به گزارش خبرگزاري كتاب ايران(ايبنا)، موسسه تاليف، ترجمه و نشر آثار هنري فرهنگستان هنر (متن) از بزرگ‌ترين ناشران كتاب‌هاي تخصصي هنر در ايران است كه بيش از سي عنوان از كتاب‌هاي‌ اين انتشارات برگزيده جوايز ادبي مختلفي چون جايزه كتاب سال جمهوري اسلامي و كتاب فصل شده است.

با نزديك شدن به زمان برگزاري نمايشگاه كتاب در ارديبهشت سال 1390، اين موسسه چون سال گذشته آثار متعددي را در دست چاپ و نشر دارد كه درباره مهمترين آنها با عليرضا اسماعيلي، مدير اين موسسه به گفت‌وگو نشسته‌ايم.

اسماعيلي از انتشار حدود 70 عنوان كتاب در اين موسسه در فاصله بين نمايشگاه بين‌المللي كتاب سال گذشته و نمايشگاه سال آينده خبر داد و افزود: اين كتاب‌ها با توجه به رويكرد جديد انتشارات عموما متون تاليفي‌اند كه با محوريت هنرهاي بومي و سنتي نوشته شده‌اند.

وي گفت:‌ يكي از مهم‌‌ترين آثاري كه در اين نمايشگاه عرضه خواهد شد «فرهنگ دو جلدي شاهنامه»، پژوهش استاد علي رواقي است. اين اثر در دو جلد به شرح واژگان ديرينه‌ترين سروده ماندگار ايران زمين مي‌پردازد. همچنين براي اين مجموعه در سراي اهل قلم بيست و چهارمين نمايشگاه بين‌المللي كتاب مراسم رونمايي و نقد و بررسي نيز برگزار خواهد شد.

اسماعيلي ادامه داد: يك مجموعه بي‌نظير ديگر در دست چاپ  مجموعه پنج جلدي موسيقي محلي و آييني اقوام ايراني با تحقيق و پژوهش بهمن كاظمي است. اين مجموعه به «موسيقي قوم كرد»، «موسيقي قوم تالش» و «موسيقي ايلام» اختصاص دارد. در اين مجموعه به ميراث موسيقايي پيشينيان در جوامع روستايي و عشايري اقصي نقاط كشور، كه امروزه در حال فراموشي و نابودي است، توجهي خاص و علمي شده است. اين آثار مجموعه‌اي از قصص و روايات هستند كه تحريك كننده روح حماسي اين اقوام بوده يا مايه اعتلاي روحي و ديني اين مردم اصيل بودند.

وي افزود: كتاب‌هاي اين مجموعه به طور مفصل به بررسي گونه‌هاي موسيقي قوم كرد، تالش و ايلام شامل لالايي‌ها، موسيقي شادي، عزا، نغمه‌هاي كار، موسيقي‌هاي آييني و حماسي پرداخته است. «گلبانگ سربلندي» نيز كتاب ديگري است كه بررسي و تحليل اجزا و شيوه‌هاي آواز و آوازخواني را در بر مي‌گيرد و به زودي از اين مجموعه چاپ خواهد شد. بخشي از اين كتاب به تجزيه و تحليل روند ضبط صفحه‌هاي اوليه صوتي (در تفليس، لندن، پاريس و تهران) اختصاص يافته است. به همراه اين كتاب پنج لوح فشرده كه نخستين صفحات ضبط‌ شده آواز عصر قاجار را در برمي‌گيرند ارايه مي‌شود كه در زمره بزرگ‌ترين منابع شنيداري موسيقي سنتي ايران است.

اسماعيلي توضيح داد: جلد پنجم اين مجموعه «سلسله موي دوست»، نام دارد كه در واقع مردم‌شناسي موسيقي اقوام ايران است و فرهنگ اقوام تالش، تركمن، آذري، كرد، لر، عرب و بلوچ را شامل مي‌شود. در هفت بخش اين كتاب تصاويري از جلوه‌هاي مختلف زندگي هر قوم كه با موسيقي همراه است به نمايش در آمده است. نقد و بررسي اين مجموعه هم در سراي اهل قلم نمايشگاه كتاب در ارديبهشت سال آينده صورت خواهد گرفت.

وي تصريح كرد: مجموعه نه جلدي ميراث روستايي گيلان، زيرنظر محمود طالقاني، نيز مجموعه ارزشمند ديگري است كه با رويكرد احياي معماري سنتي و بومي كشور در دست انتشار است. دو جلد اين مجموعه «خانه موسوي» و «خانه محتشم‌طلب» در زمستان 1389 منتشر شده است و كتاب «خانه بهزادي » نيز در دست چاپ است. در حوزه معماري سنتي دو كتاب ديگر، «خانه‌هاي قديمي تبريز» و «نگاره‌هاي چوبي مساجد تاريخي آذربايجان شرقي» نيز منتشر شده است.

اسماعيلي ادامه داد: کتاب «افشار؛ دست‌بافت‌هاي ايلات جنوب شرقي ايران»، نوشته پرويز تناولي که به تازگي منتشر شده به اقوام افشاری کرمان و به بافته‌ها و هنر بافندگی آنها مي‌پردازد. در اين كتاب به تاريخچه مهاجرت، منطقه جغرافيايي و نمونه‌ دست‌بافت‌هاي ايلات و طوايف افشار به طور مفصل پرداخته شده است.

در كنار كتاب‌هايي كه در نمايشگاه كتاب ارايه مي‌شوند، اين انتشارات آماده‌سازي چندين عنوان كتاب نفيس ديگر را در دست اقدام دارد كه در سال آينده چاپ و منتشر مي‌شوند.

اسماعيلي از تدوين و چاپ فرهنگ ده جلدي «آفرينش‌هاي هنري» نوشته علي رواقي خبر داد و افزود: اين فرهنگ بررسي و پژوهشي است از كاربرد عناصر خيال و تصويرگري در قالب و ساخت اضافه بر پايه سيصد كتاب نظم و نثر فارسي از قرن سوم تا دوره مشروطه با تكيه بر قالب‌هاي هنري تشبيه، استعاره، تشخيص، پارادوكس، حس‌آميزي و غيره كه در ده دفتر و حدود ده‌هزار صفحه گردآوري شده است. هدف از اين پژوهش گردآوري اضافه‌هاي هنري از متون مختلف به منظور بررسي روند حركت آفرينش‌هاي هنري در دوره‌هاي گوناگون ادبي فارسي است. اين مجموعه در نيمه اول سال آينده چاپ خواهد شد.

وي ادامه داد: «دايره‌‌المعارف هنر و معماري ايراني» ترجمه و تاليف صالح طباطبايي از آثاري است كه طبق برنامه‌ريزي‌هاي انجام شده، سال آينده روانه بازار كتاب خواهد شد. اين فرهنگ دايره‌‌المعارفي، مفصل‌ترين فرهنگ فارسي‌اي است كه درباره هنر و معماري حوزه تمدني ايران در دسترس هنرپژوهان و علاقه‌مندان قرار مي‌گيرد.

اسماعيلي تصريح كرد: يكي از شاهكارهاي نگارگري ايران «شاهنامه شاه‌تهماسب» است كه سال آينده با مشاركت فرهنگستان هنر و موزه هنرهاي معاصر تهران منتشر خواهد شد. اين كتاب مشتمل است بر 118 نگاره موجود از شاهنامه مذكور در موزه هنرهاي معاصر تهران، يك نگاره در موزه رضا عباسي و چندين نگاره كه از مجموعه‌داران خارج از كشور گرفته شده است.

اسماعيلي درباره چاپ «نسخه خطي هزار و يك‌شب»، شاهكار هنري دوره قاجار، نيز گفت: فرهنگستان هنر در نظر دارد اين شاهكار هنري دوره قاجار را كه خوش‌بختانه در داخل كشور و در موزه كاخ گلستان نگهداري مي‌شود با همكاري سازمان ميراث فرهنگي به شكل شايسته‌اي آماده چاپ و نشر كند. به طور قطع چاپ اين اثر مهم و ارزشمند يكي از اقدامات مهم فرهنگي و هنري محسوب خواهد شد كه به عنوان يك ميراث ملي مي‌تواند در معرض ديد همگان قرار گيرد.

فرهنگستان هنر كه شناساندن ذخاير هنري و ميراث فرهنگي اين مرز و بوم را از وظايف خود مي‌داند درصدد است مجموعه ارزشمندي از حدود 500 اثر هنري موجود ايران در مجموعه‌هاي لهستان را به همراه مقالاتي در همين زمينه، در كتابي با عنوان «شاهكارهاي هنر ايران در مجموعه‌هاي لهستان» براي نخستين بار در ايران و جهان به دو زبان انگليسي و فارسي منتشر كند.

به گفته اسماعيلي، اين كتاب از آثار مهم در دست انتشار است كه مقالات آن به سرپرستي پرفسور «تاديوش ماجا»، موزه‌دار موزه ملي ورشو، به قلم هشت تن از متخصصان هنر ايران از سراسر جهان نوشته شده است. اين كتاب شامل دو جلد است، در جلد نخست تصاوير اشيا ارايه شده و در جلد دوم مجموعه مقالاتي كه به مناسبت برگزاري نمايشگاهي از اين آثار در موزه لهستان نوشته شده، ارايه خواهد شد.

وي درباره مجموعه مهم ديگر اين موسسه «گزيده آثار موزه مقدم» اظهار داشت: يكي از موزه‌هاي داخل كشور كه در آن آثار ارزشمندي از دوره‌هاي مختلف تاريخي نگهداري مي‌شود و هنوز براي بسياري از پژوهشگران و دوستداران آثار هنري ناشناخته باقي مانده، موزه مقدم است. فرهنگستان هنر با همكاري دانشگاه تهران در نظر دارد گزيده‌اي از آثار اين موزه را به زبان‌هاي فارسي و انگليسي به چاپ برساند كه اين كتاب به زودي منتشر خواهد شد. پارچه‌ها، مسكوكات، مهرها، ظروف سفالي، شيشه، پيكرك‌ها و آثار ديگري از دوره‌هاي مختلف تاريخي ايران چون دوره‌هاي ساساني، آل‌بويه و صفويه از جمله اشياي معرفي شده در اين كتاب است.

«پیش درآمد فلسفه‌ای برای هنر ایرانی» نوشته محمود خاتمی، «هنر و تکنیک نقالی» از سهیلا نجم، «تاریخ زیبایی» نوشته امبرتواکو با ترجمه هما بینا، «مروری بر نگارگری ایرانی» نوشته اولگ گرابار با ترجمه مهرداد وحدتی دانشمند، «روز شمار سینماي ايران در دوره قاجار» نوشته عباس بهارلو، «سنت در معماری آسیا، آفریقا، اقیانوسیه و اروپا» نوشته دورا.پ.کروچ با ترجمه محمدتقی فرامرزی، «فرهنگ‌نامه معماري ايران در مراجع فارسي» در دو جلد تاليف سيدمحمد بهشتي و مهرداد قيومي‌بيدهندي، «هنر و نمادگرايي سنتي، گفتارهايي از آناندا كوماراسوامي» با ترجمه صالح طباطبايي، «راهنمای ادبیات و فیلم» نوشته رابرت استم و الساندرو رائنگو با ترجمه سید داود طبایی‌عقدایی، «تذكره‌البنيان و تذكره‌الابنيه» به كوشش مصطفي چلبي با ترجمه علي سلطاني، «جامعه‌شناسي هنرها، شرحي بر اشكال زيبا و مردم پسند هنر»، نوشته ويكتوريا الكساندر با ترجمه اعظم راودراد و «هنر عامليت»، نوشته آلفرد ژيل با ترجمه احمد صبوري و «خوشنويسي و نقاشي» آيت‌الله سيد مرتضي نجومي از جمله آثاري است كه در نمايشگاه كتاب عرضه خواهد شد.

همچنين چاپ دوم چندين عنوان كتاب از جمله «فلسفه هنر مسیحی و شرقی» نوشته آناندا کوماراسوامی با ترجمه امیرحسین ذکرگو، «هنر و معنویت» مجموعه مقالاتی در زمینه حکمت هنر با ترجمه انشاالله رحمتی، «رضا عباسی اصلاحگر سرکش»، نوشته شیلا کنبی با ترجمه یعقوب آژند، «دانشنامه زیبایی‌شناسی» اثر بریس گات و دومینیک مک آیور لوپس با ترجمه گروهي از مترجمان و ویراستاران و «نقاشی ایرانی نسخه‌نگاره‌های عهد صفوی» اثر استوارت کری ولش با ترجمه احمدرضا تقا در نمايشگاه كتاب در اختيار علاقه‌مندان قرار خواهد گرفت.