پنجشنبه ۱۰ مهر ۱۳۹۳ - ۰۸:۰۱
هنر پایه علم است/ديو؛ از افسانه تا واقعيت/ شـاعري معاشر و معاصر با حـافظ

امروز پنجشنبه دهم مهر 1393 روزنامه های ایران، فرهیختگان، مردم سالاری، وطن امروز، اطلاعات، جمهوری اسلامی و شاپرک مطالبی از دنیای کتاب را منتشر کرده‌اند. گفت‌وگو با دکتر محمدهوشمند ویژه و یادداشت‌هایی درباره کتاب‌های مختلف از موضوعات خواندنی روزنامه‌های امروز است.

خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)- زینب کامرانی: امروز پنجشنبه دهم مهر 1393 روزنامه های ایران، فرهیختگان، مردم سالاری، وطن امروز، اطلاعات، جمهوری اسلامی و شاپرک مطالبی از دنیای کتاب را منتشر کرده‌اند.

کتاب در روزنامه ایران

هنر پایه علم است
روزنامه ایران در صفحه پنجشنبه بازار کتاب با دکتر محمدهوشمند ویژه، مترجم تاریخ تحلیلی هنر جهان گفت و گو کرده که کتاب «تاریخ تحلیلی هنر جهان» با برگردان وی منتشر شده است.
او می گوید: ویژگی اثر در این است که هنرهای گوناگون مثل معماری، پیکرتراشی و نقاشی را تحلیل می‌کند. یعنی کار را از هنر ماقبل تاریخ آغاز می‌کند و به دوران مدرنیسم ختم می‌شود. در جریان روایت تاریخ هنر به هنر پیش از تاریخ، هنر مصر باستان و سرآغاز هنر یونان و هنر سرخپوستان و... هم می‌پردازد. از سویی هم در زمینه هنر شرق و هم درباره هنر ایران، چین و ژاپن بحث می‌کند.
این کتاب دقیقاً برای اهل هنر، از جمله منتقدان، استادان هنر، دانشجویان هنر و هنرمندان مناسب است. در واقع همه علاقه‌مندان هنر می‌توانند از مطالعه این اثر سود ببرند. چون درباره دوره‌های نقاشی، سبک‌های نقاشی و معماری بحث شده و هنرهای گوناگون، از زوایای مختلف تحلیل شده است. این کتاب صرفاً به تئوری‌های هنر و زیبایی‌شناسی هنری اختصاص ندارد. در واقع هدف من از ترجمه این کتاب در آن زمان بیشتر دانشجویان رشته هنر بودند اما مخاطبان دیگر از جمله هنرمندان و استادان هم از آن استقبال فراوان کردند. حتی هنوز هم در نایاب‌فروشی‌ها دنبال جزوه‌هایی که قبل از چاپ این کتاب منتشر کرده بودیم می‌آیند.

خروس زری، پیرهن پری
روزنامه ایران در صفحه آخر یادداشتی درباره دو کتاب صوتی اجمد شاملو منتشر کرده که در آن می‌خوانیم: بعضی آثار، اساساً برای کودک و نوجوان خلق شده‌اند و برخی هم، در دوره‌هایی که اثر خلاقه، یا در این ژانر ادبی خاص، کم بوده یا اصلاً نبوده، به عنوان جایگزینی برای کودکان دوران خود مطرح شده‌اند که می‌توان از مهم‌ترین ِ این آثار به شعر «پریا»ی شاملو اشاره کرد که نه برای کودکان سروده شده و نه تصاویر و لحن شعر، کودکانه است اما در دوره‌هایی، به دلیل استفاده شاعر از زبان شکسته و علاقه والدین به این شعر، به عنوان اثری برای کودکان، منتشر شده و آن هم توسط ناشری که به شکل تخصصی در همین حوزه کار می‌کرده.
حکایت «خروس زری، پیرهن پری» هم همین است که هم به شکل نمایش عروسکی در اجرای زنده و هم نمایش تلویزیونی و هم کتاب صوتی، به عنوان اثری در ژانر ادبی کودک مطرح شده که البته در این ژانر جای نمی‌گیرد اما به هر حال، گردش اقتصادی اثر و استقبال مخاطبان، این اثر شاملو را هم به عنوان عضو علی‌البدل، وارد هیأت رئیسه ادبیات کودکان کرده است.

کتاب در روزنامه فرهیختگان

دیروز روی شانه‌های امروز
روزنامه فرهیختگان در صفحه ادب و هنر یادداشتی درباره رمان« بعد از پایان» فریبا وفی منتشر کرده که در آن آمده است: «بعد از پایان» پر از شخصیت‌های سیاه و سفید است؛ شخصیت‌هایی که مطلق نیستند، ملموس و خاکستری‌اند و وجوه مختلف شخصیت‌شان را در روند داستان به خواننده نشان می‌دهند، شخصیت‌هایی که مثل قدیس‌ها بری از عیب یا مثل شیاطین سراسر بدی نیستند و نویسنده‌شان با نشان دادن فضیلت‌ها و رذیلت‌های‌شان آنها را واقعی و باورپذیر کرده است. آنچه به این ویژگی خدشه وارد می‌کند، راوی اول‌شخص رمان است که گاهی نمی‌تواند جلوی قضاوت‌های افراطی‌اش را بگیرد. این درست که راوی اول شخص می‌تواند راوی قضاوت‌گر باشد، اما افراط رویا در «بعد از پایان» گاه به بیراهه می‌رود.
رمان «بعد از پایان» روایت آدم‌هایی معمولی است در زندگی‌هایی معمولی، که برای خروج از کلیشه‌های زندگی و فاصله گرفتن از گذشته تلاش می‌کنند، گرچه گذشته‌ای که رها شده، مانند حفره‌ای در ذهن آدم‌های داستان و در عمق روابط عاطفی‌شان باقی می‌ماند؛ گذشته‌ای که در ذهن‌شان تمام نشده و سرفه‌اش از گردوغبار زمان به یادشان می‌آورد که تنها با برگشتن و حل کردن، می‌شود مهر پایان را بر تن گذشته زد... به همین دلیل است که باید گفت پایان یک اتفاق، انتهای آن نیست.

جزر و مد صفوی
روزنامه فرهیختگان در صفحه اندیشه یادداشتی درباره کتاب« ایران در بحران» منتشر کرده که در آن عنوان می‌کند: هرچند بخش قابل‌توجهی از کتاب حاضر به شاه‌سلیمان و شاه‌سلطان حسین به‌عنوان دو سلطان واپسین صفوی پرداخته شده و تلاش برای پایان این دودمان را در عصر این دوسلطان می‌جوید، اما مساعی نویسنده متوجه نشان دادن امکانات شاهنشاهی صفویان، استعداد جغرافیایی ایران و همچنین اقتصاد سیاسی سلسله شده تا از این طریق سقوط محتوم اصفهان را تبیین کند. یکی از ابزارهای متنی برای نشان دادن منطق حاکم بر زوال صفویه ناظر بر روابط قزلباشان، غلامان و درنهایت خواجگان و زنان با نهاد سلطنت و کانون قدرت است. علاوه‌بر این نویسنده این توفیق را پیدا کرده که فلات ایران تحت سلطه صفویان را در کشاکش اقوام پراکنده و سرکشی نظیر ترکمن‌ها، افغان‌های ابدالی، افغان‌های غلزایی، بلوچ‌ها، لزگی‌ها، کردها و عرب‌ها بتواند نشان دهد. قدرت‌هایی که بالاخره یکی از آنان پایتخت صفویان را به تسخیر خود درآورد. نویسنده در اثر خود تلاش می‌کند تفسیری از روابط دولت و جامعه و همچنین دولت و قدرت‌های خارجی به دست دهد تا تضعیف صفویان به مدد توضیح عوامل پنهانی و جانبی بهتر فهمیده شود.

زبان به مثابه خانه وجود
روزنامه فرهیختگان در صفحه اندیشه یادداشتی درباره کتاب «زبان در تفکر هایدگر» منتشر کرده که در آن می‌خوانیم: این کتاب به بحث مهم و بنیادی زبان در یکایک آثار هایدگر در دوره‌های مختلف تفکر وی می‌پردازد و نشان می‌دهد که این مهم، یکی از اصلی‌ترین کلیدواژه‌های تفکر هایدگر است که مستقیما با هستی ارتباط می‌یابد و در اصیل‌ترین وجه خود با شعر و هنر نیز گره خورده است.
کتاب «زبان در تفکر هایدگر» زبان را اصلی‌ترین موضوع فلسفه معاصر و البته هایدگر می‌داند از این رو تلاش در ایجاد همدلی با هایدگر در فهم وی از «زبان» را دارد. «زبان» از نظر متفکر پدیدارشناسی چون هایدگر براساس ریشه‌شناسی کلمه «لوگوس»، در واقع خود هستی یا به عبارتی عرصه ظهور و بروز همه چیز است. تمام آنچه هست و روی می‌دهد یعنی به منصه ظهور می‌رسد، در «زبان» است. این کتاب توضیح می‌دهد که «زبان در تفکر هایدگر»، زبانِ هستی است که در تمام پدیده‌ها از جمله آدمی نیز حضور دارد. زبان آدمی در پرتو زبانِ هستی، موجب گشودگی و آشکارگی می‌شود و بنابراین هرگز نمی‌توان انسان را مالک زبان دانست.

از سنت به مدرنیته
روزنامه فرهیختگان در صفحه اندیشه یادداشتی درباره کتاب «تجلیات روح ایرانی» منتشر کرده که می‌گوید: این کتاب یکی از مهم‌ترین آثار کاظم‌زاده است که در سال‌های نخستین سده کنونی در اروپا نوشته شده بود. کاظم‌زاده در این کتاب به بحث ایران و فرهنگ و تمدن آن پرداخته است و اینکه ایران کشور، جامعه، نظام سیاسی و حوزه فرهنگی‌ای است که از گذشته تاکنون داعیه‌دار فرهنگ و تمدن در سطح منطقه‌ای و جهانی بوده است. او معتقد است که با این ویژگی‌ها نمی‌توان ایران را به حوزه سیاسی صرف تقلیل و تحولات آن را از این منظر مورد بررسی قرار داد. اگر ایران را فقط ذیل حوزه سیاسی درک کنیم دیگر جایی برای معنای سرزمینی، فرهنگی و ادبی، دینی و اجتماعی از ایران باقی نخواهد ماند.
کاظم‌زاده همچنین به نقد و تشریح کاستی‌های کشور که در تلاش است تا از دوران سنت به دوران مدرن عبور کند، و نقاط قوت روح ملی را در رسیدن به درجات متعالی مورد مطالعه قرار داده است.

کتاب در روزنامه مردم سالاری

ديو ، از افسانه تا واقعيت
روزنامه مردم سالاری در صفحه آخر یاداشتی درباره دیو در ادبيات فارسي و ژاپني با پژوهش خانم ناهوکو تاواراتاني منتشر کرده که در آن می‌خوانیم: ناهوکو تاواراتاني پژوهشگر ژاپني در کتاب جديد خود به سراغ اين ديوها رفته و از آنها مي‌گويد. ا
و مي‌نويسد که از دوران كودكي هميشه براي من سوال برانگيز بوده است كه چرا اشياي جادويي و يا گنج‌ها نزد ديوان نگه داشته مي‌شوند؟ وقتي بزرگتر شدم و به اطلاعات بيشتري دست يافتم، متوجه شدم كه در فرهنگ ژاپن «ديو» ويژگي‌اي نيك هم دارد و نبايد هميشه آن را موجود شوم و مظهر بدي انگاشت. اما اين ويژگي از كجا مي‌آيد؟ از آن زمان نزديك به نيم قرن مي‌گذرد و بالاخره فرصتي به من دست داد تا دنبال جواب سئوال ديرين بروم. ابزار كارم، افسانه‌ها و حكايت‌ها هستند كه از دوران كودكي با آنها آشنا بوده‌ام و يا بعدها آشنا شده‌ام.
تاواراتاني تعريف ديو را اينطور آغاز می کند که ديو ضد قهرمان هميشگي در اسطوره‌ها و افسانه‌هاي دنيا است. اين موجود از بزرگ‌ترين مشكلاتي است كه سد راه قهرمان مي‌گردد. قهرمان با مغلوب كردن او، كه نشانگر توانايي‌اش است، به موفقيت و آرزوي خويش مي‌رسد.

کتاب در روزنامه وطن امروز

جبهه و پناهگاه امن الهی
روزنامه وطن امروز در صفحه فرهنگ و هنر یاداشتی درباره رمان «رُنج» منتشر کرده که می‌گوید: این کتاب در یک فضای عشایری روایت می‌شود و شخصیت داستان در فرصت‌هایی که به دست می‌آورد یاد و خاطره ایل و زندگی در دامنه کوهستان و صحرا را به یاد می‌آورد و خواننده را نیز با خود به عالم خیال پرواز می‌دهد. نام این رمان برگرفته از کوهی در منطقه مورد نظر نویسنده است، «رنج» را محمد محمودی نورآبادی به رشته تحریر درآورده، او که خود از اهالی استان فارس و شهرستان ممسنی است به‌خوبی توانسته از پس توصیف شرایط زندگی عشایری در این کتاب برآید ضمن اینکه علاوه بر این ضمن تشریح باورپذیر موقعیت‌ها و حالات ایل و گله، گویش و لهجه ایلیاتی شخصیت‌ها نیز از دیگر نکاتی است که این کتاب را برای خواننده جذاب می‌کند.
زبان رمان یک زبان بومی به‌علاوه پایداری است که مخاطب را با هر دو فضا آشنا می‌کند. حال و هوای شوخی‌ها و ادبیاتی که در جبهه‌ای که در این کتاب به خواننده نشان داده می‌شود با آنچه در واقعیت اتفاق افتاده نزدیک به هم است و مخاطب احساس نمی‌کند که فضا اغراق‌آمیز بوده یا در پرداخت موقعیت‌ها و زبان آن دوران تسامح و تساهلی صورت گرفته است.

کتاب در روزنامه اطلاعات

شـاعري معاشر و معاصر با حـافظ
روزنامه اطلاعات در شماره امروز خود به زندگي و افكار و آثار جلال‌طبيب شيرازي و نقد ديوانش پرداخته که می گوید: «ميرزا جلال طبيب‌شيرازي» از حكما و اطّباء و ادبا و عرفاي قرن هفتم و هشتم هجري و از معاصران و معاشران «خواجه شمس‌الدين محمد حافظ شيرازي» و «شاه شجاع مظفري» (آل مظفر) و «شاه شيخ ابواسحاق»(آل اينجو) بوده و به دليل آن كه در عصر ميان سعدي و حافظ حضور داشته و به دليل شهرت اين دو شاعر بزرگ، متأسفانه سبب مغفول ماندن بعضي از شاعران اين دوره، از جمله « جلال طبيب» در تاريخ ادبيات ايرانزمين و در ميان پارسي زبانان شده است.
چاپ ديوان «جلال‌ طبيب شيرازي» به صورتي كاملاً اتفاقي روي داد؛ زيرا كه تا قبل از سال‌هاي 85ـ1380 خورشيدي، اطلاعات كاملي از ديوان او موجود نبود و تنها در چند منبع از «جلال طبيب» و چند شعر از او ذكري شده بود. تهيه منابع هم يكي از سختي‌هاي كار پژوهشي در اين مورد بوده است.
آن گونه كه از توضيحات دكتر پورجوادي به دست مي‌آيد، آن است كه منابع اصلي در تهيه ديوان جلال طبيب بر پنج پايه استوار بوده‌اند: نسخ خطي، آثار تحقيقي و پژوهشي اديبان فاضل، فهرست‌هاي كتابشناسي، تذكره‌ها و جُنگ‌ها و شرح‌حال‌ها و مقاله‌هاي چاپ شده.

کتاب در روزنامه جمهوری اسلامی

نويسنده و جاسوس مادام‌العمر انگليسي
روزنامه جمهوری اسلامی در هنر و ادبيات مطلبی درباره گراهام گرين، روزنامه‌نگار، جهانگرد، جاسوس اينتليجنت سرويس، كمونيست سابق، شاعر، منتقد ادبي و سينمايي، نمايشنامه‌نويس و داستان نويس متبحر در زمينه‌هاي رمان و داستان كوتاه منتشر کرده که که در آن می‌خوانیم: اين نويسنده پركار داستان‌هاي كوتاه انگليسي در واقع نماد بارزي از انسان سرگردان غربي قرن بيستم است و آثار وي نيز بيش از همه روايتگر سردرگمي، بي‌پناهي و ابهامات انسان معاصر در فضاي ناآرام جهاني هستند.
اولين رمان او "مرد وسط" يا "انسان درون" نام داشت كه در 25 سالگي موفق به انتشار آن شد. سپس "نام عمليات" و "شايعه در شب" را نوشت كه آثار ناموفقي به حساب مي‌آمدند، اما در 27 سالگي "ترن اسلامبول" را منتشر كرد كه موفقيت مالي و شهرت چشمگيري را براي وي به همراه آورد.
از نكات جالب توجه زندگي گراهام گرين حمايت وي از فيدل كاسترو پس از ملاقات با اين رهبر برجسته امريكاي لاتين است. اما جالب‌تر از اين محتواي كتاب آمريكايي آرام است كه سالها قبل از جنگ ويتنام نوشته شده و حاوي اشاراتي پيشگويانه به نگرش‌هاي مخربي است كه مقدمات سياست امريكا در ويتنام قلمداد مي‌شوند و تبحر نويسنده را به عنوان تحليلگري مسلط در پيش‌بيني‌هاي امنيتي و اطلاعاتي به رخ مي‌كشند.

کتاب در روزنامه شاپرک

رماني براي تمام فصول
روزنامه شاپرک در صفحه ادبیات نوجوان مطلبی درباره رمان جان شيفته منتشر کرده که می‌گوید: فضاي داستان جان شيفته فرانسه در ابتداي سده بيستم است و رمان وضعيت اجتماعي اين دوران را براي خواننده به تصوير مي‌کشد. از سوي ديگر، شخصيت اصلي داستان زني به نام آنت ريوي‌ير است و رولان در طول داستان چگونگي بيداري زنان فرانسه را شرح مي‌دهد.
جان شيفته سرگذشت زني را نقل مي‌کند که روحي شيفته و عاشق دارد و زندگي‌اش مانند نام‌ خانوادگي‌اش، ريوي‌ير (به معناي رودخانه) به رودي پرپيچ و خم و پرآب و غني مي مانَد. جان شيفته با شيفتگي آنت 24 ساله به پدرش و مرگ او آغاز مي‌شود. در همين زمان آنت باردار مي‌شود و ازدواج با پدر فرزندش را رد مي‌کند. سپس خواهر ناتني‌اش را کشف مي‌کند و شيفته او مي‌شود. جان شيفته‌ آنت پس از آن عشق مادرانه را درمي‌يابد. در جلدهاي بعدي کتاب، آنت و پسرش، مارک ريوي‌ير درگير حوادث تاريخي فرانسه مي‌شوند و بدين سان، زندگي آنت در دو سطح موازي پيش مي‌رود. و ديگران جز زندگي رويي او را نمي‌شناسند. در آن زندگي ديگر، آنت هميشه تنها مي‌ماند...

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.

برگزیده

پربازدیدترین

تازه‌ها

اخبار مرتبط