یکشنبه ۷ شهریور ۱۴۰۰ - ۱۲:۳۲
شاهین: در ایران مطالعات «امر خیر» مورد غفلت جدی قرار گرفته است

محمدعلی شاهین، پژوهشگر تاریخ «خمینی شهر» با اشاره به بی‌توجهی نسبت به مطالعات پیدایش خیریه‌ها و امر خیر در کشور و عدم توجه به جمع‌آوری اسناد تاریخی، بیان کرد: این بی‏‌توجهی تنها در بین مردم معمولی نیست و مسئولان و حتی بخشی از نویسندگان هم کم و بیش به اهمیت جمع‏‌آوری اسناد واقف نیستند.

به گزارش خبرنگار خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) در اصفهان، جدیدترین کتاب روزنامه‌نگار و پژوهشگر تاریخ محلی اهل خمینی شهر اصفهان، با عنوان «سرزمین مهر» منتشر شد. این کتاب از سلسه کتاب‌های «تاریخ محلی» است که تاریخ ماربین و دلایل تاسیس خیریه‌های ماربین و اثرات آن را مورد توجه قرار داده است.

«محمدعلی شاهین»، روزنامه‌نگار، پژوهشگر تاریخ محلی و نویسنده این کتاب به خبرنگار ایبنا گفت: مطالعات امور خیر، امروز به دانشی میان‌رشته‌ای تبدیل شده است که بزرگترین دانشگاه‌های دنیا روی آن کار می‌کنند و بر آن به عنوان یکی از عناصر تعیین‌کننده آینده حساب باز می‌کنند. متأسفانه در کشور ما به جز مسئله وقف که ساختاری با قدمت هزارساله دارد و دو مرکز پژوهشی هم در کشور دارد، مطالعات امر خیر مورد غفلت جدی قرار گرفته است. تاریخچه امر خیر در ایران به واسطه روحیه جمعی ایرانیان و رویکردهای شیعی که ما در فعالیت‌های خیرخواهانه داشته‌ایم، قطعاً از عثمانی بیشتر است لذا محققان باید دست به کار شوند و این تاریخچه باشکوه را مستند، مدون و مکتوب کنند.

وی ادامه داد: مطالعات امر خیر به شکل نوین، دو یا سه دهه است که در دنیا مطرح شده است. چند دهه‌ای است که نگاه به پدیده فعالیت‌های خیرخواهانه و داوطلبانه در دنیا تغییری مبنایی داشته است، در گذشته بیشتر فعالیت‌های خیر، به شکل فردی انجام می‌شد و افراد بنا بر احساس مسئولیت شخصی به همنوع خود کمک‌ می‌کردند، به مرور حضور سازمان‌های مردم‌نهاد برای رفع معضلات اجتماعی و انجام کارهای خیر جدی‌تر شد تا آنجا که برخی صاحب‌نظران گفته‌اند قرن اخیر را باید قرن سازمان‌های مردم‌نهاد و اجتماعی تلقی کرد.

شاهین با اشاره به نگرش اقتصادی به این امر بیان کرد: در حوزه اقتصاد در کنار اقتصاد بخش دولتی و خصوصی، اقتصاد سومی به نام اقتصاد امور نیکوکاری شکل گرفته است، شرکت مایکروسافت، بزرگترین بنگاه اقتصادی دنیا، بخش عمده سهام خود، معادل ۷۰ میلیارد دلار را از این شرکت، خارج و به یک سازمان خیریه تبدیل کرد. بسیاری از مجموعه‌های اقتصادی دنیا، وقف هستند و سود و منفعت به شخص نمی‌رسد بلکه به نفع فعالیت‌های اجتماعی مصرف می‌شود.

او ادامه داد: در حوزه مسائل سیاسی، بسیاری از خیریه‌های دنیا به پشتوانه قدرتی که در حل مسائل اجتماعی دارند به مسائل سیاسی نیز ورود می‌کنند و بر سیاست‌های کلان کشورها تأثیر می‌گذارند، در همین کشورهای پیرامون خودمان، مؤسسه خیریه‌ای به نام سوروس فعال شد و انقلاب‌های رنگین را جهت‌دهی کرد، در حوزه مسائل فرهنگی هم می‌بینید که بزرگترین پرچم‌داران فرهنگ مثل کلیسای مسیحی‌ها و مساجد مسلمانان، به شکل مردمی و در قالبی شبیه به خیریه اداره می‌شود.
 

یادآوری می‌شود، در کتاب سرزمین مهر تاریخچه و پیشینه و شکل فعالیت تمامی خیریه‌های منطقه ماربین معرفی می‌شود. محمد علی شاهین در سال‌های اخیر به صورت انفرادی در حال جمع ‏آوری تاریخ شفاهی و اسناد مکتوب دیار ماربین است که سلسله کتابهای متعددی درباره آن منتشر کرده است.

در ادامه، نویسنده «نام‌ها و نشانه‌ها» در باب پژوهش‌های جغرافیا محور و ارزشمندی اسناد تاریخی می‌گوید: سندهایی مکتوب مانند عقدنامه ‏ها، صلح نامه ‏ها، نامه‏‌های اداری‏، قباله نامچه‏‌ها، احکام، گزارش‏های مسئولین انتظامی و امنیتی و دیگر مقامات و حتی نامه نگاری‏های خانوادگی گذشته از ارزش ادبی و زیبایی شناسی شکل و خط، به مثابه منابع با ارزش تاریخی، توسط محققان، پژوهشگران و دانشجویان تاریخ به عنوان منابع بکر تاریخی استفاده می‎شودو در خصوص اهمیت این منابع در میان اهل فن هیچ شبهه و ابهامی وجود ندارد.اما با این همه نسبت به جمع‏ آوری آن‌ها به ویژه در شهرستان‌ها و با موضوع تاریخ محلی بی‏‌توجهی می‌‏شود.

شاهین با بیان اینکه اصلی ترین دلیل این بی مهری نداشتن شناخت و معرفت نسبت به جایگاه و اهمیت اسناد است ادامه داد: اگر شهروندان، بدانند سند چیست و چه اندازه ارزش دارد، آنگاه اهمیت زیادی برای حفظ اسناد قایل شده و دیگر شاهد این نخواهیم بود که خاندان‏‌ها پس از درگذشت بزرگ خاندان، تمام یا بخشی از اوراق را به عنوان کاغذ پاره و باطله، دور بریزند اوراقی که، چه بسا برای یک کشور، یا منطقه، در حکم منبع تاریخی مهمی باشند.البته این بی‏ توجهی تنها در بین مردم معمولی نیست و کارکنان دولت، مدیران، نامیان و نویسندگان رشته‏‌های مختلف غیر تاریخ هم کم و بیش به اهمیت جمع‏ آوری اسناد واقف نیستند. به نظر می‌رسد ریشه این رفتار تصور غلط از تاریخ و حکومتی بودن آن و بی اهمیت بودن نقش شهرها و جوامع کوچکتر در آن است.

شاهین با اشاره به کتاب «زبان اسناد» تصریح کرد: با توجه به مسائل مطرح شده و به اتکا به پیشینه کهن شهرستان خمینی‏ شهر با مجموعه ‏ای از اسناد در دسترس موزه اسناد شهرستان در خانه مجیر در بهمن سال 1398 افتتاح شد. ظرف مدت 10 ماهی که اسناد موزه مذکور آماده سازی می‏گردید هم زمان پایه تدوین کتاب اسناد منطقه در دو جلد ریخته واکنون جلد اول آن به مدد الهی در دسترس می‌باشد تا به این طریق اسنادی ثبت و فهرستی از آن‌ها، آن هم با تقسیم بندی موضوعی و فهرست الفبایی تهیه شده باشدو به سهم خود امکانی برای اطلاع شهروندان و پژوهشگران حال وآینده فراهم کرده باشم.
 
یاد آوری می‌شود، پیش از این کتاب «راویان ماربین» در سه جلد منتشر شد و این نویسنده کتاب‌های «نام‌ها و نشانه ‏ها»، «چهل پسینه»، «هزار سال خمینی ‏شهر» و زبان اسناد را منتشر کرده است.

برچسب‌ها

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.

برگزیده

پربازدیدترین

تازه‌ها