محمد زرویی نصرآباد در گفت‌وگو با خبرنگار خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)؛ در پاسخ به این سوال که «به نظر شما چرا برخی از آثار هنری مانند فیلم‌ها و آثار تجسمی ماندگار نمی‌شوند»، مطرح کرد: استنباط من این است که هنرها، به‌ویژه سینما و هنرهای تجسمی، بیشتر حال و هوا می‌سازند. یعنی در یک مقطع خاص، موجی از احساسات و هیجان را به وجود می‌آورند و تأثیر می‌گذارند. اما این تأثیرات ممکن است بعد از مدتی فراموش شوند.

وی ادامه داد: برخلاف این نوع آثار، برخی آثار مانند آثار امام خمینی (ره) تاریخ‌سازند و برای همیشه در حافظه‌ها می‌مانند. به بیان دیگر، اگر تاریخ هنر را بررسی کنیم، خواهیم دید که برخی از مجسمه‌ها، نقاشی‌ها و دیگر آثار ماندگار، نه‌تنها به دلیل زیبایی‌شناسی بلکه به دلیل ارتباطشان با رویدادهای تاریخی مهم، همواره در یادها باقی می‌مانند.

او افزود: وقتی به تاریخ و فرهنگ جوامع نگاه می‌کنیم، می‌بینیم که برخی آثار هنری ماندگار شده‌اند و می‌توانند به‌طور دقیق دوره‌های مختلف تاریخی را بازتاب دهند. مثلاً، در برخی نقاشی‌های قدیمی، مرگ شخصیت‌های تاریخی و علت آن‌ها به تصویر کشیده شده است. به همین دلیل، هنرهای تجسمی می‌توانند جزئیات تاریخی را به شکلی دقیق‌تر و واضح‌تر به ما نشان دهند.

زرویی خاطرنشان کرد: حال اگر پرسش این است که چرا برخی آثار تجسمی ماندگار نمی‌شوند، باید بگویم که نمی‌توان الان درباره ماندگاری آثار قضاوت دقیقی داشت. آثار هنری در طول زمان و با مرور تاریخ به بخش‌های ماندگار تبدیل می‌شوند. امروزه به دلیل سرعت بالای فضای مجازی، بسیاری از آثار حتی فرصتی برای دیده‌شدن پیدا نمی‌کنند. رسانه‌ها به‌قدری سریع هستند که مردم دیگر فرصت کافی برای مشاهده و تأمل بر روی آثار هنری ندارند. برای رساندن یک پیام یا خبر به گوش مخاطب باید تلاش زیادی کرد.

او تصریح کرد: در دنیای امروز، تعداد رویدادها و اتفاقات آن‌قدر زیاد شده است که رسانه‌ها مانند سیستم عصبی یک بدن بیش‌ازحد حساس شده‌اند. به این معنا که با هر تحریک کوچکی، بلافاصله واکنش نشان می‌دهند. این سرعت در انتقال اطلاعات باعث شده است که حتی اخبار مهم به‌سرعت منتقل و سپس فراموش شوند. در این شرایط، فقط آثاری که بسیار عمیق و معنادار هستند می‌توانند توجه مخاطبان را به خود جلب کنند.

سرپرست مرکز هنرهای تجسمی حوزه هنری در ادامه بیان کرد: آثار هنری زیادی در دوران ما خلق می‌شوند، اما تنها برخی از آن‌ها به دلیل عمق معنایی و تأثیرگذاری‌شان ماندگار می‌شوند. برای مثال، در حوزه مقاومت و موضوعاتی مانند فلسطین، بسیاری از آثار هنری تولید شده‌اند، اما تنها آن‌هایی که به‌درستی خلق و سفارش داده شده‌اند، در طول زمان باقی خواهند ماند. بسیاری از آثار دیگر ممکن است مانند کف روی آب به‌سرعت محو شوند. اما آثاری که استخوان‌دار باشند و پیام قوی‌ای داشته باشند، همیشه در ذهن‌ها می‌مانند.

او تأکید کرد: کتاب‌ها به‌عنوان یکی از ابزارهای مؤثر در حفظ آثار هنری، نقش مهمی دارند. کتاب‌ها می‌توانند پژوهش‌ها، نقدها و تحلیل‌هایی را که پیرامون آثار هنری نوشته شده‌اند، در کنار خود اثر به نمایش بگذارند. این ویژگی باعث می‌شود کتاب‌ها به منابع کاملی تبدیل شوند که می‌توانند به‌طور مؤثری در حفظ و انتقال ارزش‌های هنری نقش داشته باشند. البته، کتاب تنها یکی از راه‌ها است. موزه‌ها، دیوارنگاره‌ها، و حتی فضای دیجیتال و NFT نیز می‌توانند به حفظ و ماندگاری آثار هنری کمک کنند.

وی افزود:در دنیای امروز، ابزارها و فناوری‌های جدیدی مانند NFT و متاورس به هنرمندان امکان می‌دهند تا آثار خود را به شکل‌های نوآورانه‌تری ارائه دهند. این روش‌ها به آثار هنری اجازه می‌دهند که حتی پس از مرگ هنرمند، به زندگی خود در فضای دیجیتال ادامه دهند و در ذهن‌ها باقی بمانند.

او در پایان گفت: با توجه به گسترش رسانه‌ها و افزایش تعداد آثار هنری، طبیعی است که مخاطبان نتوانند به همه آثار دسترسی پیدا کنند و آن‌ها را مشاهده کنند. بنابراین، برای ماندگار شدن آثار، باید به روش‌هایی مانند مستندسازی، تبدیل آثار به آرت‌بوک‌ها و حتی استفاده از فناوری‌های نوین توجه ویژه‌ای داشته باشیم. در نهایت، هر اثری که به درستی خلق شده باشد و پیام قوی‌ای داشته باشد، می‌تواند در طول زمان ماندگار شود. ایجاد کتاب‌ها و آرت‌بوک‌ها برای حفظ آثار هنری، نه تنها به معرفی بهتر آن‌ها کمک می‌کند، بلکه می‌تواند به افزایش ماندگاری آن‌ها نیز منجر شود.