به گزارش خبرنگار خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) در قم، حجت‌الاسلام علی‌اکبر رشاد در مراسم رونمایی از موسوعه «التفسیر الأثری الجامع» که به مناسبت هفدهمین سالگرد ارتحال آیت‌الله محمدهادی معرفت در پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی قم برگزار شد، بیان کرد: کتاب علوم قرآن و التمهید آیت‌الله معرفت دو اثر گرانقدر ایشان است که آبرویی برای شیعه شده است.
رئیس شورای حوزه علمیه تهران افزود: آیت‌الله معرفت علاوه بر آثار علمی و آثار فکری، شاگردان بسیاری دارد که در جای خود بسیار قابل توجه است.
وی افزود:: در حوزه مبانی اسلامی اقدامات بسیار خوبی از سوی آیت الله معرفت انجام شده است.
رئیس پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی گفت: در نگارش موسوعه «التفسیرالأثری الجامع» حجت الاسلام رستم نژاد زحمات بسیاری برای این اثر کشیده است و حجت‌الاسلام عبدالکریم بهجت پور هم اقدامات موثر و فراوانی در این راستا انجام دادند که جای بسیار تشکر و تقدیر است.
رشاد بیان کرد: موسوعه «التفسیر الأثری الجامع» اثری است که تا به حال تقریباً یک سوم آن به پایان رسیده است و امیدواریم ادامه این تفسیر با جدیت کامل ادامه پیدا کند و تکمیل شود.
رئیس پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی گفت: ما نقض اساسی که در مسائل قرآنی داریم این است که مشخصاً دستگاه تخصصی قرآنی وجود ندارد که لازم است در این زمینه اقدامات لازم انجام گیرد تا نواقص موجود برطرف شود.
رشاد با اشاره به کمبود فعالیت‌های علمی با روش کار تطبیقی و مقایسه‌ای، گفت: کتاب التفسیر الاثری الجامع آیت‌الله معرفت از جمله آثاری است که به صورت تطبیقی و مقایسه ای نگاشته شده است که در جای خود بسیار قابل توجه است.
وی در پایان خاطرنشان کرد: حوزه های علمیه و طلاب پژوهشگر به فعالیت‌های تقریبی بیش از پیش پرداخته و توجه کنند تا به این نیاز مهم و ضروری که امروزه وجود دارد، پاسخ لازم داده شود.
همچنین در ادامه مراسم حجت‌الاسلام عبدالکریم بهجت‌پور عضو هیئت علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی و رئیس مؤسسه تمهید بیان کرد: تفسیر الاثر الجامع فعالیتی است که آیت‌الله معرفت از سال ۱۳۷۸ شروع کردند.
وی افزود: ایشان برای نگارش تفسیر قرآن‌کریم از سال‌ها قبل اقدام کرده بودند و تمهید هم مقدمه آن بود که تبدیل به ۱۰ جلد کتاب علوم قرآنی شد و امروز شیعه به آن افتخار و در کنار الاتقان سیوطی و تفسیر زرکشی آن را به جهان اسلام عرضه می‌کند.
رئیس موسسه تمهید ادامه داد: ایشان می‌فرمودند من قصد ورود به مباحث علوم قرآنی را نداشتم ولی جاذبه، نیاز و ضرورت، کار را به جایی رساند که ۱۰ جلد مطلب نوشته شد.
وی ادامه داد: آیت الله معرفت از سال ۱۳۷۸ کار تفسیر را شروع و ۳۰ نفر از فضلا را دعوت و ۷۰ هزار فیش آماده شد. آن مجموعه به دستور ایشان روایات ۳ قرن را براساس نظامی که خودشان تعیین کرده بودند از پیامبر (ص) تا تابعین تابعین وجود داشت را گردآوری و این مجموعه را با اضافاتی از مفسران تاریخ اسلام در بیان اقوال تکمیل کردند.
عضو هیئت علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی با اشاره به تفسیر آیت‌الله معرفت، گفت: ایشان از ابتدا تا انتهای سوره بقره را در دوره حیاتشان نگاشتند البته چاپ این بخش در دوران بعد از ارتحال ایشان انجام شد ولی اصل کار یعنی فیش‌برداری انجام شده بود؛ بعد از وفات ایشان مؤسسه تمهید و بیت ایشان عزم را جزم کردند تا تفسیر را با همان سبک و سیاق ادامه دهند.
کلام معصومان را در روایات تفسیری در اختیار جهان اسلام قرار دهیم
حجت‌الاسلام مهدی رستم‌نژاد گفت: با همراهی تعدادی از اساتید و متخصصان حوزه قرآن به مدت ۵ سال روایات اهل سنت و شیعه را جمع کردیم و این روایات عمدتاً در آثار شیعه از روایات نورالثقلین و از اهل سنت از کتاب الدرالمنثور جمع‌آوری شد.
استاد حوزه علمیه قم افزود: هدف نهایی ما از تولید این اثر ارزشمند آن بود که در یک مجموعه بتوانیم محاسن کلام معصومان را در روایات تفسیری در اختیار جهان اسلام قرار دهیم.
وی ادامه داد: باید روایات جمع‌آوری شده در ترازوی مقایسه قرار می‌گرفت و میزان افتراق و اشتراک آنها شناسایی و امکان عرضه هر دو دسته روایات هم به آیات فراهم می‌شد و داوری و قضاوت هم در مورد روایات شیعه و سنی به صورت عادلانه انجام می‌گرفت.
حجت‌الاسلام رستم‌نژاد در ادامه افزود: بعد از تجمیع این دو دسته روایات متوجه شدیم وجوه اشتراک زیاد است، ولی تمایزات هم فراوان است. از جمله این تمایزات آن است که روایات تفسیری شیعه در مقایسه با اهل سنت خیلی کمتر است.
استاد حوزه علمیه قم گفت: در روایات شیعه، کلام منتهی به معصوم روایت تلقی می‌شود ولی در اهل‌سنت این‌طور نیست و منقولات تفسیری کسانی چون ابن عباس و ابن مسعود و حتی قتاده و حسن بصری روایت تلقی می‌شود و این تفاوتی جدی است، زیرا معصومین عالم به غیب و مرادات الهی هستند ولی مابقی مفسران عالم به غیب و مرادات الهی از آیات نیستند.
معاون آموزش حوزه های علمیه کشور افزود: تمایز دیگر این است که منقولات تفسیری صحابه و تابعین، وحدت رویه روشنی ندارند، در حالی که روایات اهل‌بیت (ع) روشمند است، لذا علامه طباطبایی فرموده است که من تفسیر قرآن به قرآن را از اهل‌بیت (ع) گرفته‌ام.
نظر شما