نخستین تلاش برای تولید كتاب خاص كودكان با چنین رویکردی با تلاش‌های جبار عسگرزاده در سطح ملی آغاز شد. اما با وجود تلاش‌های انجام شده، در سطح بومی و استانی، فعالیت چندانی از سوی نویسندگان کرمانشاهی در حوزه ادبیات کودک و نوجوان دیده نمی‌شود و اگر گذرمان به کتابفروشی‌ها و کتابخانه‌های استان بیفتد خلا و کمبود این آثار به خوبی احساس می‌شود.
قصه‌های محلی هنوز به صورت مکتوب درنیامده‌اند
در یکی از همین کتابفروشیهای شهر کرمانشاه، خدیجه صمدی (مادری که به دقت کتاب‌های چاپ شده در زمینه کودک را برانداز می‌کند) به ایبنا، می‌گوید: به نظر می‌رسد دو مشکل در زمینه ادبیات کودک و نوجوان وجود دارد که می‌توان به ناآشنایی و فعالیت اندک نویسندگان کرمانشاهی و نیز گمنام بودن داستان‌ها و رمان‌های بومی اشاره کرد.
این مادر ادامه می‌دهد: قصه‌های محلی که از دیرباز توسط پدران و مادران برای ما نقل می‌شد هنوز به صورت مکتوب درنیامده و ظاهرا باز هم باید برای حفظ آن، از راه انتقال سینه به سینه استفاده کنیم.
کارهای بی کیفیت، فروشندگان را به تجارت سوق داده است
علی رحیمی‌نژاد (یکی دیگر از شهروندان کرمانشاهی) نیز، با تاکید براینکه نشر تخصصی شناخته شده‌ای در زمینه کودک و نوجوان در کرمانشاه فعالیت نمی‌کند، می‌گوید: کتاب‌های عرضه شده در حوزه کودک و نوجوان از مشکلات متعددی برخوردار هستند و بارها شاهد کار بی‌کیفیت و عدم تناسب ویژگی‌های تصویری با حافظه تخیلی کودک شده‌ایم.
او اضافه می‌کند: وجود مشکلات مالی برای ناشران بومی، انزوای نویسندگان محلی و کم آگاهی والدین و مشتریان موجب شده که بسیاری از کتاب‌فروشی‌هایی که قرار بود در عرصه کودک و نوجوان کار کنند با عرضه دیگر اقلام به تجارت در این زمینه بپردازند و در واقع از وظیفه اصلی خود باز بمانند.
محدودیت‌هایی که نوشتن برای کودک را دشوار می‌کند
فریبرز لرستانی (نویسنده کرمانشاهی) شناخته شده در عرصه کشوری است که همکاری با مجله کیهان بچه‌ها، سنجاقک، پوپک، رشد و نگارش ۸۰ عنوان اثر در زمینه کودک و نوجوان را در کارنامه دارد و موفق به اخذ رتبه نخست ملی نیز شده است.
این شاعر و نویسنده کرمانشاهی در ارزیابی‌اش از نوشتن برای کودکان در استانی مثل کرمانشاه متذکر می‌شود: در سال‌های اخیر نوشتن برای کودک و نوجوان در سطح کشوری راه خود را بازکرده اما در سطح استان این کار به صورت جدی دنبال نشده است. اگرچه در ظاهر نوشتن برای کودکان اقدام ساده‌ای است اما در عمل به گونه‌ای دیگر است چراکه واژه‌های کمی وجود دارد و نویسنده از دوران کودکی فاصله گرفته و این مسایل کار را دشوار می‌کند.
نوشتن برای کودک انجمن می‌خواهد
وی معتقد است، با همه محدودیت‌هایی که در استان وجود دارد نویسندگانی می‌توانند که در این حوزه سخت‌کوش باشند در سطح کشور فعال شوند.
وی در پاسخ به این پرسش که آیا نشر تخصصی در استان در زمینه ادبیات ودک و نوجوان فعال است نیز، می‌گوید: نشر ماهتاب غرب به چاپ سه مجموعه شعر از من اقدام کرده است ولی به دلیل مشکلات مالی و با وجود ایده‌های ناب تنها به چاپ همین تعداد در زمینه کودک بسنده کرده است. ناشران برای یافتن انگیزه به حمایت دولت و مردم نیاز دارند و از سوی دیگر در این زمینه بجث کیفیت مطرح است. کتاب‌های زیادی در کشور وجود دارد که به لحاظ استاندارد ادبی جز ادبیات کودک محسوب نمی‌شود و ناشران از بی‌سوادی خانواده استفاده کرده و افسانه‌های محلی را به شکل سطحی با نقاشی‌های کارتونی به چاپ رسانده‌اند.
جای خالی کتاب قصه‌های بومی در کرمانشاه
لرستانی ادامه داد: تاکنون ندیده‌ام که رمان کردی برای کودک در کرمانشاه نوشته شود و اگر به خاطرات کودکی خود بازگردیم نگارش بسیاری از داستان‌ها، افسانه‌ها و قصه‌های بومی برای کودکان امروزی ضرورت دارد تا کودکان کرمانشاهی با فرهنگ خود آشنا شوند.
یک نویسنده باید روان کودک را بشناسد
مهناز فتاحی (مدیرکل کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان استان کرمانشاه) که خود چندین اثر در زمینه کودک و نوجوان نیز به چاپ رسانده درباره شرایط نوستن برای کودکان می‌گوید: نوشتن برای کودک و نوجوان در مقایسه با بزرگسالان سخت‌تر و دشوارتر است چراکه نگارش در این زمینه با توجه به تغییرات نسلی و ماهیت آنان در سنین مختلف، نیازمند آشنایی با روانشناسی و روحیه آنان است. در زمینه نشر کتاب کودک و نوجوان نیز باید این موارد در تصویرگری، موضوع و محتوا با درنظر گرفتن شرایط روح و روان کودکان رعایت شود.
خلاء فعالیت تخصصی ناشران کودک در کرمانشاه
فتاحی معتقد است، برخی از ناشران کرمانشاهی لابه‌لای فعالیت خود، جایی برای کودک و نوجوان باز کرده‌اند ولی نشری تخصصی در این زمینه در کرمانشاه فعال نیست و همان ناشران فعال در حوزه بزرگسالان هستند که بخشی از کار را به کودک اختصاص داده‌اند.
وی اضافه می‌کند: در گذشته کتاب‌هایی که در حوزه کودک و نوجوان به چاپ می‌رسید خیلی کارشناسی‌شده نبود ولی در سال‌های اخیر برخی ناشران حساب جداگانه‌ای ایجاد کرده‌اند و کار به سمت تخصصی شدن پیش می‌رود و سزاوار است در استان ناشران تخصصی کار کنند و کارگروهایی داشته باشند تا کتاب‌ها چه از نظر محتوای و چه ظاهر به صورت اصولی و کارشناسی‌شده عرضه شود.
وی در پایان بر انجام تبلیغات بهتر و بیشتر برای شناساندن نویسندگان کرمانشاهی در حوزه ادبیات کودک و نوجوان تاکید کرد و گفت نباید به از کنار معضل نبود نشر تخصصی کتاب کودک در استان به سادگی عبور کرد.
نظرات