«ابن سینا و انسان معلق» بهعنوان بیستمین نشست از برنامههای درسگفتارهایی درباره بوعلیسینا در مرکز فرهنگی شهر کتاب برگزار میشود.
ابنسینا در پارهای از آثار خود، و از همه معروفتر در فن ششم از طبیعیات شفا که در باب نفس است، استدلالی موسوم به انسان معلق عرضه کرده است. این استدلال که برخی آن را از ابداعات ابنسینا دانستهاند و از قرار معلوم بسیار مورد علاقه و توجه او نیز بوده، در جهان لاتینزبان بسیار نفوذ و شیوع پیدا کرده و در سدههای میانه بحثهای فراوانی برانگیخته است. در سالهای اخیر نیز محققان و فیلسوفان متعددی به بررسی ابعاد این برهان (آزمایش فکری) پرداختهاند. هدف اصلی این برهان نشان دادن تجرد نفس بهواسطه فرض موقعیتی است که در آن انسانی در فضا معلق است و هیچ ورودی حسیای از اندامهای خود دریافت نمیکند. از نظر ابنسینا، صرفا با دروننگری و با توسل به مفهوم آگاهی نفس از خود، تجرد نفس نشان داده میشود.
جلسه درسگفتار مورد اشاره با سخنرانی حسین شیخ رضایی عضو هیات علمی موسسه پژوهشی حکمت و فلسفه ایران همراه است که در آن، پس از معرفی صورت برهان ابنسینا، به دو قرائت معاصر از آن اشاره میشود. در قرائت اول، دالّ اصلی در این برهان «نفس» است و ابنسینا میکوشد تجرد نفس را از راه توانایی آن در کسب آگاهی به خود نشان دهد. در قرائت دوم، دالّ اصلی در این برهان «ذات» است و ابنسینا میکوشد تجرد نفس را از راه توانایی آن در شناخت ذات خود نشان دهد.
شیخ رضایی در سخنرانی خود نشان خواهد داد قرائت اول به دور دچار است و قرائت دوم نگاه غیرتاریخی و مطلقانگار ابنسینا را به انسان و قوای شناختی او نشان میدهد که در پرتو رویکردهای تاریخنگر و فرهنگمحور معاصر چندان قابلدفاع نمینماید.
ایننشست روز چهارشنبه ۲۲ تیر از ساعت ۱۱ در مرکز فرهنگی شهر کتاب برگزار و بهصورت زنده از اینستاگرام اینمرکز بهنشانی ketabofarhang، تلگرام bookcitycc و صفحه این مرکز در پایگاه اینترنتی آپارات پخش میشود.
نظر شما