
-(11)شیرزادی: حق‌التالیف نباید محدودیت زمانی داشته باشد/اینجا را بخوانید. 
-(12)احمدی: وراث حق دارند درباره انتشار یا عدم انتشار آثار متوفی نظر دهند/اینجا را بخوانید.

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.

برگزیده

پربازدیدترین

تازه‌ها

اخبار مرتبط