حسن انوری، چهره ماندگار ادبیات در نشست «زبان فارسی و ایران زمین» با طرح این پرسش که شما یک لحظه فکر کنیداگر زبان فارسی وجود نداشت چه اتفاقی میافتاد؟ عنوان کرد که زبان فارسی به همه اقوام درون ایران هویت واحدی بخشیده است.
انوری اضافه کرد: زبان ملی اقوام ایرانی فارسی است. شما یک لحظه فکر کنید که اگر زبان فارسی وجود نداشت چه اتفاقی میافتاد؟ بنابراین زبان فارسی به همه اقوام درون ایران هویت واحدی بخشیده است. دومین ویژگی این زبان فاخر، سرشار بودن از آثار و شاهکارهای ادبی و هنری است که بین زبانهای دیگر جهان جزو معدود زبانهاست. یک پژوهشگر اروپایی میگوید «شاهنامه در کنار ایلیاد هومر و کمدی الهی دانته و مجموعههای شکسپیر قرار میگیرد» وی به درستی مدعی میشود و این چهار اثر یادگار نبوغ بشری است.
وی با اشاره به اینکه فارسی منحصر به ایران نیست بلکه یک زبان جهانی است، توضیح داد: مثنوی معنوی که بزرگترین اثر عرفانی نوع بشر است به زبان فارسی سروده شده و در چه زبانهایی شما میتوانید چنین آثار بزرگی مثل گلستان و بوستان سعدی و غزلیات حافظ را بیابید؟ من سالها پیش در یک کنگرهای ادعا کردم که در مجله بخارا هم به چاپ رسید و آن، این بود که کلمه ایران در شاهنامه 840 بار تکرار شده ولی همه به یک معنا و مصداق نیست. بعضی اوقات اشاره به مقر پادشاه و پایتخت دارد،گاهی منظور از کلمه ایران حوزه حکومت سلسله ساسانی است و آنچه که از نظر خودم بسیار مهم است این است که واژه ایران در شاهنامه به معنای حیطه معنایی به کار رفته است. وقتی رستم در جوانی میخواهد اسبی برای خودش انتخاب کند به گلهای میرود و به هر کرهای که میرسد دستی بر پشت آن میگذارد اما همه کرهها به جز رخش به او پشت میکنند بنابراین رستم به چوپان میگوید اسب چه قیمتی دارد؟ آنجاست که چوپان اشاره به ابیاتی میکند که یک مصرعش این است «مر او را بر و بوم ایران بهاست». اینجا اشاره به حیطه معنایی است که شامل بسیاری از پدیدهها میشود.
انوری افزود: فردوسی شاهنامه را در قرن چهارم سروده و در آن زمان ایرانی با مختصات کنونی وجود نداشته است. خلفای عباسی از یک طرف و محمود غزنوی از سوی دیگر ایران را گرفته بودند. به قول احمدعلی رجایی شاهنامه فریاد رعدآسایی در ظلمات و خفقان یعنی در زمان خفقان حکومت عباسیان و غزنویان است. ایران در آن زمان به مجموعهای از فرهنگها آداب و رسوم و حکومت اشاره دارد.
چهره ماندگار ادبیات درباره آثار در دست چاپش گفت: چهار کتاب در دست چاپ دارم که بیشتر آنها تجدید چاپ است. کتاب اول اصطلاحات دیوانی در دوره غزنوی و ساسانی است که رساله دکترای من بوده و دیگری سه جلد آیین نگارش است که پنجاه سال پیش آن را برای مدارس نوشتهام. سوم نیز شرح حال خودنویسم است که در تبریز چاپ شده و «اراده، پشتکار و عشق» نام دارد. چهارم نیز «معنی زندگی» است که مجموعه ده مقاله را شامل میشود.
این پژوهشگر عنوان کرد: ملت ایران باید بیدار شود، باید تا میتوانیم کار کنیم و از تعارفها بکاهیم؛ زیرا پشت تعارفها عملی وجود ندارد. تا میتوانیم باید انسان ایرانی را از عملگرایی پر کنیم.
سیوچهارمین نمایشگاه بینالمللی تخصصی کتاب تهران با شعار «آینده خواندنی است» از ۲۰ تا۳۰ اردیبهشت ماه در مصلای امام خمینی(ره) و همزمان به صورت مجازی در ketab.ir برگزار میشود.
نظر شما