روایتهای پاندمی امکان شناخت شیوه شیوع پاندمی، پیچشهایش در مسیر مخاطرهآفرینی برای زندگی، و موقعیتها و آثارش در سطح فردی و جمعی را برای ما فراهم میکند.
این کتاب در مجموعه «جامعه ایرانی و بحران کرونا» به دبیری حسین میرزایی منتشر شده است. «روایت به مثابه زبان مکمل در پاندمی» نیز عنوان نوشتاری به قلم هادی خانیکی استاد علوم ارتباطات دانشگاه علامه طباطبایی است که در ابتدای کتاب آورده شده است. در بخشی از این مقدمه در اهمیت این اثر میخوانیم: «کتاب پاندمی، مردم و روایت» که پیش روست اثری جدید در میانه چنین اوضاعی است. این کتاب به روایت مردم و فهم آنها از پاندمی و ابعاد پیچیده آن میپردازد.... روایتی که در این گزارش به چشم میخورد میراث فهمی تاریخمند برای بازیابی نقش بینشهای مردمی و ابعاد فرهنگی، اجتماعی، سیاسی و اقتصادی در کنشگریهای علمی است. این جریان تفکر اگرچه گاه به خطا هم رفته و در جایی نیز خود به یک تلاش جدا و بدون توجه به واقعیتهای جاری بدل شده است اما در جاهایی دیگر مثل میدان همین پژوهش، توانسته است میان آزمایشگاههای علمی و میدانهای اجتماعی و حوزههای دیگری که با این دو ارتباط دارند ـ نظیر نهادهای مدنی و حاکمیتی، رسانههای مختلف و عرصههای کار و فعالیت-میدانی برای بحث و گفت و گو ایجاد کند».
کتاب از یک مقدمه و 9 فصل اصلی تشکیل شده است. «حکایتهای پاندمی»، «هشیار باش اما نترس»، «شیوع»، «ایمنی»، «آسیبپذیریها»، «جنجال رسانههای خبری؟»، «قصه چوپان دروغگو و روایتهای پسااعتماد» و «نتیجه» عناوین اصلی فصلول کتاب را تشکیل میدهند.
همانطور که از عنوان کتاب برمیآید روایت از همه گیری وجه اصلی این اثر را تشکیل میدهد. آیا میتوانیم شیوع بیماری مانند کرونا را بدون در نظر گرفتن تاریخچه سایر پاندمیها بررسی کنیم و آیا بررسی سایر پاندمیها کمکی به فهم ما از وضعیت اکنون خواهد کرد و پرسش دیگر اگر بخواهیم به این تاریخچه نگاه کنیم میتوانیم از کجا آغاز کنیم؟
نویسنده در بخشی از مقدمه خود در توضیح روند این اثر این طور توضیح میدهد:« وایتهای پاندمی در موقعیتهای اجتماعی آکنده از رسانههای مختلف یکی از مهمترین موضوعات این کتاب است.
با این حال، چگونه این طیف وسیع از پیامها که هر کدام از منبع متفاوتی منتشر میشود را به زبان راهنمای عمل تفسیر میکنید؟ شاید به این نتیجه برسید که چرخشهای پاندمی در طول زمان قابل پیشبینی نیست و گرفتار سطح بالایی از عدم اطمینان شوید. برای پیشبینی رخدادهای آینده و کارهایی که باید انجام داد شاید به بررسی روایتهایی از پاندمیهای پیشین بنشینید و بخواهید از جمله، مطالب داستانی یا نیمهواقعی نیمهداستانی ارائه شده در ادبیات، سینما، تلویزیون و غیره را مرور کنید. میگویند روایتهایی که میشنویم، میسازیم، یا در میان میگذاریم، امکان درک دنیاها، روابط، و خویشتنها را ممکن میکنند. همچنین، روایتهای پاندمی امکان شناخت شیوه شیوع پاندمی، پیچشهایش در مسیر مخاطرهآفرینی برای زندگی، و موقعیتها و آثارش در سطح فردی و جمعی را برای ما فراهم میکند.»
نویسنده با این هدف در فصلهای مختلف کتاب بعضی نمونههای روایت پاندمی در فرهنگ عمومی و شیوه اثرگذاری آنها بر پاسخ جامعه به شیوع را بررسی میکند و با افزودن این فرهنگ متنوع روایی به پاندمی، روشهای تازهای پیش روی کنشگران حوزه ارتباطات سلامت میگذارد.
این کتاب در حقیقت به بررسی گزارههای تولید شده در زبان انگلیسی پیرامون پاندمی و به طور خاص به تحلیل گزارش مردم ساکن اسکاتلند و استرالیا در سال ۲۰۰۹ تمرکز دارد. علاوه بر آن در این مسیر اشاراتی هم به دیگر بیماریهای عمومی از جمله ایدز، ابولا و زیکا میکند. بنابراین، تحلیل این اثر از طریق تمرکز بر کشورهای موسوم به حوزه شمال، به کاوش در روایتهای پاندمی است که در صورت لزوم، ارتباطهای عمومیتر را هم نشان میدهد. این کتاب روی گسترهای از گزارههای مختلف فرهنگ پاندمی و رسانشهای روایی آن کار میکند، کیفیتهای داستانی شده زندگی عمومی پاندمی را در ارتباط با روایتهای تجربه بررسی میکند. علاوه بر این یکی از موضوعات کلیدی در این اثر حضور جریانهای پنهان افسانهای در روایتهای پاندمی و اهمیت آن برای افرادی است که با پاندمی درگیر بودهاند.
کتاب «پاندمی، مردم و روایت» به قلم «مارک دیویس» و «دوینا لوهم» با ترجمه «اسماعیل یزدان پور» در 446 صفحه، شمارگان 400 نسخه و قیمت 64 هزار تومان به همت موسسه مطالعات فرهنگی و اجتماعی در اختیار علاقهمندان قرار گرفته است.
نظر شما