سرویس استان‌های خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) – فاطمه عبادزاده: برای یک علاقه‌مند به کتاب که صمیمی‌ترین دوستش کتاب است فرقی ندارد یک صبح برفی یا بارانی باشد یا بعدازظهر گرم تابستان، به هر حال او خود را به هر طریقی که شده به قفسه های کتابفروشی می رساند، حال چه بهتر این کتابفروشی کافه ای هم در کنارش داشته باشد.
تعریف معمول کافه کتاب‌ها چنین است: مکانی فرهنگی که ترکیبی است از کافه و کتابخانه، در کافه کتاب‌ها می‌شود ساعت ها مطالعه کرد و با افراد اهل کتاب حتی نویسندگان و مترجمان به بحث و تبادل پرداخت.
اما اگر من بخواهم کافه کتاب‌ها را معرفی کنم اینگونه می‌گویم: فضایی که همه چیزش جذاب و آرام بخش است. از بوی قهوه تلخ تا بوی کتاب های تازه چاپ شده، کافه کتاب‌ها برای عاشقان کتاب و طعم تلخ قهوه یک بهشت کوچک است.
در تبریز از دیرباز اکثریت کافه ها محل مخصوص برای اصناف گوناگون بوده؛ برای مثال کافه هایی بود که اکثر مداحان آنجا جمع می‌شدند و حتی تبادل نظر می کردند. یا کافه های مخصوص اهالی موسیقی که این قضیه باعث افزایش اطلاعات افراد این صنف می شد و هم دسترسی مردم را به آنها راحت تر می کرد.
تا چندی قبل، کافه ها جایی برای کتاب و کتابفروشی ها هم جایی برای نشستن و تورق کتاب و نوشیدن یک فنجان چای نداشتند. اما امروزه با پدیده تقریباً نو ظهوری به نام کافه کتاب ها در تبریز برخورد می کنیم که در زمان کم پیدایش خود توانسته سرانه مطالعه این شهر و ترغیب جوانان به مطالعه را افزایش دهد.
در خیابان امام نرسیده به چهارراه شریعتی از شلوغی ها که رد شوی، کنار سینما قدس به کافه کتاب کتاب شهر میرسی.
از ورودی که وارد میشوی فضای نورانی و بشاش تو را به وجد می‌آورد.
در سمت چپ یک پیشخوان با راهرویی کوچک قرار دارد و روبه‌رو تورا به سمت قفسه های کتاب پیش می برد.
حمید عابدینی مدیر کافه کتاب شهر، از شروع فعالیتش چنین می‌گوید: من یک کارمند بودم و اولین بار به عنوان شغل دوم یک کافه زدم… محیط کافه انقدر برایم جالب بود که از کارم استعفا دادم و بخاطر علاقه ام به کتاب در کنار کافه چند قفسه کتاب هم به مجموعه اضافه کردیم و کم کم کافه کتاب ما پا گرفت.
او با اشاره به علاقمندی نسل جوان و استقبال از کافه کتاب ها هقیده دارد: تولید چنین مکان هایی می تواند کافه ها را از یک محیط وقت تلف کنی به فضایی آرام برای مطالعه و تبادلات فرهنگی تبدیل کند.
از چهارراه آبرسان حدوداً صد قدم که پایینتر می آیی در سمت چپ خودت کافه کتاب «کاف» را خواهی دید، کافه کتاب دو طبقه که طبقه اول آن پر است از قفسه های کتاب و لوازم تحریر، از بین آنها که رد شوی راه پله ای مارپیچ تورا به طبقه دوم خواهد رساند.
کافه ای دنج با دکوری دلنشین را میبینی.میزهایی که اکثراً مخاطبین خاصی دارند و هر روز در حد نیم ساعت هم که باشد به آن سر میزنند.
کافه کتاب «کاف» به مدیریت جواد شمع سوزان از قدیمی ترین کافه کتاب های تبریز به شمار می رود و تنها بازمانده دربین سایر کافه کتاب های قدیمی است. او فعالیت خود را از سال ۹۳ آغاز کرده و فقط در زمان کرونا مدتی تعطیل بود.
جلال شمع سوزان مدیر این کافه و از فعالان قدیمی حوزه کتاب و نشر تبریز، می گوید: کافه کتاب ها واهه ای برای از نفس افتادگان است… جایی که انسان ها بعد از خستگی شرایط زندگی به آن پناه می‌آورند تا مجالی برای نفس کشیدن و تجدید قوا داشته باشند.
شمع سوزان از اولین جرقه شروع علاقه اش به کافه کتاب داری این چنین می گوید: من وقتی نوجوان بودم برای اولین بار خبر چاپ کتاب یارعلی پورمقدم در کافه کتاب گردون عباس معروف به نام کافه شوکا منتشر شد، که آنجا کتاب های آن دسته از جوانانی که کتابفروشی ها قبول نمی کردند بفروشند آنجا جمع می‌کردند تا خودشان و کتاب‌هایشان را به مخاطب معرفی کنند.
شمع سوزان ادامه می دهد: من در سن نوجوانی که اولین بار توانستم به کافه شوکا بروم و آنجا به تشویق یارعلی پور برای افراد حاضر داستان خواندم… کاری که در تبریز انجام نمی گرفت.
وی کمی روی صندلی جابه‌جا می شود و می‌گوید: البته در تبریز جلسات هنری برگزار می شد ولی این جلسات فقط، جلسات شعر یحی شیدا در زیرزمین کتابخانه تربیت بود و پاتوقی برای کتابخوانی نداشت.
جلال شمع سوزان عینکش را جابجا می کند و ادامه می دهد: کم کم بعد از پا گرفتن کافه کتابمان رویدادهای کوچکی که امکان برگزاری آنها در خانه هنرمندان نبود را در آنجا برگزار کردم.و این روند از شروع به فعالیتم با من همراه بوده است.
او در تکمیل صحبت هایش می گوید، کافه کتاب ما مکانی آرام و دنج برای مخاطب است و ما در اینجا مانند یک خانواده هستیم، چون اکثر مخاطبان ما افراد ثابتی هستند که گاهی برای مطالعه، نوشتن، یا حتی خلوتی کوتاه به اینجا پناه می آورند.
او از میزان صمیمیت خود با مخاطبان کافه کتابش این چنین می‌گوید: من روزانه ۲ الی ۳ ساعت فقط صرف گفت‌وگو، تبادل نظر و دریافت انتقاد و پیشنهاد از آنها می کنم. چون کافه ما خانه دوم همه آنهاست در بهتر شدن شرایط حتماً از نظر آنها هم استفاده میکنیم.
به چهار راه باغشمال که میرسی به سمت میدان ساعت که راهت بیفتد در نگاه اول در نبش چهار راه خانه‌ای قدیمی نظرت را جلب می کند که طبقه پایین آن میزبان کافه کتاب «هنگام» شده است.
از در ورودی که وارد می شوی سالن کوچکی با قفسه های پر روبرویت مواجه می شوی. چند قدمی که جلوتر بروی سمت راستت دری کوچک برای ورود به کافه وجود دارد.
هفت میز وسط سالن وجود دارد و قفسه کتاب ها در چهار گوشه سالن ها جا خوش کرده اند و آخر سالن کافی بار کافه هنگام قرار گرفته است.
کافه هنگام علی رغم اینکه تازه افتتاح شده است ولی مخاطبین خود را زود پیدا کرده و در هر لحظه که به آنجا سر بزنی علاقه مندان به کتاب و کافه را آنجا خواهی یافت.
امیررضا فرامرزی از مدیران کافه کتاب هنگام که به تازگی در تبریز شروع به فعالیت کرده از شرایط کافه کتاب اینگونه می گوید: کافه کتاب ها مکانی دنج و آرام برای اهل کتاب هستند و شما کمتر خواننده کتابی را می توانید پیدا کنید که کنار کتاب خواندن چای یا قهوه نداشته باشد.
وی ادامه می‌دهد: بخاطر همین اغلب اهل کتاب ها برای آرامش در بین هیاهوی زندگی فرصتی اگر گیربیاورند به کافه کتاب ما سر می زنند.
فرامرزی در مورد نحوه پذیرایی از مخاطبان کافه کتاب می گوید روی هر کدام از میزهای ما رندوم نام یک نویسنده معاصر گذاشته شده، حتی اگر مخاطب ما صرفاً برای قهوه خوردن هم بیاییند ما برای آنها از گزیده کتاب های نویسنده می‌آوریم و پیشنهاد می دهیم. اینکار کم کم مخاطبینی که علاقه کمی به کتاب دارند هم جذب کتاب می شوند.
وی در ادامه صحبت هایش نیز به این مورد اشاره می کند و می‌گوید: کافه کتاب ها یک فرق اساسی با سایر کافه ها دارد، آن هم این است که مخاطب باید در فضای آرام و دنج بتواند مطالعه کند، که این امکان در سایر کافه ها نیست.
او به خوانش کتاب بدون خرید در این کافه کتاب ها هم اشاره می کند و می افزاید: گاهی مخاطب فقط دلش میخواهد بخشی از یک کتاب را بخواند.بدون خریدن آن، و کافه کتاب ما این شرایط را برای مخاطب فراهم کرده است.
فرامرزی از برگزاری نشست ها و دورهمی های مختلف در کافه کتابشان خبر داده و خاطرنشان می کند: برگزاری هیچ نشستی در کافه ما هزینه‌ای ندارد و کاملاً رزرو میز ها رایگان انجام می شود.
تب کافه کتاب به حدی بالا گرفته که شهرداری تبریز نیز نخستین کافه کتاب خود را در منطقه ۹ افتتاح کرده است.
این مجموعه با دو هزار جلد کتاب در داخل ساختمان اداری راه اندازی شده و هدف از آن مطالعه پرسنل در مواقع خستگی و یا زمان خالی و استفاده شهروندان عنوان شده است.
برگزاری جلسات اداری، برگزاری محافل مختلف کارگاهی و آموزشی و برپایی محافل مختلف کتابخوانی از دیگر اهداف ایجاد این کافه کتاب خواهد بود.
به اعتقاد نسل جوان، کافه کتاب‌ها یکی از محیط های جذاب برای افزایش علاقه و فرهنگ سازی برای کتاب و کتابخوانی است که می‌تواند مردم را با کتاب خواندن آشتی دهد.
کافه کتاب‌ها را شاید بتوان به عنوان پاتوق مناسبی برای جوانان اهل هنر و کتاب دانست، مکانی دنج و آرام که می‌توان ساعت‌ها با آرامش به خواندن کتاب یا گفت‌وگو با اهالی هنر پرداخت.
نظر شما